Finansowanie oświaty w Polsce. Diagnoza, dylematy, możliwości

Mikołaj Herbst, Anthony Levitas, Jan Herczyński

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7383-355-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

285

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Herbst, Mikołaj; Levitas, Anthony; Herczyński, Jan. Finansowanie oświaty w Polsce. Diagnoza, dylematy, możliwości. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2009, 285 s. ISBN 978-83-7383-355-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Herbst, M.

A1 Levitas, A.

A1 Herczyński, J.

T1 Finansowanie oświaty w Polsce. Diagnoza, dylematy, możliwości

PB Wydawnictwo Naukowe Scholar

PP Warszawa

YR 2009

SN 978-83-7383-355-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 5980, author = "Herbst, Mikołaj and Levitas, Anthony and Herczyński, Jan", editor = "", title = "Finansowanie oświaty w Polsce. Diagnoza, dylematy, możliwości", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Scholar", year = "2009", address = "Warszawa", isbn = "978-83-7383-355-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Herbst, Mikołaj

AU - Levitas, Anthony

AU - Herczyński, Jan

ED -

TI - Finansowanie oświaty w Polsce. Diagnoza, dylematy, możliwości

PB - Wydawnictwo Naukowe Scholar

CY - Warszawa

PY - 2009

SN - 978-83-7383-355-5

ER -

Netografia (standard APA):

Herbst, Mikołaj; Levitas, Anthony; Herczyński, Jan. Finansowanie oświaty w Polsce. Diagnoza, dylematy, możliwości [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2009 [dostęp: 28 06 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/finansowanie-oswiaty-w-polsce-diagnoza-dylematy-mozliwosci-mikolaj-herbst-anthony-5980.

Finansowanie oświaty w Polsce – diagnoza, dylematy, możliwości to pierwsza kompleksowa monografia przedstawiająca system finansowania szkolnictwa w naszym kraju. Daleko posunięta decentralizacja zarządzania polską oświatą oraz rozwiąz...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7383-355-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2009

Liczba stron:

