Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GENETYKAZACHOWANIACZŁOWIEKA:OGÓLNEZAŁOŻENIAIMETODYBADAWCZE
wodująbrakalbo,przeciwnie,zwiększenieaktywnościgenówbezzmiany
sekwencjiDNA.Przykłademtakiegowpływumożebyćmetylacja.Geny
jakoodcinkiDNAzawierająróżnąliczbęparzasadazotowychadenina-ty-
mina(A-T)icytozyna-guanina(C-G).Zjawiskometylacjipoleganatym,że
grupametylowazawierającajedenatomwęglaitrzyatomywodoruprzyłą-
czasiędonukleotydówcytozynowychwDNAihamujetranskrypcjęsamego
DNA,powodująctrwałewyłączenieekspresjidanegogenu.Wtensposób
efektyepigenetycznemogąwpłynąćnapowstawanieróżnicindywidualnych
wcechachtemperamentu(Harper2005)oraznaróżnicowaniebliźniątmono-
zygotycznych,któremającoprawdatesamegeny,aleefektyepigenetyczne
mogąbyćunichodmienne(Singh,MurphyiO’Reilly2002).
ŚRODOWISKO
Obokczynnikówgenetycznychizwiązanychznimizjawiskistotnąrolę
wpowstawaniuróżnicindywidualnychodgrywająwpływyśrodowiskowe.
Terminśrodowiskomatutajszerszeznaczenieiodnosisiędowszystkich
czynnikówwpływającychnazachowanie,innychniżgenetyczne.Genetycy
zachowaniaróżnicująwpływśrodowiskowynawspólnyispecyficzny.
Terminśrodowiskowspólnetoodnosisiędoogółuczynnikówcharak-
teryzującychśrodowiskożyciadanejrodzinyzarównobiologicznej,jak
iadopcyjnej(doktórejnależąteżosobyniespokrewnionegenetycznie
zpozostałymiczłonkamitejrodziny,np.adoptowanedziecko).Nawspól-
neśrodowiskoskładająsięmaterialnewarunkiżyciaczłonkówrodziny
oraztradycjeczywzajemnerelacjepomiędzyczłonkamirodziny.Zkolei
specyficzneśrodowiskotopojęcieodnoszącesiędotychczynnikówśro-
dowiskowych,zarównowewnątrz-,jakipozarodzinnych,któreróżnicują
członkówtejsamejrodziny.Możnajerozumiećjakozasóbindywidual-
nych,niepowtarzalnychdoświadczeńśrodowiskowychdanejosoby,który
tworzysięm.in.wwynikuspecyficznychdlatejjednostkiinterakcjioraz
korelacjijejgenotypuiśrodowiskawrodzinieipozarodziną.Wtymsensie
środowiskospecyficzneodpowiadapojęciuhistoriiżyciadanejjednostki.
Doświadczeniaskładającesięnaspecyficzneśrodowiskowynikająm.in.
zkolejnościurodzindziecka(pierwszedzieckowrodziniemazazwyczaj
odmiennedoświadczeniawporównaniuzmłodszymrodzeństwem),zdarzeń
losowych,takichjakchorobaczyurazy,interakcjipomiędzyczłonkami
rodziny,atakżezwiązanychzgrupamirówieśniczymiiichwpływemna
jednostkę,zeszkołą,nauczycielami,awprzypadkuosóbdorosłychtak-
żezichpracąorazwarunkamiekonomicznymiipsychologicznymiżycia
wpóźniejszymjegookresie.
13