Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
Gdychodziopismafilozofastanowiącepodstawęnaszejanalizy,główny
punktodniesieniastanowiłapierwszaczęśćwydanejprzezKantaw1797roku
Metafzykimoralności,zatytułowanaMetafzycznepodstawynaukiprawa.Dzieło
to,które,powielulatachzapomnienia,wdrugiejpołowieXXwiekudoczeka-
łosięwświecieKantowskimrehabilitacjiiwłaściwejoceny,poddawanebyło
(jużpośmierciautora)wielokrotnympoprawkom.Zasadniczatezatych,którzy
dokonywalizmianwukładzietekstu,głosiła,żemanuskryptKantazostałznie-
kształconynaetapieskładuksiążkidodruku.WnaszejanalizieMetafzycznych
podstawnaukiprawauznajemyowątezęzaprawdziwąikorzystamyzedycjitego
pismadokonanejprzezBerndaLudwiga11.OpróczMetafzycznychpodstawnauki
prawakorzystamyzwieluinnychtekstówKanta,któretraktująofilozofiiprawa,
przedewszystkimjesttorozprawaDowiecznegopokoju,alerównieżSpórfakul-
tetów,Antropologiawujęciupragmatycznymoraztekstypomniejsze.
Nazakończenieniniejszychuwagpragniemyodnieśćsiępokrótcedoostat-
niegorozdziałupracy.RekonstrukcjazamysłuKantaodnośniedouniwersalne-
gostanuprawnegoprowadzinasdosformułowaniawnioskówwzakończeniu
książki,którewykraczająpozate,którefilozofopublikowałwswoichdziełach.
Wnioskitewynikajązuporządkowaniaróżnychinterpretacjitejczęścifilozofii
Kanta,pojawiającychsięwliteraturzeprzedmiotu.Należyzaznaczyć,żeanali-
zowanywostatniejczęściprojektpokojowy(stanuprawnegowwymiarzeuni-
wersalnym)jestniezwykleczęstokomentowanyprzezkantystów,zaśkontro-
wersjezwiązanezinterpretacjąowegoprojektuKantasączęstowiększeaniżeli
rozbieżnościinterpretacyjnedotycząceinnychczęścifilozofiiprawa.Winązaten
stanrzeczywbadaniachnadfilozofiąKantamożnapoczęściobarczyćsamego
filozofa,którywMetafzycznychpodstawachnaukiprawapowiada:
Niektórekońcowerozdziałyksiążkiopracowałemzmniejsządokładnością,niż
możnabyoczekiwaćwzestawieniuzrozdziałamipoprzedzającymi;[postąpiłem
tak]wczęścidlatego,żewydawałomisię,iżdająsięonełatwowywnioskować
ztychpoprzednich,wczęścizaśzewzględunato,żeostatnierozdziały(dotyczące
prawapublicznego)[omawiająsprawy,które]właśnieterazstanowiąprzedmiot
takwieludyskusji,ajednaksąnatyleważne,abynapewienczaswolnobyłopo-
wstrzymaćsięodrozstrzygającegosądu[naichtemat]12.
Kant,powstrzymującsięodurozstrzygającegosądu”natematyzwiązane
zprawempublicznym,otworzyłpoledoswobodnejdyskusjinadtym,jaką
dlaKantabyłafilozofianaukowa,możnaodnaleźćwznakomitymopracowaniuA.Ba-
naszkiewicza,por.Idem,Międzyświatemdostępnymzmysłomatranscendencją,Łódź
2013,s.381.
11Por.I.Kant,MetaphysischeAnfangsgründederRechtslehre.MetaphysikderSiten.
ErsterTeil,B.Ludwig(red.),wyd.3.poprawione,Hamburg2009.
12Ibidem,s.21.
