Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Przekład—dialogkultur—kulturybliskie
tologia,ekonomia,studianadkomunikacją,filologiałWszystkiete
dziedzinywypracowaływłasnyzestawpojęć,terminówiokreśleń,
pomocnychwopisaniuzjawiskatakpowszechnego,atakzłożonego.
Jednymznajczęściejużywanychokreśleńjestsformułowanie:dialog
kultur.
Dialog
Pojęciedialoguwywodzisięzestarożytności:zgreckiegodiálogos,
czyliflrozmowa”.Pojęciedialogubyłoobecnejużwfilozofiistaro-
żytnej,wktórejdialogpojmowanojakoformędysputy,filozoficznej
wymianymyśli(DialogiPlatońskie).Odczasówstarożytnychoznacza
teżformętekstowązapisanąjakorozmowędwóchlubwięcejosób,
charakterystycznądlafilozofiiiliteratury.Dialogtozarazemmetoda
kontaktuzdrugimczłowiekiem,zwłaszczadialogsokratejski,sformu-
łowanyjakosposóbprzekonywaniadrugiegoczłowiekaobłędności
jegoracjibezuciekaniasiędoprzemocyfizycznej.Odstarożytności
dodziśznaczeniepojęciauległoistotnemurozszerzeniu,wzwiązku
ztymstałosięonojednymztychpojęć,któreprzykażdorazowym
użyciudomagasięjeśliniedefinicji,toprzynajmniejpewnegodopre-
cyzowaniaiwyjaśnienia.
Pojęciedialoguodsyławspółcześniedofilozoficznychkoncepcjitak
zwanychdialogistów.Problematykadialoguwkontekściepoznania
drugiegoczłowiekaniebyłapopularnaażdodrugiejpołowyXIXwie-
ku,kiedytofilozofia,atakżesocjologia,psychologiailiteraturaza-
częłysięinteresowaćtąkwestiąwreakcjinakantowsko-heglowski
subiektywizm,wmyślktóregoważnebyłopostrzeganieświataprzez
pojedynczypodmiot1,aktóryokazałsięniewystarczającywobecwy-
zwań,jakieniosłazsobącorazbardziejskomplikowanasytuacjaspo-
łecznanaświecie,zwłaszczatragediaI,apotemIIwojnyświatowej.
SformułowanaostateczniewXXwiekufilozofiadialogunapierwszym
miejscustawiapartnerstwo:dialogmaprowadzićdozrozumienia
iporozumienia,mabyćspotkaniemzdrugimczłowiekiem,zInnym,
mabyćniepojedynkiem,leczpojednaniem.
Jakopierwszegospośródfilozofów,któryszukałkontrargumen-
tówprzeciwfilozofiisubiektywistycznejwłaśniewfilozofiidialogu,
1
Zob.M.Jantos:Filozofiadialogu.Źródła,zasady,adaptacje.Kraków1997,
s.3—7.
