Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.9.PODSUMOWANIE
Homeostazatoniezbędnydlazachowaniazdrowiastandynamicznejrównowagiorgani-
zmu,którywyrażasięutrzymywaniemizotonii,izowolemii,izojonii,izohydriiorazizotermii.
Procesybiorąceudziałwutrzymaniuhomeostazydziałająnajczęściejnazasadzieujemnych
sprzężeńzwrotnych.
Napoziomiekomórkowymzachowaniehomeostazyjestmożliwedziękisprawnejsygna-
lizacjimiędzykomórkowejzwykorzystaniemreceptorówi/lubkanałówjonowychoraz
stałemutransportowisubstancjiprzezbłonybiologiczne.
Najogólniejwyróżniasiętransportbierny(dyfuzja,dyfuzjaułatwiona,osmoza,transport
masywny)iaktywny(pierwotnylubwtórny;uniport,symport,antyport).
Średniook.60%masyciałaczłowiekastanowiwoda,którajestzdeponowanawprzestrze-
niachpłynowychzewnątrz-lubwewnątrzkomórkowych(ECFlubICF).
PodstawowymiskładnikamiECFsąjonyNa+iCl-,natomiastwICFnajwięcejjestjonówK+
ianionówbiałczanowych.
Kluczowąrolęwutrzymaniuizotonii,izojoniiorazizowolemiiodgrywają:ośrodekpragnie-
nia,wazopresyna,układRAAiautonomicznyukładnerwowy.
Izohydriazależyodaktywnościmechanizmówbuforowychkrwiorazczynnościpłucinerek.
Ciepłojestproduktemubocznymprocesówmetabolicznych;zajegoprodukcjęwspo-
czynkuodpowiadająprzedewszystkimnarządytrzewne.
Wytwarzanieciepłajestrównoważonejegoutratąnadrodzepromieniowania,parowania,
konwekcjiiprzewodzenia,abyutrzymaćtemperaturęgłębokąwprzedziale36,6–37,0°C.
Głównymintegratoremprocesówtermoregulacjijestpodwzgórze.Ustalaonoaktualny
wzorzectemperatury,wykorzystującstosunekstężeńjonówsodowychiwapniowych.
Podwzgórzezawiadujereakcjamiorganizmunazmianytemperaturygłębokiej,inicjując
odpowiedźefektorówtermoregulacjifzycznej(naczyniakrwionośne,gruczołypotowe)
lubchemicznej(mięśnieszkieletowe,tkankatłuszczowa,wątroba,nerki).
Wreakcjiustrojunachłóddochodzidozwężenianaczyńskórnych,wzrostunapięcia
mięśniowegoitermogenezydrżeniowejoraztermogenezybezdrżeniowejprzyudziale
hormonówtarczycyiaktywacjibrązowejtkankitłuszczowej.
Odpowiedziąnaciepłojestzkoleirozszerzenienaczyńskórnychiwzrostwydzielaniapotu.
Podczasekspozycjinaciepłolubzimnoopróczreakcjiodruchowychinicjowanesąrównież
odpowiedniereakcjebehawioralne.
Gorączkatowzrosttemperaturygłębokiejciałapowyżej38°C,któryjestspowodowany
procesemzapalnymoistotnymnasileniu,np.infekcjąlubmartwicątkanek.
Wmechanizmiepowstawaniagorączkikluczowąrolęodgrywająpirogenypierwotne,które
pobudzająukładimmunologicznydoprodukcjipirogenówwtórnych.Tezkoleiprzenikają
przezbarierękrew–mózgistymulująośrodekkontrolitemperaturydosyntezyprostaglan-
dyn,coskutkujeprzestawieniem
setpointa
dowyższychwartościiprowadzidoaktywacji
mechanizmówprodukcjiorazzachowaniaciepła.
26
2.HOMEOSTAZA
