Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Jestemstary0Szlakisygnalnestarzeniaidługowieczności
Ważnymmechanizmemsterującymcyklemkomórkowymimonitorującyminte-
gralnośćgenomuokazałsięsystembiałekzwiązanychzbiałkamip53ip21oraz
zcyklinamiikinazami,zmieniającymiaktywacjętychbiałek.Wprzeciwieństwie
dobiałkap53poziomekspresjibiałkap21stopnioworośniezkażdympodziałem
istarzeniemkomórek.Tadrogahamowaniapodziałów(starzeniereplikacyjne)zwią-
zanajestzeskracaniemtelomerówzależnymodliczbywcześniejszychpodziałów
iwpływananiąstężenieRFTwotoczeniukomórek.Rolębiałkap21jakoefektora
procesustarzeniasiękomórekpotwierdzonowbadaniachnafibroblastach,gdy
przezunieczynnieniegenudlabiałkap21uniemożliwionokomórkomwejściewfazę
starzeniareplikacyjnego(13).
OdpowiedźnauszkodzeniaDNA,związanazbiałkiemp53,kierujereakcjąwejścia
wstarzenie,apoptozębądźnaprawęDNAijestzależnaodstopniauszkodzenia
DNA.Nazaawansowanychetapachprocesustarzeniabiałkop53prowadzidoakty-
wacjibiałkap21,którezkoleihamujecyklpodziałowy(hamowaniekinazzależne
odcyklin).Wprocesachapoptozybiałkop53aktywujekaskadękaspaz,któreodpo-
wiadajązadegradacjęlicznychzużytychbiałekkomórkowych.Zaburzeniafunkcji
systemup53związanezwielomachorobami,głównienowotworowymi(14).
Białkiemkontrolującymprzebiegstarzeniakomórkowegojestteżbiałkop16,któ-
regorosnącaekspresjawiążesięzhamowaniemfosforylacjiizuruchomieniem
przyspieszonegostarzeniaszlakiemniezależnymodskracaniatelomerów.Tedwa
opisanemechanizmyzachodząrównoleglewstarzejącychsiękomórkach.Zwięk-
szonaekspresjap16związanajestzinfekcjamiHPVistanowiczynnikpowodujący
powstanienowotworów(15).
Przykłademczynnikaśrodowiskowegoprowadzącegodouruchomieniaprzedwcze-
snegostarzenia,niezależnegoodskracaniatelomerów,jestpalenietytoniu.Innym
przykłademakcelerującymstarzeniejeststosowanawonkologiiireumatologiiradio-
terapianaświetlaniacałegociała-TBI(totalbodyirradiation).Późneefektyuboczne
tejterapiitozapaleniepłuczostrąniewydolnościąoddechową,żylnachoroba
zakrzepowo-zatorowa,zaćma,efektyuszkodzenianeuronówwpostaciuszkodzeń
funkcjipoznawczych,hipotyreozaiwtórnenowotwory(16,17).
Wpraktycelekarskiej,gdyleczonepojedynczestanychorobowewokresieich
zaostrzeń,rzadkoindywidualizujesięleczenie,dostosowującjedowłasnychmoż-
liwościtolerancjistanuchorobowegoiwpływuterapiinapacjenta.Narycinie1.2
przedstawiono90-letniegomężczyznęzgenetycznąwysokątolerancjąstanów
chorobowych.
8