Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Niemieckiekoncepcjeedukacjikulturalnejdawnegonurtu
21
Określenie„muzyczny”przyjęłosięjużprzedIIwojnąświatowązaspra-
wądziałalnościGeorgaGötscha,którywswychrozważaniachwskazywał,
że„muzyczność”(dasMusische)wymykasięprecyzyjnemuokreśleniu,
ponieważnieistniejeaniidea,aniteoria„muzyczności”,ajedyniechodzi
ojednośćdziałaniaimyślenia,życiaisztuki6.
Piszącopojęciu„dasMusische”,F.Seidenfadenstwierdza,żenieoznacza
onooddzielnejdziedzinyrzeczywistości,takiejjaknaprzykładliteratura,mu-
zyka,malarstwolubsztukawogóle.„DasMusische”(zgreckiego:hēmusikē)
wskazujenasferęmuz.„Musisch”jakoprzymiotnikodrzeczownikowywy-
wiedzioneod„muza”obejmujeobszarprzynależnymuzom,„dasMusische”.
Jakpodajeautor,wklasycznejGrecjidoczasówPlatonapod„hēmusikē”poj-
mowanojednośćpoezji,muzykiitańca.Jesttorównieżpierwotnasferamuz,
nienależałdoniejobszarsztukplastycznych.Początkowo„musikē”obejmo-
wałoobszarzarównoreligijny,moralny,jakiartystyczno-estetyczny7.
„Musikē”odnosiłosięnietyledogotowegodzieła,iledodziałania,urzeczy-
wistniałosięwaktywności.AponieważwmniemaniustarożytnychGreków
owej„muzycznej”aktywnościwłaściwebyłoolbrzymieoddziaływaniewycho-
wawcze,towpojęciu„musikē”mieścisiętakżekomponentwychowawczy8.
pięknychinauk(Duden.Ethymologie.HerkunfswörterbuchderdeutschenSprache,Mannheim
1963).KarinPatt-Wüstpokazujezwiązekterminów„musisch”(muzyczny)i„dasMusische”
(muzyczność)oraz„dieMuße”(tłumaczonenajęzykpolskijakowolnyczas,wolnechwile)
(K.Patt-Wüst,Alternative:MusischeBildung,Frankfurt/M.1980,s.6).„DieMuße”(staronie-
mieckiemuoz,muoza,muaze;muozon–byćwolnym)oznaczaswobodę,swobodnyruch,czas
wolnyodokreślonychzajęćurzędowychizawodowych.Stądmówiłosięteżo„uczonymczasie
wolnym”(gelehrteMuße),czasie,wktórymmożnasiębyłopoświęcićsztukominaukom.Wtym
kontekścieznajdujesięteżfrancuskie„muser”,któremuodpowiadaniemieckie„müßigsein”
–byćbezczynnym.Przejętezjęzykafrancuskiegoniemieckiepojęcie„sichamüsieren”oznacza
bawićsię,spędzaćczas,spędzaćczaswolny(dieMuße).WspomnianaautorkazaW.F.Otto
podajeteż,żeRzymianiewszelkiehumanistyczne,stosownedoszlachetnegoczłowieczeństwa
zajęcianazywali„muzycznymi”,comiałoznaczyć„boskiegopochodzenia”(W.F.Otto,Die
MusenunddergöttlicheUrsprungdesSingensundSagens,Düsseldorf–Köln1936,s.35,36,za:
K.Patt-Wüst,Alternative...,op.cit.,s.7).
6K.Patt-Wüst,Alternative...,op.cit.,s.9.
7F.Seidenfaden,MusischeErziehung,HeilpädagogikundPsychotherapie[w:]VomGeist
musischerErziehung.GrundlegendeundkritischeBeiträgezueinemErziehungsprinzip,N.Kluge
(red.),Darmstadt1973,s.258–259.
8F.Seidenfaden,DiemusischeErziehunginderGegenwartundihregeschichtlichenQuellen
undVoraussetzungen,Ratingen1962,s.28.
