Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
TiborDéry
–najbardziejzezdarzeń,któreBzagranicą”uznanobyzatragiczne.Niezajmują
sięwybujałąkonsumpcją,akupienieczterechprzeźroczystychkromekczarnego
chleba,coczyniwzakupowymrauszuA.G.,uchodzizarozpustę.Podobniejest
zinnymiartykułami:BTamgdzienawystawieleżałyjakieśtowary,byłytotandetne,
brzydkiewyroby,pokrytewarstwąszaregokurzu”.Socjalistycznasceneria?Mroki
kapitalizmu?
Najpóźniejwmomencie,kiedygłównyantybohaterkrążypohotelowychkory-
tarzachijeździzportieremręczniesterowanąwindą,zatrzymującąsięnazupełnie
przypadkowych,Bniepasujących”piętrach,możnasięzorientować,jakmocnesą
więzyłącząceTiboraDéryegozFranzemKafką(A.G.toelokwentniepostawiony
nagłowie,niekonsekwentnyJózefK.)iEugènemIonesco.Odtegoostatniegoróżni
gojednakto,żeznauczucielitościimimowszystkokochaludzi,którychstwarza
iopisuje,apozatymprowadzoneprzezjegopostacidialoginaczterynogi,jeśli
nawetmieszcząsięwkonwencjiteatruabsurdu,towyzieraznichrzetelnafacho-
wośćmistrza,którynapisałjużwielestronrealistycznejprozy.
Absurdmożnaspróbowaćleczyćhomeopatycznie,czylistosującrozcieńczone
dawkijeszczewiększegoabsurdu.WprzypadkupowieściTiboraDéryegorolędy-
namizowaniaroztworuprzezintensywnepotrząsaniespełniamiłość,jakazawią-
zujesięmiędzyA.G.aElżbietąLarra.Miłośćniełatwainiejednoznaczna.Panna
Elżbietatokobietaniezrównoważona,Bniezniszczalniepiękna”ikapryśna,zupodo-
baniemprzedzierzgającasięwcoraztonowepostaciżeńskie.MówiA.G.,żego
kocha,anastępnieznika,nierzadkonakilkanocy,zichwspólnegopokojuisypia
zinnymimieszkańcami.Twierdzi,żeniezdradza,boprzecieżkocha,aten,ktoko-
cha,niejestwstaniezdradzać.A.G.cierpi,leczskoroprzebywawmieście,wktó-
rymBkażdymaprawodotego,bybyćnieszczęśliwym”,zgodnościąoddajesięswe-
muutrapieniu.
Wszystkokomplikujesięjeszczebardziej,gdyA.G.zaczynamyślećowyjeździe
icorazwięcejobywatelirozważamożliwość,abysiędoniegoprzyłączyć.Ostatecz-
niewyruszajednaksam,ikiedypodługiejwędrówcesiedziwreszciewpociągu,
zostajeokradzionyprzezprzypadkowegotowarzyszapodróży.Iodtejchwiliwie,
żejestBzagranicą”,zpowrotemwcywilizacji.
PanA.G.,socjalistycznyGuliwer,powrócidoPesztu,doswojegosłużbowego
pokoikuprzyulicyDohány,gdziewieczoramimuchywychodzązeszparwścianach
igdzieczekajągoBnajazdypluskiewalboryczącednieminocąradiosąsiadów”.
Wrócitampoto,abynamopowiedziećoswojejniezwykłej,fantastycznejpodróży
domrocznegomiasta,wktórympanujeprzekonanie,żeBwżyciuobywateliniema
bardziejniebezpiecznegomomentu,jakosiągnięcieswychmarzeń”.Amyitakbę-
dziemywiedzieli,żecałąpodróżodbyłtylkowgłowie,krążącpociasnejceliwsoc-
jalistycznymwięzieniu.
DariuszMuszer(ur.1959)–poeta,prozaikitłumacz.MieszkawHanowerze.LaureatNagrodyZwiązkuNiemieckichPisarzy
BDasneueBuchinNiedersachsenundBremen”zapowieśćDieFreiheitriechtnachVanille(1999).Opublikowałm.in.
tomywierszy:Zatrzymanewersy(1987),Pestkiiogryzki(1989),DieGeliebtenausR.undandereGedichte(1990),Panna
Franciszka,pomylonyakordeoniinnewiersze(1995),Księgazielonejkamizelki(1996),Jestemchłop(2004),Wszyscy
moinieznajomi(2004),Zapomnianystrajk(2012)orazpowieści:DieFreiheitriechtnachVanille(1999,wydaniepolskie:
Wolnośćpachniewanilią–2008),DerEchsenmann(2001),Niebieski(2006),GottesHomepage(2007,wydaniepolskie:
HomepageBoga–2013),Lummick(2009)iSchädelfeld(2015,wydaniepolskie:Poleczaszek–2017).Jegoopowiadania
znalazłysięwantologiach:2008(2008),City1(2009),2011(2011),2014(2014),City3(2016)i2017(2017).
22(4/2017)
