Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Etymologia,znaczenieizasięgnazwyEuropa
17
pejskiej,oczywistejest,żecywilizacjaeuropejskaistnieje;żepojawiasiękulturachróżnych
państwEuropypewnajednolitość[certaineunitééclatedanslacivilisationdesdiversÉtatsde
l)Europe],żemimowielkichróżnicczasu,miejscaiokoliczności,wszędzie-gdziecywili-
zacjatawywodzisięzmniejwięcejpodobnychzdarzeń-wiążesięztymisamymizasadami
imatendencjędoprzynoszeniaprawiewszędziepodobnychrezultatów.[ś]Zarazemjest
oczywiste,żetejcywilizacjiniemożnaaniszukać,anizaczerpnąćzhistoriitylkojednego
zpaństweuropejskich[ś]jejróżnorodnośćjestniemniejcudowna[savariétén)enestpas
moinsprodigieuse];nierozwinęłasięjakocałośćwżadnymzposzczególnychkrajów”
3
.
Kolebkąeuropejskiejtożsamościjestbezwątpieniaówskrawekterytoriumprzy-
ległydoMorzaŚródziemnego,któregonazwęutworzyliGrecy,aktórypocząwszyodepoki
KarolaWielkiego,zyskałnatrwałenazwęEuropy.Przyjrzyjmysięzatem,jakpowstawała
icookreślatanazwa.
Etymologia,znaczenieizasięgnazwyEuropa
CzęśćjęzykoznawcówwyprowadzanazwęEuropazpojęciaDzachód”wjęzykach
bliskowschodnich.Istniejąhipotezy,żenazwakontynentuukształtowanawantycznejGre-
cjijakoEurope,atakżeEuropeia,mogłapochodzićodhebrajsko-aramejskiego’ərā
̊b,
zapożyczonegooderebzjęzykaakadyjskiegolubasyryjskiego.Wkażdymztychjęzyków
słowotooznaczaopadanie,schodzeniewdół,wtymzachódsłońca,awkonsekwencji
iterytoriumpołożonenazachódodwspomnianychkrain.Takiepełniejszeznaczeniema
asyryjskieokreślenieêrêbšamši,oznaczającezachódsłońca
4
.ZkoleiuFenicjansłowoereb
znaczyłowieczór,poręzachodusłońcaiwkonsekwencjirównieżzachód.Innaetymologia
opierasięnaznaczeniuposzczególnychczłonównazwypochodzącychodgreckiegoEuros
-szeroki,iope-spojrzenie,widzenie(omawiamjądalej).
Mimotowpracachetymologicznychprzeważalegendaofenickiejksiężniczceimie-
niemEuropa,uprowadzonejnaKretęprzezZeusaprzeistoczonegowbiałegobyka.Popu-
larnymitniewyjaśniajednak,wjakisposóbimięwłasnestałosięnazwąkontynentu.Jak
dotądodpowiedźbrzmi:DŻadnewytłumaczenieniejestprawdopodobneietymologiata
pozostajeniejasna”
5
.
EuropamiałabyćcórkąAgenora,królaTyru.Wantycznejmitologiiniebyłajedyną
postaciąotymimieniu.InnąEuropęwymieniaHezjodpośródlicznychOkeanid,córek
tytanaipersonifikacjimorza,Okeanosa
6
.
Europa-Okeanidawystępujewmitachjakopersonifikacjakontynentuitoona
powinnabyćuznanazadawczynięnazwy,anieEuropa-księżniczka,którazokreśleniem
geograficznejterytorialnościniemanicwspólnego.TengeograficznyDprzydział”potwierdza
Herodot,przyjmując,żeświatzostałpodzielonyprzezbogównaEuropę,AzjęiLibię,jak
3
F.Guizot,HistoiregénéraledelacivilisationenEurope,depuislachûtedel)Empireromain,Bruxelles1838,s.4.
4
H.Frisk,GrieschichesetymologischesWörterbuch,t.I,Heidelberg1954,s.1593.
5
MythologyandEtymology,w:TheHistoryoftheIdeaofEurope,eds.K.Wilson,J.vanderDussen,London
1995,s.3.
6
Hezjod,Narodzinybogów(Theogonia),tłum.,wstępiprzyp.J.Łanowski,Warszawa1999,s.42,w.357.Okeanidy
sąuHezjodapersonifikacjamitrzechczęściświatailicznychwyspMorzaŚródziemnego.
