Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
llPodstawymolGkWlarnGjorganizacjikomórki
–endokrynne-dystrybucjawydziela-
nychcząsteksygnałowychodbywasię
przezukładdokrewny;
–przezbezpośredniepołączeniakomu-
nikacyjnepomiędzykomórkami-tzw.
połączeniaszczelinowe(neksus).Są
tostrukturykanałopodobnezbudowa-
nezbiałkakoneksyny.Umożliwiają
swobodnyprzepływ(dyfuzję)cząstek
omasiedo1kDapomiędzysąsiedni-
mikomórkami.Tądrogąmogąprze-
pływaćjony,cząsteczkiATPorazmałe
związkiorganiczne.Połączeniatypu
neksuspomiędzyneuronamitworzą
synapsyelektryczne.
Wymienionepowyżejsposobyko-
munikacjimiędzykomórkowejwykorzy-
stująwpierwszymetapieopisanewtym
rozdzialesposobytransportubłonowe-
go.Wydzielaneprzezkomórkęnaróżne
sposobysubstancje(cząsteczkigazów,
jony,aminokwasy,hormony,przeciw-
ciała,cytokinyiinne)oddziałująnainne
komórkiiprzekazująimokreślonesy-
gnały.Uwalniającdootoczeniaokreślo-
neprodukty,komórkapowodujezmianę
środowiskazewnętrznego,cojestodbie-
raneprzezinne,czasembardzoodległe
komórki.Jednakodbiórtychsygnałów
jestmożliwyjedyniewprzypadku,gdy
komórkidocelowewykazująobecność
(ekspresję)
odpowiednich
recepto-
rów.Rozpoznaniesygnału(ligandu)
przezreceptorpowodujeuruchomienie
wkomórcewrażliwejokreślonychre-
akcji.Wtensposóbsygnałzewnętrzny
(przekaźnikpierwotny)zostajezamie-
nionynasygnałwewnątrzkomórko-
wy(przekaźnikwtórny).Przekaźnik
wtórny,wykazującspecyficznądlasie-
bieaktywnośćwkomórcedocelowej,
wywołujejejodpowiedź.Receptorydla
substancjipozbawionychmożliwości
dyfundowaniaprzezbłony(białek,pep-
tydów,aminokwasów)znajdująsięna
powierzchnibłonykomórkowejkomór-
kidocelowej.Receptorytedzielisięna
trzygłównegrupy:receptoryzwiązane
zkanałamijonowymi,receptoryzwiąza-
nezbiałkamiGorazreceptoryzwiązane
zenzymami.Receptorydlasubstancji
łatwodyfundującychprzezbłony(czą-
steczkiocharakterzelipofilnym,stero-
idy,hormonytarczycy,kwasretinowy,
witaminaD
3,cząsteczkigazów)zloka-
lizowanesąwewnątrzkomórekdocelo-
wych,wichjądrzelubcytoplazmie.
Receptoryzwiązanezkanałami
jonowymi(receptoryjonotropowe)to
białka,któreopróczfunkcjikanałujono-
wegopełniąfunkcjęreceptorową.Wod-
powiedzinaprzyłączeniecząsteczkisy-
gnałowej(ligandu)następujezmianaich
konformacjiprzestrzennejiwefekcie
przepływokreślonychjonów(sątoka-
naływybiórczejonowo,ściśleselektyw-
ne).Tegotypubiałkasątakżenazywane
kanałamijonowymibramkowanymi
ligandem(opisanewrozdzialedotyczą-
cymtransportubiernego).
ReceptoryzwiązanezbiałkiemG
toreceptoryocharakterzemetabotro-
powym.Przyłączenieligandupowoduje
reakcjędomenwewnątrzkomórkowych
tychreceptorówzbiałkamiG,którepo-
średnicząwdalszymprzekazywaniusy-
gnałuwkomórcedocelowej.BiałkaG,
21
