Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Al-SaadooniMufdiv.WielkaBrytania
Art.1
Wgrudniu2005r.władzebrytyjskieformalnieprzekazałytęsprawęirackimsądom
karnym.
Wmaju2006r.zostałwydanynakazicharesztowanianapodstawiekodeksukarnegoIraku
orazzarządzenieumożliwiająceichdalszeprzetrzymywanieprzezArmięBrytyjskąwBasrze.
Władzebrytyjskiezmieniłystatusskarżącychz„aresztowanychzewzględówbezpieczeństwa”na
„aresztowanychwsprawiekarnej”.IchsprawyzostaływrezultacieprzeniesionedoSąduKarnego
wBasrze,któryorzekł,żezarzutyprzeciwkonimstanowiłyzbrodniewojennepodlegającejurys-
dykcjiWysokiegoTrybunałuIraku(IHT),którybyłuprawnionydowymierzeniakaryśmierci.
IHTwielokrotniezwracałsięoprzekazaniearesztowanychdojegodyspozycji.Skarżącydomagali
siękontroliprzezsądyangielskielegalnościtakiegoprzekazania.Sąduznałżądaniezazgodne
zprawem19grudnia2008r.,a30grudniaSądApelacyjnyutrzymałtopostanowieniewmocy.
Sądtenzgodziłsię,żeistniałorealneryzykoegzekucjiskarżących.Stwierdziłjednak,żenawet
przedupływemmandatuONZ31grudnia2008r.WielkaBrytanianiewykonywaławstosunku
doskarżącychautonomicznychuprawnieńsuwerennegopaństwa,aledziałaławimieniusądu
irackiego.Niemiaławłasnychuprawnieńdyskrecjonalnychdoichprzetrzymywania,zwolnienia
lubprzekazywania.WistocietrzymałaichwareszciejedynienażądanieIHTibyłazobowiązana
ichprzekazaćdodyspozycjiIHTzgodniezporozumieniamimiędzyWielkąBrytaniąiIrakiem.
SytuacjatakaistniałatymbardziejpowygaśnięciumandatuONZ.Potejdaciesiłybrytyjskie
niebyłyprawnieupoważnionedojakichkolwiekzatrzymańwIraku.Nawetjednak,gdybyWielka
Brytaniawykonywałajurysdykcję,miałanapodstawieprawamiędzynarodowegoobowiązek
przekazaniaskarżącychdodyspozycjiIHT
.Musiałonbyćprzestrzegany,chybażeprzekazanie
narażałobyskarżącychnazbrodnieprzeciwkoludzkościlubtortury.Karaśmierciprzezpowieszenie
niezaliczałasiędożadnejztychkategorii.
Jeszczetegosamegodnia(30grudnia2008r.)interweniowałTrybunałwStrasburgu,
wskazującśrodkitymczasowenapodstawieart.39Regulaminuzzaleceniem,abyrządbrytyjski
nieusuwałskarżącychzmiejscaichprzetrzymywaniaaninieprzekazywałichażdoodwołania.
Rządodpowiedziałjednakjużnastępnegodnia,żeopółnocytegosamegodniawygasamandat
ONZiwrezultaciewyjątkowoniemożesiępodporządkowaćzaleceniuTrybunału.Skarżącymieli
byćnatychmiastprzekazanidoaresztuirackiego.Odmówionoimnastępniezgodynaodwołanie
siędoIzbyLordów,a11maja2009r.rozpocząłsięichprocesprzedIHT
.
WskardzedoTrybunałuaresztowanizarzucili,żeichprzekazaniedodyspozycji
władzirackichdoprowadziłodonaruszeniaprawzagwarantowanychwart.2,3i6oraz
art.34konwencji,jakrównieżart.1protokołunr13.
Trybunałmusiałwpierwszejkolejnościustalić,czywokresie,którywchodził
wtejsprawiewgrę,skarżącypodlegalijurysdykcjiWielkiejBrytaniiwrozumieniu
art.1konwencji.
Przypomniał,żeart.1wprowadzaograniczenie,zwłaszczaterytorialne,zakresu
stosowaniakonwencji.Wszczególnościzobowiązanieprzyjęteprzezpaństwoogranicza
siędozapewnieniawymienionychwniejprawiwolnościosobompodlegającymjego
jurysdykcji.Pozatymkonwencjanieregulujedziałańpaństwniebędącychjejstronami
aninierościsobiepretensjidobyciaśrodkiemsłużącymdowywieraniapresjinapań-
stwach-stronachkonwencji,abynarzucałyjejstandardyinnympaństwom.
Ograniczającsięwistociedoterytorialnegopojęciajurysdykcji,Trybunałjedynie
wyjątkowoakceptował,żedziałaniapaństwdokonanelubwywołująceskutkipoza
20