285

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Podstawowe problemy i rekomendacje17
Podział kompetencji oraz instrumenty finansowania oświaty19
Standardy oświatowe22
Bon oświatowy23
Algorytm podziału subwencji oświatowej24
Awans zawodowy nauczycieli, wysokość i struktura wynagradzania26
Regulacje wynagrodzeń i czasu pracy nauczycieli zawarte w Karcie Nauczyciela27
Nadzór pedagogiczny i inne zadania kuratoriów oświaty29
Rozdział 1. Jakość oświaty i standardy oświatowe32
1.1. Wstęp32
1.2. Instrumenty monitorowania jakości oświaty33
1.2.1. Standardy nakładów33
1.2.2. Standardy procesu35
1.2.3. Standardy wynikowe36
1.2.4. Decentralizacja i urynkowienie38
1.3. Napięcia związane z reformą polskiego systemu oświaty40
1.3.1. Edukacja jako zadanie własne JST41
1.3.2. Problem podziału ról między rządem i JST46
1.3.3. Bony oświatowe w dzisiejszej Polsce51
1.4. Nowa definicja standardów oświatowych54
1.5. Nowe spojrzenie na nadzór pedagogiczny63
Rozdział 2. Finansowanie oświaty w wybranych krajach Europy67
2.1. Zróżnicowanie europejskich systemów finansowania oświaty67
2.2. Studia przypadków - systemy finansowania edukacji76
2.2.1. Anglia - aktywne zarządzanie na wszystkich szczeblach administracji76
2.2.2. Szwecja - zasada pomocniczości w działaniu80
2.2.3. Holandia - prywatne szkoły, państwowe pieniądze84
2.2.4. Finlandia - wspólna odpowiedzialność gmin i rządu centralnego87
2.2.5. Litwa - podział zadań oświatowych między rząd i samorządy90
2.3. Podsumowanie94
Rozdział 3. Dochody i wydatki oświatowe jednostek samorządu terytorialnego w Polsce96
3.1. Wstęp96
3.2. Dochody JST97
3.3. Zadania oświatowe JST105
3.4. Wydatki JST na zadania oświatowe106
3.5. Finansowanie zadań oświatowych gmin i powiatów ze źródeł innych niż subwencja oświatowa110
3.6. Wydatki na ucznia w szkolnictwie podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym115
3.7. Wydatki na wynagrodzenia w obszarze oświaty118
3.8. Submetropolitalne gminy wiejskie120
3.9. Determinanty wydatków oświatowych124
3.10. Podsumowanie129
Rozdział 4. Algorytm podziału części oświatowej subwencji ogólnej131
4.1. Wstęp131
4.2. Ogólne zasady podziału subwencji oświatowej131
4.2.1. Regulacja ustawowa131
4.2.2. Struktura algorytmu podziału subwencji oświatowej133
4.2.3. Szkoły publiczne i niepubliczne, dla dorosłych i młodzieży137
4.2.4. Progi ograniczające zmiany wielkości subwencji dla JST138
4.3. Wagi algorytmu odnoszące się do zadań szkolnych140
4.3.1. Szkoły wiejskie i położone w miastach do 5 tys. mieszkańców140
4.3.2. Wagi związane z dochodami gminy142
4.3.3. Wagi związane z racjonalizacją sieci szkolnej143
4.3.4. Waga zależna od stopni awansu zawodowego nauczycieli144
4.3.5. Uczniowie niepełnosprawni146
4.3.6. Klasy i szkoły sportowe148
4.3.7. Szkoły dla mniejszości narodowych148
4.3.8. Szkoły ponadgimnazjalne, zawodowe149
4.3.9. Szkoły artystyczne149
4.3.10. Wpływ wag na podział subwencji oświatowej150
4.4. Wagi algorytmu odnoszące się do zadań pozaszkolnych151
4.4.1. Internaty i bursy151
4.4.2. Ośrodki szkolne i wychowawcze różnych typów152
4.4.3. Przedszkola specjalne, dzieci objęte wczesnym wspomaganiem rozwoju153
4.4.4. Schroniska młodzieżowe, domy wczasów dziecięcych153
4.4.5. Pozostałe pozaszkolne zadania gmin, powiatów i województw153
4.4.6. Stabilizacja algorytmu155
4.5. Najważniejsze problemy algorytmu podziału subwencji oświatowej156
4.5.1. Algorytm a cele polityki finansowania oświaty156
4.5.2. Problem wagi dla szkół wiejskich i położonych w małych Miastach158
4.5.3. Problem wagi zależnej od stopni awansu zawodowego nauczycieli160
4.5.4. Problem wag o charakterze "kosztowym"161
4.6. Podsumowanie162
Załącznik A: Analiza wagi zależnej od stopni awansu zawodowego163
Załącznik B: Analiza wag efektywnych168
Określenie wag efektywnych169
Wagi efektywne dla JST różnych szczebli169
Wagi efektywne dla gmin różnych typów172
Załącznik C: Rozkład subwencji oświatowej 2007 według wag174
Rozdział 5. Wynagrodzenia nauczycieli a finansowanie edukacji w Polsce178
5.1. Wstęp178
5.2. Zmiany liczebności i struktury kadry nauczycielskiej w latach 2000-2007178
5.3. Wynagrodzenia nauczycieli w roku szkolnym 2007/2008184
5.3.1. Struktura wynagrodzeń nauczycieli184
5.3.2. Przeciętne wynagrodzenie i dochód nauczyciela186
5.3.3. Rozkład wynagrodzeń i dochodów nauczycieli194
5.3.4. Wynagrodzenia nauczycieli a wymogi Karty Nauczyciela208
5.4. Wynagrodzenia nauczycielskie - Polska na tle innych krajów OECD w 2005 roku217
5.4.1. Finansowanie i organizacja polskiej oświaty na tle międzynarodowym217
5.4.2. Wynagrodzenia nauczycielskie w Polsce i w innych krajach OECD220
5.5. Podsumowanie224
Załącznik A: Stawki minimalne wynagrodzenia zasadniczego227
Załącznik B: Uwagi metodologiczne do porównań międzynarodowych228
Rozdział 6. Przejrzystość zarządzania oświatą na poziomie lokalnym230
6.1. Wstęp: Potrzeba lokalnej przejrzystości230
6.2. Mechanizmy jawności finansów publicznych w obszarze oświaty231
6.2.1. Uwarunkowania prawne231
6.2.2. Doświadczenia międzynarodowe232
6.2.3. Publikowanie informacji o pracy i finansach szkół235
6.3. W stronę lokalnych algorytmów finansowania szkół237
6.3.1. Obiektywne trudności w stosowaniu algorytmów237
6.3.2. Doświadczenia międzynarodowe238
6.3.3. Doświadczenia polskie240
6.3.4. Możliwości powszechnego stosowania lokalnych formuł w warunkach polskich242
6.4. Podsumowanie243
Rozdział 7. Profile polityki oświatowej wybranych samorządów245
7.1. Wstęp245
7.2. Warszawa-Kraków245
7.3. Miasta o liczbie mieszkańców między 100 tysięcy a 400 tysięcy251
7.4. Gminy o liczbie mieszkańców od 30 tysięcy do 100 tysięcy255
7.5. Gminy o liczbie mieszkańców powyżej 15 i poniżej 30 tysięcy261
7.6. Gminy o liczbie mieszkańców między 7,5 tysięcy a 15 tysięcy265
7.7. Gminy o liczbie mieszkańców poniżej 7,5 tysięcy271
Literatura279
Wykorzystane akty prawne (w porządku chronologicznym)282
Lista książek opublikowanych w latach 2000–2009284

