Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WykładI.Religiaineurologia
35
nicowy.Podługmaterializmulekarskiego,jeślisięgniemydodnarzeczy,
okażesię,żewszystkietegorodzajunadmiernenapięciaumysłowe-to
tylkoobjawyskazy(najprawdopodobniejsamozatrucie)spowodowanej
przezzaburzeniawdziałaniuróżnychgruczołów,którefizjologiajeszcze
odkryje.
Itopowiedziawszy,materializmlekarskisądzi,żedostateczniepoder-
wałautorytetwszystkichtychosobistości2.
Spojrzyjmynatęsprawęwsposóbmożliwienajszerszy.Psychologia
współczesnastwierdziwszyistnieniepewnychzwiązkówpsychofizycznych,
przyjmujejakohipotezędogodną,żezależnośćstanówświadomościod
warunkówcielesnychrozciągaćsięmusinawszystkiestanyicałkowicieje
obejmować.Jeśliprzyjmiemytotwierdzenie,touznaćmusimymaterializm
lekarskizausprawiedliwionywzarysachogólnych,choćbynawetodrzucić
goprzyszłowszczegółach:św.Pawełrzeczywiściemiałraznapadpadaczko-
waty,jeśliniepadaczkowy;JerzyFoxbyłdziedziczniezwyrodniały;Carlyle
ulegałsamozatruciuprzezjakiśnarząd,wszystkojednojaki-itd.odnośnie
doinnychwypadków.
Terazjednakpytamwas,wjakisposóbtakieegzystencjalnestwierdzenie
faktówumysłowegożycialudzkiegomożedecydowaćoichznaczeniudu-
chowym.Zgodniezewspomnianymprzedchwiląogólnympoglądempsy-
chologicznymniemaanijednegostanuduchowego,wyższegolubniższego,
zdrowegolubchorobliwego,któryniebyłbyuwarunkowanyprzezjakąś
sprawęustrojową.Teorienaukowesątaksamouwarunkowaneustrojowo
jakwzruszeniareligijne;ijeślitylkomoglibyśmydostateczniepoznaćfakty,
niewątpliwieprzekonalibyśmysię,żenwątroba”wrównymstopniuwpływa
naorzeczenianajbardziejzatwardziałegoateisty,jaknazaniepokojonego
oswąduszęmetodystę.Gdytawątrobaprzemieniprzepływającąprzeznią
krewwjednymkierunku,otrzymujemymetodystę,gdywdrugim-ateistę.
Dziękitakimprzyczynomnachodząnaszachwytyluboschłośćducha,po-
żądaniaiwzruszeniaserdeczne,wiaryizwątpienia.Wszystkieonemająswe
ustrojoweuwarunkowania-bezwzględunato,czytreśćichjestreligijna
czyniereligijna.
Wysuwaniewięcustrojowegouwarunkowaniaduchowychstanówre-
ligijnychwceluzmniejszeniaichwartościduchowejjestczymśnielogicz-
2
Jakodoskonałyprzykładdowodzenialekarsko-materialistycznegopatrzartykułpt.Les
variétésdutypedévot-drBinet-SangléwnRevuedel’Hypnotisme”
,XIV
,161(przyp.aut.).
Tenżeautorwydałcharakterystycznedziełopt.LafoliedeJésus(przyp.tłum.).
