Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
TadeuszBilikiewiczEmbriologiawepocebarokuirokoko
ZaniesatysfakcjonującenatomiastuznajeDiepgento,cowgruncierze-
czystanowiooryginalnościrecenzowanejprzezniegoksiążki.Podobnie
jakNeedhamontakżewątpiwmożliwośćzdefiniowaniastylówrozważa-
nychprzezBilikiewiczaepoktak,abynieutracićprzytymichróżnorod-
nościikrytykujejegopoczynaniazaarbitralnośćisztuczność.Wszcze-
gólnościdotyczytokluczowegodlaDieEmbryologiepojęciaduchaczasu.
Wpływśrodowiska,któreoczywiściekształtujesięwewłaściwychsobie
czasachiokolicznościach,jestuBilikiewiczawyolbrzymiony,astawiane
przezniegownioskiniezawszepodlegająkontroliempirycznej.
[ł]podjętaprzezB.próbaostemplowaniacałejtejembriologiijakotypo-
wegoproduktunajpierwbaroku,potemrokoka,wydajesięmniejniżudana.
Historykomkulturymusimypozostawićdecyzję,czywogólemożliwejest
sprowadzenietychokresówzichbarwnymżyciemdotakprostejformuły.
Leczanalogieizwiązki,którychB.szukawcelachimetodachbadawczych
embriologów,ztym,cowedługniegojesttypowedlabarokuczyrokoka,
wydająsięnamczęstobardzosztuczne[konstruiert]iarbitralne.[ł]Wiele
wyprowadzaonzkonstruowanegoprzezsiebienideału,którywywodzisię
z[danych]czasówiktóryprzyświecanieświadomemu[tego]badaczowi”.
Takdochodzidodedukcjizduchaczasu,któreniemusząmiećznimnic
wspólnego.[ł]Wszystko,copodwzględemmedycznymudałosięosiągnąć
wepoceabsolutyzmu,równiedobrzemożemysobiepomyślećwepocerepub-
liki.Wkażdymraziekilkalepszychszkiełpowiększającychlubnoweodkrycie
naukowewydajesięnamsilniejszymukierunkowaniemniżteróżneformy
myślenia.Przedipobarokuorazrokokotesameipodobnemyśliprzewijały
sięwdziejachrozwojuiwmedycynie.
Należałobyprzytoczyćliczneprzykłady,abyzilustrowaćkonstruującą
iprowadzącąanalogiemetodęB.Niekiedyocierasięonaogroteskę[ł].
UznajemywięcpracęB.zaowocnąigodnąuznania,nawetjeślipróbęskon-
struowaniaembriologiibarokowejirokokowejmusimyuznaćzanieudaną113.
Niewiadomo,czyBilikiewiczznałrecenzjęDiepgena,alemógłbymu
odpowiedzieć,żeswojąnformułę”opierawłaśnienapracachhistoryków
kultury,więcjeśliodtegozależyocenawykorzystanegoprzezeńujęcia,
S.80m.19Abb.M.7,-”,DeutscheLiteraturzeitungfürKritikderinternationalenWissen-
schaft,3.F.,Jg.4,H.29(1933),s.1385-1386.
113Diepgen,nTadeuszBilikiewiczł”,s.1386-1388.