Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZôĆæll(lZ,OLOGlAOGÓLNA
jakomatrycadosyntezynowychbiałek
wprocesiezwanymtranslacją.
1l2l1lJądBrko
Wewnątrzjądrakomórkowegoznajduje
sięodjednejdokilkustrukturnazywa-
nychjąderkami.Sątomiejscatranskryp-
cjiRNA,przedewszystkichrybosomal-
nychkwasówrybonukleinowych(rRNA).
Wcentrumjąderkaznajdująsięodcin-
kiDNAkodującewspomnianerRNA,
anajegoobwodziesąrozlokowanezwy-
kleprzetworzone,dojrzałeformyrRNA.
Wtymmiejscułącząsięonezpochodzą-
cymizcytozolubiałkami,tworzącstruktu-
ryzwanerybosomami.Jąderkojeststruk-
turąnieotoczonąbłoną.Ztegowzględu
powstającewnimgotowerybosomydy-
fundująswobodniedojądrakomórkowe-
go,aprzezporyjądroweprzemieszczają
siędocytoplazmy.Pozaomówionąfunk-
cjąjąderkuprzypisujesięrównieżrolę
wregulacjicyklukomórkowego.
1l3lCytoplazma
Mianemcytoplazmyokreślasięzawartość
wewnętrznąkażdejkomórki,któraodno-
sisiędoorganellikomórkowych(zwyjąt-
kiemjądra)orazsubstancjiwypełniającej
przestrzeniepomiędzynimi.Wjejskład
wchodzązatem:
-cytozol,nazywanycytoplazmą
podstawową;
-organellekomórkowe(zwyjątkiem
jądrakomórkowego).
Cytozoljestsubstancjąkoloidalną,
wktórejwskładwchodząsubstancjeor-
ganiczne(białka,lipidy,węglowodany,
RNA,produktymetabolizmukomórko-
wego)orazzwiązkinieorganicznewielu
pierwiastkówzawieszonewtzw.fazie
rozpraszającej,czyliwwodzie.Ważnym
składnikiemcytozolujestskomplikowana
przestrzennasiećbiałkowychwłókienek
zbudowanazmikrofilamentówimikrotu-
buli,tworzącychtzw.cytoszkielet.
1l4lMitochondria
jakocBntraBnBrgBtycznB
Donajistotniejszychorganellikomór-
kowychnależąmitochondria,mające
owalnyprzekrójidługośćod1dokilku
mikrometrów.Każdemitochondriumjest
odgraniczoneodcytozoludwiemaodręb-
nymibłonami.Błonazewnętrznamito-
chondriumjestprzepuszczalnadlawielu
rodzajówsubstancji,dziękiobecności
licznychkanałówzbudowanychzbiałka
poryny.Natomiastbłonawewnętrznajest
wysoceselektywnaiprzepuszczaniewiele
substancji.Madużowiększąpowierzch-
nięodbłonyzewnętrznej,dlategowpukla
siędownętrzamitochondrium,tworząc
licznepofałdowaniaukładającesięwtzw.
grzebieniemitochondrialne.Błonawe-
wnętrznazawierarównieżłańcuchtrans-
portuelektronów(łańcuchoddechowy),
utworzonyprzezściśleuszeregowanyze-
spółzwiązkówchemicznych.Dziękinim
zachodziwniejjedenzkluczowychetapów
oddychaniakomórkowego.Mitochon-
driazawierająwłasnyDNAiodtwarzają
8
