Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
TadeuszBilikiewicz–Embriologiawepocebarokuirokoko
anatoma,LudwigaGräpera,wskazaneprzezPagla,HeischkelczyNeedha-
maproblemysąnieuniknioneprzypisaniuhistorii:nniepowinnodziwić
inieumniejszawartościcałości[zamierzeniaBilikiewicza]to,żeniejed-
nemuprzywprowadzeniudoschematuzadanyzostałpewiengwałt”120.
Istniałyteżbardziejszczegółoweuwagihistorykówmedycynyco
dowyboruuczonych,którychdorobekBilikiewiczpostanowiłomówić
-FrançoisdeFeyfernaprzykładutyskiwał,żeBilikiewiczpominąłnojca
myśleniadynamicznego,Paracelsusa”121,aMeyer,żeWilliamCruikshank
doczekałsiętylkojednorazowejwzmianki122.Niesątojedynepominię-
cia,BilikiewiczniewziąłpoduwagęIsbrandavanDiemerbroecka,Antona
Deusinga,Anthony’egoEveraertsa,BenoitdeMailleta,Voltaire’a,Juliena
OffrayadeLaMettriego,DenisaDiderota,PaulaH.T.d’Holbacha,Jean-
-Baptiste-RenéRobinetaczySamuelaT.vonSoemmerringa,bypoprzestać
nadziesięciu.Wpracyotejobjętościselekcjajestrzeczjasnabolesnąko-
niecznością,wpływiwkładwrozwójdyscyplinytychnieuwzględnionych
uczonychmożnaróżnieoceniać,alepytaniempozostaje,czyograniczenie
siędozaledwieośmiuarkuszybyłodobrądecyzją.
Potrzydziestulatachzgórąokazywałosię,żepłonnabyłanadzieja
wyrażonaprzezczęśćrecenzentów,iżpracaBilikiewiczaznajdzieszer-
szykrągczytelników.Amerykańskaembriolożkaihistoryczkanauki,Jane
M.Oppenheimerubolewała,żejegoksiążkapozostajeniezauważona.
[ł]wroku1932ukazałasięznakomita,wogólezbytrzadkowspominana
monografiaTadeuszaBilikiewicza,DieEmbryologieimZeitalterdesBarock
unddesRococo.Stanowiłaonadrugitomwseriimonografiiwydawanych
120
L.Gräper,nBilikiewicz,Tadeusz:DieEmbryologieimZeitalterdesBarockund
desRokoko.(Arb.d.Inst.f.Geschichted.Med.a.d.Univ.Leipzig.Bd.2.)Leipzig:Georg
Thieme1932.184S.u.19Abb.RM.7.-”,BerichteüberdieGesamteBiologie,Abt.A,
Bd.23,H.11-12(1933),s.673.Wartowspomniećwkontekścieniniejszejksiążki,że
Gräperprzyużyciuobiektywumikroskopowegoitechnikpoklatkowychjakopierwszy
zrealizowałmateriałfilmowy(nBildungdesHühnerembryos”),pokazującyprzebiegwyda-
rzeńwewnątrzrozwijającegosiękurzegojaja(por.Ch.Reiß,nShootingChickenEmbryos:
TheMakingofLudwigGräper’sEmbryologicalFilms,1911-1940”,Isis,Vol.112,No.2
(2021),s.299-306).
121
F.M.G.deFeyfer,nT.Bilikiewicz,DieEmbryologieimZeitalterdesBarockund
desRokoko.ArbeitendesInstitutsfürGeschichtederMedizinanderUniversität.Leipzig.
Band2.1932.GeorgThieme,Verlag,Leipzig.PrijsM.7-”,NederlandsTijdschriftvoor
Geneeskunde,Jg.77,Nr.1(1933),s.72.
