Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
wojna
niemanicheroicznego,jestzatoszczerośćiuczciwość.Mdlejeodupałualbood
wstrząsu.Wprzeszło300-stronicowejksiążcenotatkizwojnyzajmują6kartek,
niewięcej.Uciekaodwłasnegoprzekazu,korespondencjiwojennej:BMyślałam
oniemożnościnapisaniaksiążkiowojnie–nawojnie.Przeszkadzażal,nienawiść,
fizycznyból,przyjaźń.Ilistzdomu,poktórymtakchcesiężyć.Opowiadająmi
tu,żekiedyzabijają,starająsięniepatrzećwoczy,nawetwielbłądowi.Tuniema
ateistów.Iwszyscysąprzesądni”12.
Napozostałychstronachponownieoddajegłosinnym,tymrazemofiaromwalk
wAfganistanie.Itymbezpośrednim:walczącym,ipośrednim:matkomwetera-
nów,wdowompożołnierzach.Relacjesąwstrząsające:opowieśćomatce,która
kalekiemusynowibeznógstałasiękochanką,oszeregowymzwiadowcy,któryna
wojnęzabrałgarśćojczystejziemi,okanonierze,którysprzedawałgotowanenaboje
(ugotowanakulaniewylatuje,alejakbywypluwasięzlufy,niemożnaniązabić),
ożonach,którechowajątytułowecynkowemalcziki13,mającwątpliwość,czywtrum-
nachznajdująsięichmężowie.Rejestrujesłowanataśmiemagnetofonowej,nie
zbierawłasnychobserwacjizwyjazdunafront.Mimoszczegółowejdokumentacji
parabohaterówwytoczyław1993rokuproces,obwiniającautorkęoprzeinaczenie
ifałszowanieopowieściBafgańców”iichmatek,wygranyzresztąprzezAleksijewi-
czową.Dlaczegoomijawłasnedoświadczenia?Boniechceulecromantycewojny,
którejpoddająsiępisarzeidziennikarze.Niechceczućtegocomężczyźni,kiedy
strzelajązkarabinu,nawetjeślinacodzieńwdłonitrzymająpióroaniebroń.
WracajączKabulu,piszewśmigłowcu:BZetknęsięzczymkolwiekpodobnym
iodrazumyśl:literaturadusisięwswoichgranicach.Przezkopiowanieifakt
możnawyrazićtylkoto,cowidząoczy,akomupotrzebnedokładnesprawozdanie
ztego,cosiędzieje?Potrzebnejestcośinnego–utrwalonemgnieniewyrwane
życiu…”14.
Przykrywkąmożebyćudzieleniegłosuświadkomwojny,czemuwiernajestAlek-
sijewiczowa,kamuflażembędzieopisprywatnychdoświadczeńwojennychwan-
turażuegzotycznychzamorskichpodróży,jakzrobiłatoGellhorn.Uwspomnianej
jużwcześniejFallacitograzczytelnikiem,świadomymbiografiiautorki,któremu
wręczonazostaławdłońpowieśćwojenna,aniekorespondencja.Najsłynniejsza
włoskadziennikarkabyłanapierwszychliniachwalkwWietnamie,Laosie,Kam-
bodży,Libanie,IranieczynaBliskimWschodzie.Czuła,żeżyjetylkotam,gdzie
możnabyłodostaćkulkęmiędzyżebra.Nawetwtedy,gdyw1968rokuciekawość
iodwagadoprowadziłyjądokostnicy.WtrakciedemonstracjinaplacuTrzech
KulturwMeksykupolicjaotworzyłaogieńdostudentów,Fallacizostałaranna.
Podobnotakciężko,żeuznanojązazmarłąiumieszczonowśródciałzamordowa-
nych.Swojereporterskieobserwacje,ściślezwiązanezżyciowąbrawurąiodwagą
naskrajuszaleństwa,umieszczabezpiecznienakartachpowieści.Tylkotumiała
szansęwymyślićprawdęnanowo,uogólnioną,zktórąsięzidentyfikujeiwktórej
sięrozpozna.Aletoteżzabawazczytelnikiem,któryzapadasięwotchłańgrając
wmiseenabime.WyjaśniałatowInszallah:BWiesz,tejgrzepolegającejnafoto-
grafowaniualbomalowaniulustra,wktórymodbijasiędrugielustro,odbijająceje
wnieskończonośćwseriiobrazówcorazmniejszychicorazbardziejczarnych,tak
12Tamże,s.22.
13PolskitytułOłowianeżołnierzykijestmylący.OryginalnyCynkowyjemalczikitoodwołanienietyl-
kododziecięcejzabawki,aleteżdozwłokżołnierzy,któreprzywożonozfrontuzAfganistanuwcyn-
kowychtrumnach.
14Tamże,s.24.
6(4/2013)
