Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
19
AleksandraMusiałowicz
WokółFrancjiCyprianaNorwida
PytanieoFrancjęCyprianaNorwidajestważnezwielupowodów.Przede
wszystkimbyłtokraj,wktórympoetamieszkałnajdłużej.Choćnigdyniezerwał
kontaktówzPolską,azagranicąobracałsięprzedewszystkimwtowarzystwiepol-
skichemigrantów,towłaśnierzeczywistośćfrancuskaprzezokresnajdłuższybyła
munajbliższa,stanowiłajegocodzienność.Skutkiwydarzeńczyprocesówistot-
nychzperspektywyspołeczno-politycznej–awięczmierzchIIRepubliki,okresII
Cesarstwa,wojnafrancusko-pruskaw1870roku,KomunaParyskaw1871roku,
proklamowanieIIIRepublikiirodzeniesięustrojudemokratycznego–bezpo-
średniodotykałyNorwida,któryżywointeresowałsięfrancuskąpolitykąichętnie
wypowiadałnajejtemat.Zdrugiejzaśstrony,dlaautoraVade-mecumszczególnie
istotnabyłasferakultury;poetauczestniczyłwparyskichwystawach,utrzymywał
kontaktyzartystami,czytałfrancuskiedziełaiprasę,wktórejpublikowałrównież
własneprace(przedewszystkimplastyczne),byłczłonkiemparyskiegoSociétéPhi-
lologique.Niezależnieodtego,wjakisposóbwpłynęłotonawrażliwośćartystyczną
Norwida–azpewnościąwjakiśsposóbwpłynęło–niedasięzaprzeczyć,żewrze-
czywistościParyżadrugiejpołowyXIXwiekudojrzewałatwórczośćpolskiegopoety,
krystalizowałysięjegokoncepcjeestetyczneorazpowstałynajważniejszedzieła.
Pamiętając,żewznaczniewiększymniżdzisiajstopniukwestienarodowo-
ściowebyływXIXwiekuważnymiczęstoprzezartystówpodejmowanymtema-
tem,zapytajmywięc:jakNorwidoceniałFrancję?Jużnawstępienależypodkreślić,
żestosunekpoetydotegokrajubyłzcałąpewnościąnieoczywistyipełenwewnętrz-
nychsprzeczności.Najlepszymtegodowodemsąkrańcowoodmienneodpowiedzi
badaczynapostawionepowyżejpytanie.BJakwszyscyromantycypolscy,[Norwid
–A.M.]niecenił[...]Francji.[...]ZwalczałfrancuskiewpływykulturalnewPolsce
iliczeniePolakównaFrancjęwdziedziniepolitycznej”1–twierdziJerzyKrasuski
wksiążceObrazZachoduwtwórczościromantykówpolskich.Zpoglądemtympo-
lemizujeMieczysławInglotwartykuleFrancjaNorwida:B[...]wbrewdotądutrwa-
lonymwbadaniachpoglądomNorwid–inaczejniżwielcypoeciepoki–jawisię
jakoprzyjacielisympatyktegokraju”2.Sprzeczneodpowiedzibynajmniejnieodsu-
wająpytaniaostosunekpolskiegopoetydoFrancji,przeciwnie:sprawiają,żesta-
jesiętymważniejsze.
łłł
NorwidwyjechałzPolskiw1842roku.Oficjalnymcelemwyjazdubyłopodjęcie
studiówartystycznychweWłoszech.Potym,jakwtowarzystwieWładysławaWę-
żykaopuściłWarszawę,przezkilkalatpodróżowałpoEuropie.Odwiedziłmiędzy
innymiDrezno,Marienbad,Norymbergę,Monachium,Wenecję,Florencję,Rzym,
Neapol,BerlinczyBrukselę.Wmiędzyczasiezostałuznanyzauciekinieraijego
powrótdoPolskistałsięniemożliwy.Napoczątku1849rokuNorwidopuściłRzym,
1J.Krasuski,ObrazZachoduwtwórczościromantykówpolskich,Toruń2007,s.248.
2M.Inglot,FrancjaNorwida,w:Literatura.Historia.Dziedzictwo.PraceofarowaneProfesorTeresie
Kostkiewiczowej,podred.T.ChachulskiegoiA.Grześkowiak-Krwawicz,Warszawa2006,s.518.
