Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
1.Wstęp
„badanieistotyirodzajówrozumowania”(tzw.ogólnametodologialogiczna),
zdrugiejklasyfikowanienaukicharakteryzowanieichodrębnościpodwzględem
stosowanychmetod(tzw.szczegółowametodologialogiczna).Trzeciakoncepcja,
przeciwstawnadwómpierwszym,tometodologiaepistemologiczna.Obejmujeona
„badanienaukjakoprocesówdziejowychijakowytworówdziejowych,azarazem
konstrukcjęiuzasadnienieprogramuorganizacjipracującegospołeczeństwa(tukon-
taktzmetodologiąwrozumieniuprakseologicznym)inatleświatopoglądowych
założeńtegoglobalnegoprogramuorganizacji”(Kotarbiński,1986,s.407,408).
Jakwidać,tymcołączyzarysowanewyżejpoglądyAjdukiewiczaiKotarbiń-
skiego,jestwyodrębnieniewśródczynnościnaukotwórczychmetodologiiogólnej
iszczegółowej,awięctej,któradotyczywszystkichnaukoraztej,któradotyczy
poszczególnychnaukrealnych.
Niewszystkieczynnościnaukotwórczenależądokompetencjimetodologana-
uk.Pewnespośródnichwykraczająpozazakresjegoumiejętnościinależądo
kompetencjispecjalisty.Dyscyplinanormującapostępowanieprzytworzeniutego
rodzajudziałańprzezAjdukiewiczazostałanazwana„metodykąnauk”(Ajdukie-
wicz,1985,t.2,s125).Jesttowyrażeniedwuznaczne,choćspotykanewkażdej
nauce
2
.Kryteriumumożliwiającymrozgraniczenieprzedmiotupoznaniametodo-
logiiimetodykinaukjestdlaAjdukiewicza„wzglądnato,ktojestkompetentnydo
ichustanawiania”.Wkonsekwencjiprzedmiotempoznaniametodykidanejnauki
sątenormybadania,dlaktórychuzasadnieniaopieraćsiętrzebam.in.natwierdze-
niachtejwłaśnienauki.Natomiastprzedmiotempoznaniametodologiinauksąte
normybadania,którenieodnosząsiędotwierdzeńżadnejnauki(Ajdukiewicz,
1985,t.2,s.125-126).Wskutekstosowaniatakiegokryterium„przepisymetodyki
naukempirycznychróżniąsięodnormmetodologiinaukwszczególnościtym,że
pierwszeopierająsięm.in.naprzesłankachempirycznych,podczasgdydrugie
opierająsiętylkonawyraźnymzdaniusprawyztego,naczympolegaistotadobre-
gowykonaniazabiegubadawczegodanegorodzaju(np.naczympolegaistota
dobrejdedukcjiczyteżdobrejdefinicji),istanowiątylkoszczegółowewnioski
płynąceztegoustalenia”(Ajdukiewicz,1985,t.2,s.125-126).
TadeuszKotarbińskistosujetermin„metodyka”wznaczeniupedagogicznym
dookreślania„technikipopularyzacyjnegonauczaniadanejnauki”.Jestniąznaw-
stwowuprawianejspecjalności,oddzielaneprzezniegoodkompetencjiwlogice
(Kotarbiński,1986,s.409).DlaKotarbińskiegoprzedmiotrefleksjimetodycznejjest
więczbieżnyzprzedmiotempoznaniametodologiiprakseologicznej.Wtejkwestii
jegopoglądyupodabniająsiędostanowiskaR.Caude’aiA.Molesa,zgodniezktó-
rymmetodologiapowinnadotyczyć„nietylkoczłowiekajakoposzukiwaczaprawd,
lecztakżeiprzedewszystkimczłowiekawdziałaniu”(Gasparski,1972,s.11).
2
PorównajtakżedefinicjęmetodykinaukwedługS.Kamińskiego(Kamiński,1992,
s.202;Bronk,1992,s.354).
