Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ostatniadeskaratunku
43
wartośćchronionąprzezprawo53.Różnedobraprawnejakowartościuwarunkowane
kulturowoikształtującesiępodwpływemtakichczynników,jakprzeszłośćhisto-
ryczna,warunkispołeczno-ekonomiczne,stosunkimiędzyludzkieorazustrójpań-
stwowyisystemsprawowaniawładzy,posiadająróżnąwartośćibardzoczęstomają
odmiennycharakter.Wyróżniaćmożemydobramaterialneiniematerialne,wspólne,
kolektywneiindywidualne.Niewątpliwiejedneznichmogąbyćporównywaneła-
twiej(np.dobramaterialne),choćiwtymprzypadkuzastosowanieprostego,ekono-
micznegorachunkuzyskówistratjestniedopuszczalne,gdyżmogłobydoprowadzić
dofaktycznegouczynienianormyprawnejchroniącejjednozdóbrnormąpustą.Inne
zaśtrudnouznaćzawymierne(zwłaszczadobraniematerialne-życie,zdrowie,god-
ność)inawetwobrębiejednegospójnegosystemuprawnegoustalenieichhierarchii
jestniezwykletrudnelubwręczniemożliwe.Oilebowiempanujezgodacodotego,
żenajistotniejszymdobrempodlegającymochroniejestżycieludzkieorazzdrowie,
towprzypadkukonkurencjichoćbywolnościosobistejibezpieczeństwapublicznego
lubichmniejoczywistychaspektówodpowiedźniejestjużwcaletakapewna.Dzieje
siętakdlatego,żeprawozazwyczajniezawierabezpośrednichwskazówekdotyczą-
cychkryteriówustalaniaporządkudóbrprawnychiorganstosującyprawoczynito
adcasum,odwołującsięm.in.dopreferencjiaksjologicznychustawodawcy,systema-
tykikonstytucjiiustawkarnych,analizyzagrożeniakarnegozanaruszenieposzcze-
gólnychnormczywzględówpolitykikryminalnejpaństwa.
Określaniehierarchiidóbrprawnychwymagawięcprzedewszystkimprawidłowego
zidentyfikowaniatychdóbriprzypisaniaichwłaściwympodmiotomorazokreśle-
nia,żepodlegająochronieprawnej,przyczymdotyczyćtomusiwszystkichistotnych
wdanymstaniefaktycznymwartości.Wdalszejkolejnościwszystkiezaangażowane
dobrawinnyzostaćuporządkowaneinabstracto,tj.powinnosięuzasadnić,które
znichzasługująnawyższemiejscewhierarchii,aktórenaniższe.Wreszciewinny
zostaćwskazanekryteria,którymiwdanymstaniefaktycznymkierowałsiępodmiot
dokonującyoceny.Kryteriatepowinnymiećcharakterobiektywnyiniepowinny
sięodwoływaćdoindywidualnychwłaściwościrozpatrywanegostanufaktycznego,
cogroziłobynaruszeniemzasadyrównościwobecprawa
54.
WprzywołanymnawstępiekazusiendeskiKarneadesa”mamyjednakdoczynienia
zsytuacjąszczególniezłożoną,albowiemkonkurujązesobądwadobrategosame-
gorodzajuiotakimsamymcharakterze,amianowicieżycieludzkie.Jedenzroz-
bitków,uciekającsiędoużyciasiłyprzeciwkodrugiemuzocalałych,niewątpliwie
działawzamiarzekierunkowympozbawieniażyciaswojegonkonkurenta”.Jegoin-
53W
.Wróbel,Pojęcie„dobraprawnego”wwykładniprawakarnego[w:]Aktualneproblemyprawakar-
nego.KsięgapamiątkowazokazjiJubileuszu70.urodzinProfesoraAndrzejaJ.Szwarca,red.Ł.Pohl,Poznań
2009,s.621in.;S.Tarapata,Dobroprawnewstrukturzeprzestępstwa.Analizateoretycznaidogmatyczna,
Warszawa2016,s.58,85-90i92-94.
54Za:T.Gizbert-Studnicki,Konfliktdóbrikolizjanorm,nRuchPrawniczy,EkonomicznyiSocjolo-
giczny”1989/1,infine.
