Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aksjologia,prakseologiaiideologia
31
ności.Czyjednakmożedoprowadzićdolikwidacjideprywacjiprawnejwsensie,
októrymtumowa,toinnakwestia.
Niebędziewielkimodkryciem,jeślisięzauważy,żewspólnymmianownikiem
pracodwołującychsiędoideikodyfikacjiidopostulatuwyrównywaniaszansprzez
prawojestto,żekoncentrująsięonenajegoaspekciekonceptualno-językowym.
Wtensposóbpomijająistnienieprawajakozjawiskaspołecznego.Najczęściejopie-
rająsięteżnaswoiściedyrektywalnejwizjiprawa,wmyślktórejadresacipostrze-
ganisąjedyniejakopasywniwykonawcydyspozycjinorm,anieaktywnepodmioty
starającesięaktywniekorzystaćzprawawcelurozwiązywaniasubiektywniedefi-
niowanychproblemówiidiosynkratycznychpotrzeb.Nawetwtychujęciach,wktó-
rychpodkreślasięgwarancyjnąrolęprawawzapewnianiuobywatelommaterialnej
równościiwolności,głównymobiektemzainteresowaniapozostajetreśćiforma
aktównormatywnych.Pytanieoto,jakadresaciprawapokonająpozaprawnebariery
utrudniająceimrealnekorzystaniezprawa,choćbynajdoskonalszegotechnicznie
inajbardziejsprawiedliwegowtreści,pozostajebezsystematycznejodpowiedzi.
Tymczasemmiędzyprzekonaniem,żeprawoniejestdostępnedlaadresatów,
areceptamioferowanymiprzezruchkodyfikacyjnyiaktywistównarzeczpraw
grupmniejszościowychniezachodzirelacjalogicznegowynikania.To,żeprawo
uzyskabardziejklarownąstrukturę,zostaniepoddanezasadomniesprzeczności
izupełnościorazstaniesiębardziejsprawiedliweiracjonalnejakonarzędzieosią-
ganiaokreślonychcelów,niesprawijeszcze,żewyeliminowanezostanąpozapraw-
nebarierydostępudoniegobędąceprzyczynamiprawnejdeprywacji.Owszem,
zwrócenieostrzareformymającejuczynićprawodostępnymwyłącznieprzeciw
niedoskonałościomjegotreściiformymożnauznaćzaaktjakośuzasadniony.Jako
instytucjaspołecznaprawoopierasięprzecieżnaokreślonejaksjologii,deklaruje
sprawiedliwośćdlawszystkichi-wmyślprzedstawianejtukrytyki-obietnicytej
wsposóbsystematycznyniedotrzymuje.
Jakoilustracjęograniczeńwyrównawczejfunkcjiprawamożnaprzywołaćprawa
osóbzniepełnosprawnościami.Regulacjaichpozycjiprawnejprzeszławostatnich
dziesięcioleciachdługądrogę,odzwierciedlającprzemianysposobumyśleniaonie-
pełnosprawności-odmodelucharytatywnegoprzezmedycznydomodelupraw
człowieka.TakieaktyprawnejakKonwencjaoPrawachOsóbNiepełnosprawnych
ONZpozwalająosobomzniepełnosprawnościamiwysuwaćwobecwładzpublicz-
nychroszczenie,bywkonkretnychsytuacjachtraktowałyjeinaczejniżpozostałych
obywateli.Celem-igranicądopuszczalności-takichroszczeńmabyćwłączenie
osóbzniepełnosprawnościamidozwykłegożyciaspołecznegonarównizosobami,
którychniepełnosprawnośćniedotyka(KayessiFrench2008).Cobardzoistotne,
Konwencjaniekreujeżadnychnowychuprawnieńdlaosóbzniepełnosprawnościa-
mi,lecztylkonakładanapaństwa-sygnatariuszyobowiązek,byzapewniłytakim
osobommożliwośćkorzystaniazjużistniejącychprawwtakimzakresie,jakgdyby
osobyteniebyłyniepełnosprawne.
