Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EugeniuszRuśkowski
32
nąintensywnościąrozwinęłasięonanapoczątkuXXIw.2Liczneopracowa-
niapoświęconoprzytymodrębnieproblemowisamodzielnościfnansowej
JST3.Ustalonownichpojęciedecentralizacjifnansowej,jegozwiązkizza-
sadąsamodzielnościfnansowejJST,podstawowemiernikiichpomiaru.
Przyjęto,żerozwójdecentralizacjipaństwaibędącejjejnastępstwemde-
centralizacjifnansówpublicznych,jesttendencjąświatową,wktórąPol-
skadobrzesięwpisuje.Podkreślanoprzytym,żeznacznymwydatkom
JSTwPolscenietowarzyszyodpowiednizakressamodzielnościtychjed-
nostek,zwłaszczapostroniedochodówbudżetowych.Wpołowiepierw-
szegodziesięcioleciaXXIw.zaczętopodkreślaćróżnicęmiędzyformal-
nymzakresemdecentralizacjifnansówpublicznychajejmerytoryczną
wartością(jakością)4,codajeteoretycznąmożliwośćuniknięciasprzecz-
nychwnioskówcodoocenyistotyizakresudecentralizacjiwkonkretnych
warunkachmiejscaiczasu5.Wydajesięwięc,żeopiniaosatysfakcjonują-
cejwielkościdecentralizacjifnansówpublicznychwPolsce,przynega-
tywnejoceniejejjakości,jestwdalszymciąguuzasadniona.Pojawiające
sięwnaszejliteraturzeprzedmiotusugestieobrakuprzesłanekdalszego
zwiększaniapoziomu(wielkości)decentralizacjifnansówpublicznych6po-
twierdzajątendencjewiększościkrajówUE,stabilizujących,aczęstonawet
zmniejszającychwielkość(poziom)decentralizacjifnansówpublicznych
wostatnichlatach(tabela1).Swójwpływmanatęsytuacjęoczywiściekry-
zysgospodarczy.
NapoczątkuXXIw.polskanaukafinansówpublicznychakcentowała
wszczególnościproblemysamodzielnościdochodowejJST.Prawnetrudności
wrozwiązaniutegoproblemuorazpraktykaorganówpaństwowychwtym
zakresiepoważniezmniejszyłyzainteresowaniemożliwościąichrozwiązania.
Zpunktuwidzeniasamorząduterytorialnegozwiększeniesamodzielnoścido-
chodowejJSTczęstooznaczałozwiększenieodpowiedzialnościzawłasnedecy-
zje,uzależniającsamorządodkoniunkturygospodarczej.Nicwięcdziwnego,
żedziałaczesamorządowizaczęliodpewnegoczasukłaśćgłównynaciskna
zwiększeniesamodzielnościwydatkowejiuprawnieńsamorządudozaciągania
pożyczekikredytów.Głównymproblememwdyskusjistronysamorządowej
zestronąrządowąstałasięzasadaadekwatnościfnansowaniazadańJST.Nato
zapotrzebowaniepraktykinaukaodpowiedziałalicznymiopracowaniami,ana-
2E.Kornberger-Sokołowska,Decentralizacjafnansówpublicznychasamodzielnośćfnansowajed‑
nosteksamorząduterytorialnego,Warszawa2001;E.Ruśkowski,Finanselokalne(zaryswykładu),Siedl-
ce2001;idem,Finanselokalnewdobieakcesji,Warszawa2004.
3J.Glumińska-Pawlic,SamodzielnośćfnansowajednosteksamorząduterytorialnegowPolsce.Stu‑
diumfnansowoprawne,Katowice2003;W.Miemiec,Prawnegwarancjesamodzielnościgminywzakresie
dochodówpublicznych,Wrocław2005.
4Zob.E.Ruśkowski,Podstawoweuwarunkowaniadecentralizacjifnansówpublicznych,Kontrola
Państwowa2006,nr2(numerspecjalny),s.33in.
5Wpiśmiennictwiepojawiłysiębowiemopiniekojarzącedecentralizacjęfnansówpublicz-
nychwyłączniezjejjakością;zob.C.Kosikowski,NaprawafnansówpublicznychwPolsce,Białystok
2011,s.479-482.
6
Zob.T.Dębowska-Romanowska,Dylematyprzekształceńustrojufnansówlokalnych,FK2014,
nr1-2,s.9.
