Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jętopierwszykursuczennic,główniewarsza-
wianek,aleteżuczenniczróżnychzakątków
kraju,zprzedwojennychszkółpielęgniar-
skich.DyrektorkąszkołypozostawałaRoma-
nowska.Wszkoletzracjijejusytuowania
wzespoleklinicznymtzajęciaprowadzili
wybitnilekarze,m.in.profesorowieUniwer-
sytetuStefanaBatoregotemigrancizWilna;
doi948r.chirurgiiuczyłKornelMichejda,
aanatomiiWilhelmCzesławCzarnockii5.
Wi948r.zorganizowanoszkołępielęgniar-
skąwChełmnieLubelskim,ai0latpóŹniej
wLubliniei6.
Wkrajunastępowałyjednakzmiany
wzakresieustrojupolitycznegoispołecz-
nego.Działaniawtymzakresienasiliłysię
szczególniewlatachi947ti948.
Odimajai948r.,jakpiszeTeresaTo-
czydłowska,warszawskaSzkołaSióstrFran-
ciszkanekodCierpiącychdotrzymałado
pomocynwicedyrektorkędosprawspołecz-
no-wychowawczych.Stanowiskowrazzprzy-
dzielonąkonkretnąosobąpowołanezostało
nakazemMinisterstwaZdrowia.Nadanojej
specjalneuprawnienia.nadzorowaniapla-
cówkipodkątemspraworganizacyjnych,
personalnychorazfinansowych,awpewnym
stopniutakżemerytorycznychi7.
Wpierwszejpołowiei949r.specjal-
naKomisjaKCPZPRopracowałazałożenia
dotyczącepolitykiwobecduchowieństwa.
Jakojednozważnychzagadnieńpostawio-
nokwestięsłużbyzdrowiawkontekście
wpływówKościołaipodległychmuinsty-
tucji.i0wrześniategożrokuzarządzono
przejmowanieprzezpaństwoszpitalikon-
gregacyjnychifundacyjnychtitowtrybie
pilnym.Następniei8RadaMinistrówpodję-
łaostatecznądecyzjęoprzejęciutnawła-
snośćpaństwatwszelkichzakładówzwią-
zanychzlecznictwemwPolscei9.Drogątą
zawłaszczanodobrabudowaneodwieków
Nighting!leprzyzn!-
!!nyz!Vłużonym
Me!!l)lorence
pielęgni!rkom
ZAWÓD
PLELĘGNLARSKL
WNOWEJ
RZECZYWLSTOŚCL
Ryc.1.
przezwspólnoty,odrestaurowanejużwdu-
żejczęściprzezzgromadzeniapodziała-
niachwojennych.Poddawanotakżewery-
fikacjiprzynależnośćnarodowąniektórych
sióstrzakonnych,odmawiającimpolskiego
obywatelstwa;dotyczyłotozwłaszczaosób
wywodzącychsięzrejonuśląska20.Wnie-
którychplacówkachdochodziłodokonflik-
tówisporównatleczynnościczyzadań
powierzanychsłużbomzakonnym;jaknp.
koniecznośćudziałuwzabiegachaborcyj-
nych2i.Wnastępstwiewydarzeńtworzyła
sięatmosferabrakuakceptacjidlaobec-
nościsióstrwplacówkachmedycznych,co
doprowadziłodostopniowegousuwaniaich
zpracy.Dotyczyłoto,cociekawe,wpierw-
szymrzędziezakładówwychowawczych,
gdziezakonnicesprawowałyopiekęnad
dziećmi,awdalszejdopierokolejnościpla-
cówekleczniczych22.Rozpocząłsięzatem
proceslaicyzacjiopiekizdrowotno-opie-
kuńczej.
i5CAPPPTP
,A.Dziedzic-Wrzoskowa,Wspomnieni!.J.Zieliński,A.Kopacz,J.Kruszewski,KornelMichejd!–
prekursorpowojennejchirurgiigd!ńskiej,dAnnalesAcademiaeMedicaeGedanensisn2006,nr36,s.244t249;
M.Kobuszewska-Faryna,WilhelmCzesł!wCz!rnocki(1886–1963),dPatologiaPolskani974,R.25,s.569;
M.Żydowo,M.Bukowski,Dziejen!ukmedycznychwGd!ńsku,http.//www.gumed.edu.pl/attachment/attach-
ment/308/DziejeBALGBiBAMGBwwwB2007i030Bi.pdf(dostępi5.i2.20i5).
i6CAPPPTP
,LiceumMedycznewBiłgor!ju,maszynopisniepaginowany(materiałynieopracowane).
i7T
.Toczydłowska,Wkł!dZgrom!dzeni!SióstrFr!nciszk!nek,s.374.
i8WedługAnityMagowskiejprzejęciewszystkichszpitalizakonnychnastąpiło3paŹdziernikai949r.Por.
A.Magowska,Elżbiet!nkiwPolsceLudowej,w.Zgrom!dzeni!z!konnewmedycynieif!rm!cjin!Śl!skuiZ!głębiu,red.
B.Urbanek,Warszawa20i3,s.222.
i9K.Prętki,Przekszt!łceni!systemuochronyzdrowi!wPolscepoIIwojnieświ!towej,Poznań2007,s.37.
20B.Pospiszyl,Dzi!ł!lnośćleczniczo-opiekuńcz!Z!konuSióstrM!ryiNiepok!l!nejwBr!nic!chwl!t!ch1898–1949,
w.Zgrom!dzeni!z!konne,s.292.
2iA.Bańczyk,Boromeuszkiubokuczłowiek!cierpi!cego,w.Zgrom!dzeni!z!konne,s.i37ti38.
22A.M.Krawczyk,Dzi!ł!lnośćpielęgn!cyjno-opiekuńczo-wychow!wcz!sióstrp!sjonistekn!terenieZ!głębi!D!browskiego
wXXw.,w.Zgrom!dzeni!z!konne,s.240,245.
59
