Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
II.Teorieźródłaiistotyreligii
hołdoddaniaimiłości,aprzedewszystkimprośbęoprzebaczenie,itotaką,która
możebyćwysłuchana(kształtujesięwtensposóbDklanbraci”).
Religiajestwyrazemorazprzestrogąiostrzeżeniemprzedkonsekwencjami
uwolnieniapopędów;maonadoprowadzićwrezultaciedoprzywróceniaharmo-
nii,bezpieczeństwazokresusprzednarodzinnienawiści,awięczokresudzie-
ciństwa,niedojrzałości,byciapodopieką.WymaganiaBoga-ojcapowściągajątu
pro-społeczniepopędysynówipozwalająwformie,którajestwyrazemneurozy
społecznej,uporaćsięzneuroząindywidualną.Zadręczamysię,zanurzającwneu-
rotycznymheroizmiereligijnym,akceptowalnymiafirmowanymspołecznie,po
to,byuwolnićsięodudrękiniszczycielskichmocypopędówindywidualnych.
Indywidualnanienawiść,zbrodniaiwina(takbardzoskonkretyzowaneprzez
Freuda),którenaruszyłybezpieczeństwo,harmonięimiłośćokresudzieciństwa,
zostająwreligiiprzetransponowanenaogólnoludzkąsytuację,polegającąnatym,
żeciągłość,substancjalność,Dtwardygrunt”rzeczywistościstająpodznakiem
zapytaniazasprawązawinionejrozpaczyorazDruchomychpiasków”,naktóre
rozpaczzawiodłaczłowieka.Postawionywtejsytuacjiczłowiekstarasięodzyskać
przezpraktykęreligijnąówstanpierwotnejbeztroskiigwarancjębyciapodopie-
ką,powrócićnaDtwardygrunt”światowegoporządku.Nieodwracalnąinieprze-
zwyciężalnąwinęzastępujeterapeutycznykultidającanadziejęmodlitwa.
Religiapowstaławięczpotrzebyobronyprzedniszczącą,druzgocącąprze-
wagąnatury(popędów,id)wosobowościczłowiekairolętęspełnia,aczkolwiek
czynitoprzezodwołaniesiędowczesnego,niedojrzałegoetapurozwojuczło-
wiekailudzkości(dziecięctwa,wczesnejmłodości).Nadajetoreligiijakotakiej
znamięnieusuwalnejinfantylności,polegającejnatym,żeczłowiek(jużdorosły),
uciekającwreligię,starasięprzezwyciężyćzagrażającemusiły,używającsposo-
bu,wjakirozwiązywałwszelkiekłopotybędącdzieckiem,tzn.polegającnaojcu,
podziwiającojca,bojącsięojcaiosiągającwtymbezpieczeństwoiakceptacjęze
stronyojcaorazcałejspołeczności.Dokładnietęsamąfunkcjęspełniaobrzęd
religijny,modlitwa,ofiara,posłuszeństwowobecBoga.
Wtensposóbcałareligiapełnirolęterapeutyczną(raczejdośćprymitywną),
niemającprzytympopierwszeżadnegowymiarutranscendentnego(jestwy-
łączniepewnąfunkcjonalnościąpsychologiczno-społeczną)ani,podrugie,nie
przyczyniającsiędojakiegokolwiekrozwojuwkierunkudojrzałości,samodziel-
nościiwolnościczłowieka.Religiajestichzaprzeczeniem:hamuje,umniejsza,
ograniczaczłowieka.UFreudawszystkowreligiijeststosunkiemmiędzysynem
iojcem,alesynemniepełnoletnim,któryjeszczenieopuściłdomu,którypozo-
stajewpełnejzależnościodrodzicówidopierozaczynasytuowaćsiebiemiędzy
matkąiojcem,szykującsobieznanekłopoty,stającwobecwyzwaniasamodziel-
ności,aleteżzbytłatwouciekającodniegowtrwałąniedojrzałość.
