Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
AndrzejLisakFenomen,logos,eidos
nowymparadygmatem,stajesięznowużpojęciejęzyka.nWszelkafilozofia
jestnkrytykąjęzyka””stwierdzaL.Wittgenstein(Tractatuslogico-philo-
sophicus,40031).Dobitnienowąpozycjęjęzykawskazujecytatzdzieła
E.Tugendhata:nWiodącympytaniemnaszychdociekańjestpytanie,coto
znaczyrozumiećzdanie.Pytanietochcemyrozumiećjakopodstawowepy-
taniefilozoficzne,któremazająćmiejscetradycyjnegopodstawowegopy-
taniaoto,czymjestbyt,względniecotoznaczyprzedstawiaćprzedmiot”4.
Możnateżużyćformuły:nJaksłowałącząsięzeświatem?”5,jakookreś-
lenianajbardziejdoniosłegoproblemufilozofii.Badaniejęzykastajesię
turozwiązywaniemzasadniczychproblemówfilozoficznych,dawaniem
podstawsamejfilozofii,takżefilozofiastajesię-jakpiszeKarl-OttoApel
-nprimaphilosophiawspółczesności”6.
DlaHusserlaniejestteżproblemjęzykabezznaczenia,nacowskazuje
znanycytatzJ.S.MillazwprowadzeniadodrugiegotomuBadańlogicznych
(LUII/1,1)7.Myślę,żeprzyjrzeniesięfenomenologiiHusserlazperspek-
tywytychobuparadygmatów:świadomościijęzykapozwoli,popierwsze,
lepiejzrozumiećfenomenologięjakorodzajrefleksjifilozoficzneji,podru-
gie,pozwolilepiejzrozumiećjejmiejscewobrębiefilozofiiwspółczesnej,
bosamtematpracypozwalanamnaumieszczenierefleksjinadfenomeno-
logiąwcentrumwspółczesnejrefleksjifilozoficznej,bo,byznówużyćsłów
K.-O.Apla,wfilozofiiwspółczesnejjęzykstałsięnwspól(byćmożeje-
dynąwspólną)sprawąniemalwszystkichszkółidyscyplinfilozoficznych”8.
E.Tugendhat,VorlesungenzurEinführungindiesprachanalitischePhilosophie,
FrankfurtamMain,1976,s.161.
JesttoluźnyprzekładznanegoPutnamowskiegopytania:nHowdowordshookon
theworld?”.
K.-O.Apel,DieIdeederSpracheinderTraditiondesHumanismusvonDantebis
Vico,nArchivfürBegriffsgeschichte”,Bd.8(1963),s.22.
nJęzykjestjednymzgłównych[ś]narzędziczyśrodkówpomocniczychmyśli
iwszelkaniedoskonałośćtegonarzędziaczyteżsposobujegoużywaniamożeoczywiście
tutajznaczniebardziejniżniemalwkażdejinnejsztucestaćsięprzeszkodąwprocesie
myśleniaipodważyćwszelkiepodstawyzaufaniadowynikówtegoprocesu.Dlaumysłu,
któryniejestuprzedniodobrzeobeznanyzeznaczeniemiwłaściwymużyciemróżnych
rodzajówsłów,próbowaćbadaniametodfilozofowaniatobyłobytak,jakgdybyktośpró-
bowałstaćsięobserwatorem,nienauczywszysięuprzednioustalaćodległościogniskowej
instrumentówoptycznychtak,iżbywidziećwyraźnie”,J.S.Mill,Systemlogikidedukcyjnej
iindukcyjnej,przekł.Cz.Znamierowski,t.I,Warszawa1968,s.31.
K.-O.Apel,Sprache,w:HandbuchphilosophischerGrundbegriffe,H.Krings,
H.M.Baumgartner,Chr.Wild(ed.),t.III,München1974,s.1383.