Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZôĆæll(lZ,OLOGlAOGÓLNA
trawieniawewnątrzkomórkowego.Enzy-
mytesąsyntetyzowanewszorstkiejsia-
teczceśródplazmatycznej,anastępniepo
przejściuprzezaparatGolgiegozbierane
wspecjalnychpęcherzykachidostarcza-
nedolizosomów.Enzymylizosomalne
należądotzw.kwaśnychhydrolaz,co
oznacza,żedoosiągnięciaaktywności
potrzebująśrodowiskakwaśnego.Ztego
względuwbłonachlizosomówobecna
jestpompaprotonowaodpowiadająca
zaaktywnytransportjonówwodorowych
(H+)doichwnętrza,copowodujespadek
lizosomalnegopH.Wlizosomachtrawie-
niuulegającząsteczkipobraneześrodo-
wiskazewnętrznegokomórki,jakrównież
własneskładnikikomórki(np.fragmenty
uszkodzonychorganelli).
1l11lProtBasomy
Proteasomytoagregatyenzymówpro-
teolitycznych
swobodnie
zawieszone
wcytoplazmie.Ichzadaniemjesttrawie-
nienieprawidłowouformowanychbiałek.
Sygnałemkierującymuszkodzonebiałko
doproteasomujestjegopoliubikwityni-
zacja,tj.przyłączeniewielucząsteczek
ubikwityny.
Przyłączenie
pojedynczej
cząsteczkiubikwityny(monoubikwity-
nizacja)kierujeoznaczonewtensposób
białkodoproteolizywopisanychpowyżej
lizosomach.
1l12lTransportbłonowy
Każdasubstancjapobieranaprzezkomór-
kęlubprodukowanaprzezniąiwydziela-
nadootoczeniamusinajpierwprzekro-
czyćbarieręwpostacibłonykomórkowej.
Przepuszczalnośćbłonjestściślezwiąza-
nazichbudową.Przezdwuwarstwęzbu-
dowanązlipidówprzenikająswobodnie
apolarnecząsteczkigazów(O
2,CO
2),
obojętneelektryczniesubstancjeoniskiej
masiecząsteczkowej(takiejakglicerol,
mocznik,etanol)orazcząsteczkiwody.
Dlawiększościcząsteczekobudowiepo-
larnejbłonakomórkowastanowinato-
miastbarieręnieprzepuszczalną.Dzięki
tejwłaściwościmożliwejestnaprzykład
utrzymaniegradientuelektrochemiczne-
gojonówpoobustronachbłonykomór-
kowej,costanowiistotępobudliwości
komórekmięśniowychorazneuronów.
Błonakomórkowajestrównieżnieprze-
puszczalnadlazwiązkówowysokiejma-
siecząsteczkowej.Dużecząsteczkiijony
mogąprzekraczaćbarierębłonowąje-
dynieprzyudzialewyspecjalizowanych
białektransportowych.Zewzględuna
mechanizmtransportuwyróżniamytrzy
rodzajebiałektransportowych:nośniki,
pompyikanały.Rodzajetransportubło-
nowegoprzedstawionowtabeli1.1.
1l12l1lTransportbiBrny
Transportbierny,inaczejzwanydyfuzją,
cechujeprzemieszczaniesięcząsteczek
zgodniezgradientemichstężeń,czyli
12
