Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ostatniadeskaratunku
37
nywwysokości20dolarów.Ówczesneprawoamerykańskieprzewidywałozaten
czynkarędo3latpozbawieniawolnościorazgrzywnęwkwocienieprzekraczającej
1000dolarów.Wymierzonąkaręmożnawięcuznaćzadośćłagodną,tymbardziejże
AlexanderHolmeszostałnastępniezwolnionyzobowiązkuzapłatykarygrzywny
aktemłaskiprezydentaJohnaTylera.
WprocesietoczącymsięprzedSądemOkręgowymwPensylwaniiAleksanderHol-
mespowoływałsięprzedewszystkimnazasadęsamoobronyiwyższąkonieczność,
któreniepozostawiłymuwyborucodosposobupostępowania.Obrońcy-panowie
ArmstrongiBrown-argumentowali,żeryzykoutratyżyciaprzezocalałegomary-
narzabyłocałyczasaktualneirealne,zaśsytuacja,wktórejznaleźlisięrozbitkowie,
byłatakdalecenadzwyczajnaidramatyczna,żeooskarżonymnależałomyślećnie
jakoopełniącymsłużbęnamorzumarynarzu,naktórymspoczywająjakieśszcze-
gólne[prawne-M.G.-Ż.]obowiązki,leczjakootonącymczłowieku,którywswoim
postępowaniupoleganainstynkcieiwoliprzetrwania.Ichoćwydajesię,iżrolatego
konkretnegozałogantawpodejmowaniudecyzjirzeczywiścieniebyławobliczutej
tragediinajważniejsza,trudnojednoznacznieocenićpostępowaniemarynarzajako
dobrelubzłe.Namarginesiewspomniećtakżewypada,żewedlezeznańzłożonych
wprocesieprzezniektórychzocalałychpasażerówHolmesmiałnawetprotestować
przeciwkowyrzucaniurozbitkówzaburtę,miałsiędonichodnosićzwłaściwążycz-
liwością,jakrównieżmiałoddaćniemalcałąodzieżuratowanymkobietomidzie-
ciom,byuchronićjeodzimna.Zdrugiejzaśstronytragicznylosniespotkałżadnego
zczłonkówzałogi,nawetczarnoskóregokucharza,któryprzecieżnieposiadałumie-
jętnościnawigacyjnych,któremogłysięokazaćpotencjalniecennewprzypadkukie-
rowaniałodziąpełnąrozbitkówwposzukiwaniuratunku.
Powyższeargumentypotwierdzają,żeodpowiedźnapytanie,czyzachowanieAle-
xandraHolmesazasługujenajakiekolwiekusprawiedliwienie,wcaleniejestprosta
ioczywista.Sprawiedliwośćinextremisnigdybowiemniedajesięująćwkilkapro-
stychpytańiodpowiedzi.
Dośćwspomnieć,żeniemalidentycznymproblememzaprzątalisobiegłowynajwy-
bitniejsifilozofieiprawnicynaprzestrzeniwieków,astanowiskaiargumentyprzez
nichpodnoszoneprowadządozupełnieróżnychoceniwniosków.Porazpierwszy
pytanieodopuszczalnośćilegalnośćzabiciadrugiejosobydlauratowaniawłasnego
życiapostawiłwdrugiejpołowieIIw.p.n.e.greckiretorisofista,KarneadeszCyreny,
przyczymnależywyraźniepodkreślić,żepostawionydylematetycznybyłwyłącznie
eksperymentemmyślowym.Karneadesmiałsięposłużyćnastępującymprzykładem:
Naotwartymmorzu,zdalaodlądu,doszłodokatastrofy,zktórejcałowyszłotyl-
kodwóchrozbitków.Napowierzchniwodynieopodalocalałychunosiłasiędeska
zdolnautrzymaćciężartylkojednegoznich(tabulanaufragioduorumnoncapax).
Oczywisteteżbyło,żerozbitkowiewkrótceopadnązsiłiniebędąwstanie,dryfując,
