Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aksjologia,prakseologiaiideologia
27
stytucjonalizacjikodyfikacjijakorzeczywistegomechanizmuspołecznegowiedzie
jednakdalekadroga(Wróblewski1985,11-12).Autorzajmującysięwspółczesny-
mipróbamikodyfikacjiprawacywilnegowEuropieŚrodkowejuważawręcz,że
poprawędostępnościprawawdrodzecałościowejkodyfikacjinależyzaliczyćdo
prawniczychmitów,popularnychjużtylkowtejczęściświata(Cserne2011,17).
Niechodzinawetoto,żerównieżskodyfikowaneprawobędzieniezrozumiałe
dlalaikówczytrudnedopraktycznegostosowania.Wliteraturzemożnaznaleźć
wieleargumentówzadalejidącątezą,zgodniezktórąmożeonobyćuporządkowa-
nymsystememjedyniewzałożeniu,niezaśwpraktycznymdziałaniuiniewtedy,
kiedywprocesjegotworzeniaistosowaniaingerujączynnikipolityczneiekono-
miczne.Ideikodyfikacjizarzucasięahistorycznośćiokcydentalizm,aniektórzy
polscyautorzyuważają,żewskutekzmiancywilizacyjnychprawonadobreutraci-
łosystemowycharakter(Staśkiewicz2013).Teoretycypozostającypodwpływem
koncepcjipluralizmuprawnegosądząnawet,żenigdygoniemiało-iniepowinno
mieć(Griffiths1986,4;Teubner1997,2).
Sątoistotnegłosy,którychpełnerozważeniewymagałobyosobnejksiążki.Na-
wetjednakuznawszykrytykęideikodyfikacjizaprzesadzoną(KroppenbergiLin-
der2014,72),asamątęideę-zawciążnośną,trzebaodnotowaćfakt,żepomysł
kodyfikowaniaprawapoto,bybyłoonołatwiejdostępne,jestobarczonyistotną
sprzecznością.Jejistnieniemożetłumaczyć,dlaczegoponaddwieścielatnowo-
żytnychkodyfikacji,choćprzyczyniłosiędowielkiegorozwojuprawodawstwa,
ostatecznieniedoprowadziłodozniesieniaproblemówzdostępemdoprawa.
Abytobliżejnaświetlić,możnapójśćtropem,którympodążaC.Vargawpracy
ohistoriikodyfikacji(Varga1991).Autortenpodkreślaznanąokoliczność,żezor-
ganizowanedziałanianarzeczporządkowaniaprawapodejmowanowEuropiejuż
wstarożytnościiśredniowieczu.Niemiałyonejednaknacelutworzenianowych
regulacji,alesystematyzowanieprawazwyczajowego.Myśl,żekodyfikacjama
służyćnietylkoilościowej,aleijakościowejpoprawieprawa-jegoformalnejima-
terialnejracjonalizacji-pojawiłasiędopierowczasachabsolutyzmu,awpełnej
postaci-wczasachoświecenia.Dopierowtedypodjętopróbywdrożeniawprak-
tyceidei,żelegislacjaniepowinnabyćjedynieprzetworzeniemistniejącychnorm,
leczżematworzyćjenasurowymkorzeniu,wformieuporządkowanejlogicznie
ipragmatycznie.ZdaniemVargi(1991,71-72),miałotoźródłafilozoficzne,aleteż
silniezależałoodokolicznościekonomicznychipolitycznych.
Wkontekścietwierdzenia,żekodyfikacjamożepoprawiaćdostępdoprawa,
takieuwarunkowaniaprowadządoparadoksu.Wdrożeniepostulatusystematycz-
nejlegislacjistałosięmianowiciemożliwedopierowtedy,kiedypowstałyośrodki
władzyzdolnekontrolowaćtenproces.Rozwiązaniaopisywanedziśjakosłużące
zwiększaniudostępudoprawauzaraniamiaływrzeczywistościinnecele.Były
instrumentemwładzypolitycznej-służyłyumacnianiupozycjikrólaipoprawie
zarządzaniapaństwem.Zmniejszałoto,aniezwiększało,wpływjednosteknatreść
