Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II-2.LEKIWPŁYWAJĄCENAPRZEKAŹNICTWOCHOLINERGICZNE
.zośrodkowegoukładunerwowego:wzmożeniepobudli-
wościnerwowej,uczucielęku–niepokoju(majacze-
nie),niestałośćemocjonalna,koszmarysenne,apatia,
zawrotyibóległowy,zniesieniewrażliwościnaból,
wreszciezaburzeniaświadomości(śpiączka).
Zatruciainhibitoramiacetylocholinoesterazystanowią
poważnyproblemtoksykologiiklinicznej;wiążąsięze
znacznąśmiertelnością,wynoszącą10–15%.
Zasadnicząmetodąleczeniajeststosowanie
atropiny
,
któraznosiobjawymuskarynowezatrucia.
Siarczan
atropiny
podajesiędożylnie,domięśniowolubpodskór-
niewdawkachadekwatnychdociężkościzatruciaitak
częstopowtarzanych,abywystąpiływyraźnecechyatro-
pinizacjiwpostaci:poszerzeniaźrenic,suchościskóry,
ustąpieniawzmożonejsekrecjiwdrogachoddechowych
orazprzyspieszeniaakcjiserca.
Ważnymelementemleczeniajesttakżepodawaniere-
aktywatorówacetylocholinoesterazy–fioksymów”(
prali-
doksym
,
obidoksym
).Mająonezdolnośćreaktywacji
zablokowanegoenzymu,aletylkowewczesnymokresie
ijedyniewprzypadkuzwiązkówfosforoorganicznych,
niezaśkarbaminianów.
Lekicholinolityczne(antagoniścimuskarynowi)
Antagoniścireceptorówmuskarynowychzwanisątakże
parasympatykolitykami,ponieważwybiórczoblokująak-
tywnośćukładuprzywspółczulnego.
Główneefektyichdziałaniato:
.hamowaniewydzielaniagruczołów;
.suchośćwjamieustnej;
.tachykardia;
.rozszerzenieźrenicyiporażenieakomodacji;
.rozkurczmięśniówkigładkiej(jelit,oskrzeli,przewo-
dówżółciowych,pęcherzamoczowego);
.hamowaniewydzielaniasokużołądkowego;
.wpływnaośrodkowyukładnerwowy(pobudzający
po
atropinie
ihamującyzniepamięciąpo
hioscynie
)
–m.in.działanieprzeciwwymiotneorazprzeciwpar-
kinsonowskie.
Wskazania:
.skurczemięśniówkigładkiejprzewodupokarmowe-
go,drógżółciowychimoczowych,powodująceczęsto
dolegliwościbólowe(kolki);
.zaburzeniarytmusercazbradykardią;
.wyłączenieodruchównerwubłędnegoorazzmniej-
szeniewydzielaniaśluzuwdrogachoddechowych
wtrakcieznieczuleniaogólnego;
.przedbadaniemdnaoka,atakżewzapaleniutęczów-
kiiciałarzęskowego–wcelurozszerzeniaźrenic(my-
driasis);
.astmaoskrzelowa,przewlekłeobturacyjnezapalenie
oskrzeli;
.chorobawrzodoważołądkaidwunastnicy(lekiselek-
.chorobalubzespółParkinsona;
tywnedlareceptorówM
1
);
.zatrucieinhibitoramiacetylocholinoesterazy.
Przeciwwskazania:
.jaskra;
.przerostgruczołukrokowego;
.niedrożnośćdrógmoczowych;
.niedrożnośćprzewodupokarmowego;
.ostrożniewchorobieniedokrwiennejserca.
Działanianiepożądane:
.zatrzymaniemoczu;
.zaparcia;
.rozszerzenieźrenic,niewyraźnewidzenie,światło-
wstręt;
.podwyższenieciśnieniaśródgałkowego;
.suchośćwjamieustnej;
.zmniejszeniewydzielaniapotu.
Dwanaturalniewystępującezwiązki:
atropina
i
hioscy-
na
(
skopolamina
)sąalkaloidamiroślinnymi,występu-
jącymiwpospolitychwPolsceroślinachpsiankowatych.
Pokrzykwilczajagoda(Atropabelladonna)zawieragłów-
nie
atropinę
,zaśbieluńdziędzierzawa(Daturastramo-
nium)–
hioscynę
.Sątotrzeciorzędowezwiązkiamonio-
we,dobrzerozpuszczalnewtłuszczach,przechodzące
przezbarierękrew–mózg.
PreparatybelladonybyłyznanewstarożytnościHindusom
istosowaneprzezlekarzyprzezwielewieków.WokresieIm-
periumRzymskiegoorazwśredniowieczukrzewwilczejjagody
używanoczęstodowywołaniasłabowidocznegoiprzewlekłego
zatrucia.ToskłoniłoszwedzkiegobadaczaKarolaLinneusza
wXVIIIwiekudonazwaniategokrzewuAtropabelladonna–od
Atropos:najstarszejztrzechbogińlosu(wmitologiigreckiej
byłytomojry,wmitologiirzymskiej–parki),któraprzecinała
nićżycia.
Nazwabelladonna(pięknapani)pochodzizkoleiodwykorzy-
stywaniategopreparatuprzezWłoszkiwokresierenesansu
27
