Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wroku1902iopublikowany5latpóźniej
2
.OdnalezienieCodexAesinasbyłowydarzeniem
dużejrangi,ponieważpozwoliłonawyraźnewyodrębnieniedwóchwspomnianychwyżej
gałęzitradycji,adziękitemunaostateczneustaleniezależnościpomiędzyzachowanymi
rękopisami
3
.SporządzonakilkadziesiątlatpóźniejprzezWerneraEisenhutanowaedycja
krytyczna„Dziennika”(BibliothecaTeubneriana1958,
2
1973)
4
zawierawersjętekstu
ustalonąnapostawiezrównoważonegowykorzystaniatradycjizgrupyγiε(jakkolwiek
CodexSangallensisutrzymał,mimowszystko,swojądominującąpozycję)5.
Tradycjarękopiśmiennałacińskiegotekstu„Dziennika”wykazywałazatemciągłość
odwczesnegośredniowiecza(potwierdzonązachowanymikodeksami).Zupełnieinaczej
potoczyłysięlosygreckiegooryginałudzieła.AżdokońcaXIXwiekujedynieztradycji
pośredniejczerpanoinformacjeoistnieniuwstarożytnościgreckiejwersjitekstu,któ-
rystałsiępodstawąłacińskiegoprzekładu.Doprowadziłotodopowstaniapoważnego
sporunaukowego,wktórymobrońcydanychprzekazanychprzeztradycję(mówiącą,iż
przekładłacińskipowstałzoryginaługreckiego)odpieraliargumentyzwolennikówtezy
głoszącej,żetekstłacińskibyłjedynąistniejącąkiedykolwiekwersjądzieła,aistnienie
„greckiegoDiktysa”należyuznaćzafikcję.Problemzostałdefinitywnierozwiązanydzięki
odkryciuiopublikowaniuwroku1907papirusupochodzącegowpoczątkuIIIwieku
n.e.,zawierającegofragmentdzieławjęzykugreckim;analizaporównawczawykazała
jednoznacznie,iżjesttoczęśćpierwotnegotekstu(rozdziały9–15zksięgiIV),zktórego
wstarożytnościpowstałprzekładłaciński6.Danetradycjipośredniejzostaływięcwten
sposóbpotwierdzone.WlatachsześćdziesiątychXXwiekuodkrytojeszczejeden,tym
razemkrótszyfragment(rozdz.18zksięgiIV)greckiegotekstu,równieżnapapirusie7.
Krytycznewydanieobydwufragmentówdołączonejestdoostatniejedycji„Dziennika”
wBibliothecaTeubneriana(1973).
NaukowestudianaddziełemDiktysa-Septymiuszaprzechodziłykolejebardzo
zmienne:podobniejakwrecepcji„Dziennika”wciągustuleci,takiwbadaniachokresy
wzmożonegozainteresowaniatekstemprzeplatałysięzokresaminiemalcałkowitego
zapomnienia.DopodjęciaintensywnychbadańfilologicznychwdrugiejpołowieXIX
wieku,jeszczeprzedodkryciemgreckichfragmentówpapirusowych,przyczyniłysię
zpewnościąkrytyczneedycjeDederichaiMeistera.Centralnymproblemem,wokółktó-
2CodexAesinasodkryłCesareAnnibaldiwbibliotecewBergamo,publikacja:ANNIBALDI1907.
3WartykulenapisanymwlatachtrzydziestychXXw.FranceschiniokreśliłwydanieMeisterajako„rap-
presentantepiùautorevoledituttoilperiodoprecedentelascopertadelcodiceEsino”,podkreślajączarazem,
iżtradycjaprzekazów,którymidysponowałMeister,niebyłaszczególnieskomplikowana,gdyżopierałasię
wistocienaniepodważalnejpozycjinajstarszegowówczasinajbardziejwartościowegokodeksuG(FRAN-
CESCHINI1937–1938,s.142n.).SytuacjazmieniłasięznaczącopoodkryciudokonanymprzezAnnibaldiego
(którybyłprzekonany,iżtokodekszBergamoreprezentujenajlepszyspośródzachowanychwarianttekstu,
jednakzjegownioskamiczęściowopolemizowałUSSANI1908,s.4,17i21n.).
4DictyisCretensisEphemeridosbelliTroianilibriaLucioSeptimioexGraecoinLatinumsermonem
translati,ed.W.Eisenhut,BibliothecaTeubneriana,Lipsiae1958,reedycjategowydaniazpoprawkami
iuzupełnieniamizroku1973stanowipodstawęcytowaniałacińskiegotekstudzieławniniejszejksiążce.
5Omówienietradycjirękopiśmiennejwwyd.Eisenhuta1973,s.XInn.;zob.teżwcześniejsze:USSANI
1908,FRANCESCHINI1937–1938.
6Publikacja:GRENFELL–HUNT–GOODSPEED1907,poz.268,s.9–18;omówienia:PATZIG1908,
GRIFFIN1909,IHM1909.
7Publikacja:BARNS–PARSONS–REA–TURNER1966,poz.2539,s.45–48;omówienie:EISENHUT
1969;łącznaanalizaobydwufragmentówpapirusowychztekstemgreckimwkonfrontacjizodpowiednimi
partiamiwersjiłacińskiej:MASARACCHIA1986;zob.teżUSSANI1970.
12
