Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
regoogniskowałasięwówczasdziałalnośćuczonych,byławspomnianapowyżejswoista
Diktysfrage:kwestiaustalenia,czyzawartawLiściededykacyjnyminformacjaosporzą-
dzeniuprzezSeptymiuszałacińskiegoprzekładujestodzwierciedleniemrzeczywistego
faktu,czyteżnależyjątraktowaćjakoczęśćstrategiiuwierzytelnieniaprzekazu,przyjętej
przezrzymskiegoautorapseudoepigrafu.Wtymdrugimwypadku„LucjuszSeptymiusz”
byłbyjedynymiwyłącznymautoremdzieła,aniezaledwietłumaczemnapisanegoprzez
„Diktysa”greckiegopierwowzoru.Sceptycznestanowiskocodoistnienia„greckiego
Diktysa”,któreporazpierwszywyraźnieprzedstawiłH.Dungerwzwiązkuzprowadzo-
nymiprzezsiebiebadaniaminadźródłamiśredniowiecznychwersjihistoriitrojańskich8,
znalazłopozytywnyoddźwiękwśródniektórychuczonych9,napotkałorównieżwyraźny
sprzeciwczęściśrodowiskafilologicznego
10
.Obiestronysporu,któryobecniejestistotny
główniezhistorycznegopunktuwidzenia,argumentównapoparcieswychtwierdzeń
szukaływtradycjipośredniej,przedewszystkimwokresiebizantyńskim,gdy„Dziennik”
stałsięjednymzeźródełówczesnejhistoriografii.Zbieżnośćrelacjiowojnietrojańskiej
zawartejwVksiędzezachowanegotekstupowstałejwVIwieku„Chronografii”Joannesa
Malalasaztekstem„Dziennika”(atakżekilkakrotnepowoływaniesięprzezkronikarza
naDiktysa)niepozostawiawątpliwości,iżMalalaswykorzystałwswojejpracytekst
Diktysa.Uczestnicydziewiętnastowiecznegosporunaukowegobądźpowoływalisięna
„Chronografię”jakonadowódistnieniawstarożytnościgreckiejwersji„Dziennika”,po
którąsięgnąłMalalas,bądźzakładali,iżbizantyńskikronikarzmógłznaćłacinę,przynaj-
mniejwtakimstopniu,abywykorzystaćjakoźródłołacińskitekstSeptymiusza
11
.Problem
zależnościpomiędzy„Dziennikiem”aprzekazamibizantyńskimibardzointensywnie
analizowanybyłjeszczewpierwszychlatachXXwieku(praceFürsta,GreifaiGriffina
12
),
gdyznaczniejużosłabłostanowiskozwolennikówuznawania„łacińskiegoDiktysa”za
jedynąiwyłącznąwersjędzieła.
Wyraźnącezurąwdziejachbadaństałasiępublikacjaodkrytegofragmentupapiru-
sowegoztekstemgreckim(rozstrzygającajednoznaczniewątpliwościcodoistnienia
greckiegopierwowzoru),jakrównieżpublikacjaCodexAesinas(ważnadlaustalenia
tradycjirękopiśmiennejorazwersjitekstułacińskiego).PorozwiązaniuDiktysfrageza-
interesowanienauki„Dziennikiem”wyraźnieosłabłoiprzeznastępneprawiepółwieku
dziełojedyniesporadycznieskupiałonasobieuwagęuczonych,bądźwzakresiezagadnień
związanychztradycjąrękopiśmiennąikrytykątekstu13,bądźprzybadaniachnadinną,
8DUNGER1869i1878.
9M.in.JOLY1871,GREIF1886;brakniepodważalnychdowodównaistnieniepierwowzorugreckie-
gopodkreślałMeisterwprzedmowiedoswojegowydania(1872):„nullumautemGraeciDiktyissuperest
vestigium”.
10
ZdecydowanieprzeciwnestanowiskozajmowałodpoczątkuikonsekwentniePATZIG(1892orazseria
późniejszychartykułówirecenzji),takżeNOACK1891–1893.
11ObszerniejszeomówienieetapówistanowiskwDiktysfrageorazdziewiętnastowiecznychbadańnie-
mieckichzob.:MERKLE1989,s.24nn.+przyp.39;por.:SCHANZ1904,s.81n.
12FÜRST1901i1902,irecenzjaw:PATZIG1902i1904;GREIF1900irecenzjaw:PATZIG1902;
GRIFFIN1907irecenzjaw:PATZIG1908.
13USSANI1908,CLARK1914,FRANCESCHINI1937–1938,CREMASCHI1952;Franceschini,któ-
regoartykułpowstałniejako„wpołowiedrogi”pomiędzyedycjamiMeisteraiEisenhuta,zeswojejperspek-
tywyczasowejwyodrębnił2okresybadańnaddziełemDiktysa,podkreślając,iżokresrozkwitupowydaniu
Meisterastoiwrażącymkontraściedoczasuporoku1914:„dal1914ainostrigiorni,èquasiassolutosilenzio
intornoall’opera”(s.141).
13
