Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
BRZEMięHiSTORii
ipoprowadzonymprzezpartięijejzbrojneoddziały.Byłatocał-
kowicieinnakoncepcjarewolucjiodtej,naktórąruchsocjali-
stycznynastawiałsięoddziesięcioleci.
Ztychwszystkichwzględówrewolucjarosyjskauznanazo-
stałaprzezczołoweautorytetyruchusocjalistycznego(wtym
KarolaKautsky’ego,uważanegozagłównegoteoretykasocjal-
demokracji)zaskazanynaniepowodzeniegwałtzadawanyhi-
storii7.Oczekiwanojejrychłegoupadku,cojednaknienastąpiło.
Komuniścirosyjscyzdołaliobronićswąwładzęistworzyćsy-
stempolitycznybędącynowegotypudyktaturą.ChoćKautsky
myliłsię,przewidującrychłyupadekwładzykomunistycznejire-
stauracjękapitalizmuwRosji,tojednakzarównoon,jakiinni
teoretycysocjalistyczni(wtymRóżaLuksemburg)mielirację,
przewidując,żesystemtakiulegniegłębokimwynaturzeniom
idalekibędzieodtejwizjinowegoustrojuzawartejwaksjolo-
giisocjalistycznej.Wówczesnymruchusocjalistycznymstano-
wiskoKautsky’egopodzielaławiększośćprzywódcówiteorety-
ków.Wśródobrońcówtejrewolucjinajwybitniejsząpostaciąbyła
RóżaLuksemburg,która(wbroszurzenapisanejw1918roku,
nakrótkoprzedzamordowaniemjejprzezwojskowychniemie-
ckich)trafnieprzewidziaładegenerowaniesięrewolucjiwdykta-
turępartii,anawetwdyktaturęjejnwodza”(Luksemburg1961).
Sposóbmyśleniakomunistówrosyjskichnajlepiejprzedstawił
LewTrocki,obokLeninanajwybitniejszyprzywódcarewolucji
rosyjskiej.Niezależnieodwłasnychdoświadczeń,poniesionej
klęski,wygnaniazkraju,stratyprzyjaciółinajbliższejrodziny
wymordowanychprzezstalinowskiaparatterroru,Trockidokoń-
cażyciapozostawałprzekonanym,wręczfanatycznymobroń-
cąrewolucjibolszewickiej.Wswejtrzytomowej(napisanejna
wygnaniu)Historiirewolucjirosyjskiej(Trotsky1952)wyłożył
argumentacjęteoretycznąuzasadniającąhistorycznąrolętego
zrywu.Wyszedłwtejanalizieodrozważańnatematperspektyw
rewolucjiwzacofanym,peryferyjnymkrajukapitalistycznym,
zajakitrafnieuważałRosję.Wbrewdotychczasowejortodoksji
7DobrąanalizępoglądówKarolaKautsky’egomiędzyinnyminatękwestię
dałMarekWaldenberg(1972).