PODSTAWOWEPROBLEMYIREKOMENDACJE

cia.Jednymzjegoźródełjestfakt,żekolejnerządynieokreśliłystandardów

ﬁnansowaniaoświatywPolsce.Wprzeszłościwprowadzenietakichstandar-

dówuważano,niesłusznie,zasprzecznezideąsubsydiarnościizdecentraliza-

cjązadańpublicznych.Tymczasemichbrakuniemożliwiaracjonalnądyskusję

owielkościisposobachpodziałusubwencjioświatowejorazodopuszczalnych

granicachzróżnicowaniawydatkówoświatowychmiędzyorganamiprowadzą-

cymi.Bezstandardówtrudnojestmonitorowaćzmianywzarządzaniuoświa-

tą,atakżeoceniaćefektywnośćszczegółowychrozwiązańwramachalgoryt-

mupodziałusubwencji.

Dalszaczęśćwstępubędziesłużyćbardziejszczegółowemuprzedstawieniu

najważniejszychwnioskówwynikającychzprzeprowadzonychanaliz,atakże

zarysowaniurekomendowanychdziałań.

PODZIAŁKOMPETENCJI

ORAZINSTRUMENTYFINANSOWANIAOŚWIATY

Oświatanapoziomieprzedszkoli,szkółpodstawowych,gimnazjówiszkół

ponadgimnazjalnychstanowi(pozawydzielonymiobszarami)zadaniewła-

snesamorządówterytorialnych.Wynikastąd,żesamorządysątakżeodpowie-

dzialnezabezpośrednieﬁnansowanietejsferypolitykipublicznej.Jednakpo-

tencjałﬁnansowy(bazapodatkowa)samorządówjestbardzozróżnicowany

iwiększośćznichniebyłabywstaniepokryćkosztówwyłącznieześrodków

własnych–aninapoczątkureform,anidziś,gdysamorządydysponujątakże

znacznymudziałemwpodatkachoddochodówosóbﬁzycznychiprawnych.

Dlategorównocześniezdecentralizacjązarządzaniaszkołamipodstawowymi

w1996rokuwzmocnionobudżetysamorządowenowymtransferemzbudże-

tupaństwa–częściąoświatowąsubwencjiogólnej.Żebydecentralizacjafak-

tyczniesiędokonała,wybranotakimodeltransferuśrodków,którynienakłada

nasamorządżadnychograniczeń.Subwencjaogólnato„nieznaczone”pienią-

dze,samorządmożezgodniezprawemwydaćjenacelezupełniezoświatą

niezwiązane,niewspominającjużodowolnościwykorzystaniaichwramach

politykioświatowej.

Intencjareformatorówbyłajasna:chodziłoouczynieniezsamorządupraw-

dziwegogospodarzaszkółnaswoimterenie,dysponującegopełnąswobodą

decydowaniaoﬁnansachoświaty.Jednocześniezamierzanoprzekazaćsamo-

rządom,wramachsubwencji,tesameśrodkipubliczne,któreprzeddecentra-

lizacjąw1996rokubyłyprzezpaństwowydawanenaceleoświatowe.Inny-

misłowy,zakładano,żesubwencjapokryje„całość”niezbędnychwydatków

oświatowychJST,dającjednocześniesamorządomelastycznośćwsposobie

formowaniabudżetówoświatowychorazprawodododatkowegoﬁnansowa-

niaoświatyzdochodówwłasnych.Jednaktaintencjaniezostałanigdyzapi-

sanaustawowo.Nigdytakżenieokreślono,cosięzawierawowej„całości”,

acopozaniąwykracza.

Taki,opartynaniepisanymkonsensusie,modelﬁnansowaniaoświatyfunk-

cjonowałdośćskutecznieprzezwielelat,jednakzbiegiemczasustawałsię

corazbardziejproblematycznyzkilkupowodów.Popierwsze,ponieważnaj-

Brak wyników

Finansowanie oświaty w Polsce. Diagnoza, dylematy, możliwości

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra