Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WPROWADZENiE
przedniomiędzynarodowegozespołubadawczego,któregouwaga
skupionabyławyłącznienaproblematycestabilizacjipolitycznej
wdawnychpaństwachkomunistycznychwEuropieŚrodkowej
iWschodniej(JahniWildenmann1995).Imdłuższyczasupłynął
odzmianysystemu,tymbardziejoczywistestajesięto,żeistnieją
wielkieróżnicemiędzypaństwamipodwzględemstopniakon-
solidacjinowegosystemudemokratycznegoczywręczsamego
istnieniademokracji,zagrożonejjakąśformąnowegoautorytary-
zmu.Wyjaśnienietychróżnicniemawyłącznieakademickiego
charakteru,leczsłużyćmożeprogramowaniudziałańzwiększają-
cychprawdopodobieństwoowejkonsolidacji.
Trzecimparadygmatemanalizyporównawczej,nakładającym
sięzresztąnaobapoprzednie,jestbadaniewpływukulturypoli-
tycznejnaprzemianyustrojoweiichkonsekwencje.Politolodzy
oddawnazwracaliuwagęnaznaczenieutrwalonychwprocesie
historycznympostaw,wzorówzachowaniaisystemówwartości
dlafunkcjonowaniasystemówpolitycznych.Wpołowielatosiem-
dziesiątychgrupa,główniebrytyjskich,politologówprzedstawi-
łainteresującestudiumporównującekulturępolitycznąZwiązku
Radzieckiegozkulturąpolitycznąniektórychinnychpaństwkomu-
nistycznychiwskazującenaznaczenieróżnicmiędzyoficjalnąkul-
turąpolitycznąakulturąpolitycznąrzeczywiścieistniejącąwspo-
łeczeństwachkomunistycznych(Brown1984).Narolęutrwalonej
przezhistoriękulturypolitycznejzwracałouwagęwielubadaczy
ZwiązkuRadzieckiego,zwłaszczaFrederickC.Baghoorn(1973)
iRobertC.Tucker(1971).WodniesieniudoPolskitenpunktwi-
dzeniareprezentowałprzedewszystkimJanSzczepański,bardzo
silniepodkreślającwpływodziedziczonychwzorówzachowańna
funkcjonowaniepaństwapozmianiesystemupolitycznegoieko-
nomicznego(Szczepański1993).Autorzyszukającywyjaśnienia
rosyjskichproblemówpoupadkusystemukomunistycznegonader
częstoodwołująsięwłaśniedoodziedziczonejkulturypolitycz-
nej.MartinMaliapodkreślaznaczenietrzechcechstarej,właści-
wejdlategokrajukulturypolitycznejdlasposobufunkcjonowania
rosyjskiejwersjisystemukomunistycznego.Sąto,jegozdaniem,
słabośćstrukturpaństwowychispołecznych,skłonnośćrosyjskiej
inteligencjidomaksymalizmuiskłonnośćdonmoralizmu”wży-
