Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GENETYKAZACHOWANIAWPSYCHOLOGIIIPSYCHIATRII
ANALIZASTATYSTYCZNAWYNIKÓW
Udziałczynnikówgenetycznychiśrodowiskowychwzmiennościza-
chowaniamożnaszacowaćjedyniemetodamistatystycznymi–wopar-
ciuodanezebraneodbliźniątlubczłonkówrodzin–dlategogenetyka
zachowaniabywateżokreślanagenetykąilościową.Analizastatystyczna
opierasięnamodelowaniubiometrycznym,nazywanymteżmodelowaniem
równaństrukturalnych.Istotatejanalizypoleganadopasowaniumodeli
wpływówgenetycznychiśrodowiskowychdowariancjiikowariancjiwy-
nikówpomiarudanegozachowaniaotrzymanychwbadaniuodbliźniątlub
członkówrodzin.Pozwalaona–wprzeciwieństwiedoporównywaniako-
relacjibadanychcharakterystykwparachbliźniątMZzkorelacjąwparach
bliźniątDZ–nasymultaniczneoszacowaniewzględnegoudziałuczynni-
kówgenetycznychiśrodowiskowychwzmiennościbadanegozachowania.
Udziałtenjestwyrażanynajczęściejjakoprocentalboproporcjawariancji
danegozachowaniawyjaśnionaprzezdanyczynnikuwzględnionywmo-
delu.Składnikamimodelu(maksymalnietrzywjednymmodelu)mogą
byćaddytywnyczynnikgenetyczny(oznaczanyliterąA),nieaddytywne
składnikigenetyczne(D),wspólneśrodowisko(C)ispecyficzneśrodowisko
(E).Naprzykład,wmodeluACEzakładamy,żepodobieństworodzinne
wynikazwpływuaddytywnegoczynnikagenetycznego(A)iwspólnego
środowiska(C),ponieważtrzeciskładnik,specyficzneśrodowisko,tylko
różnicujebadaneosoby.Zanajlepiejdopasowanyuznajesiętenmodel,
któregoskładnikiwyjaśniają–znajwyższymprawdopodobieństwem–cał-
kowitązmiennośćbadanegozachowania,pozostawiającjaknajmniejszą
niewyjaśnionąresztę(NealeiCardon1992).Więcejszczegółównatemat
metodymodelowaniamożnaznaleźćwpracachOniszczenki(1997)oraz
Strelaua(2006a).
ODZIEDZICZALNOŚĆ
Analizadopasowaniamodelipozwaladokładniejoszacowaćwielkość
udziałuczynnikówgenetycznychwzmiennościbadanegozachowania,
awięcustalićwskaźnikichodziedziczalności.Odziedziczalność(h2)to
miaraowartościachod0do1(albood0do100%),oznaczającastopień,
wjakimobserwowalneróżniceindywidualnemogąbyćwyjaśnionegene-
tycznymiróżnicamiindywidualnymi.Innymisłowy,odziedziczalnośćdane-
gozachowaniaoznaczaproporcjęalboprocentzmiennościtegozachowania
wyjaśnionywpływamigenetycznymi.Wskaźnikodziedziczalnościodnosi
16
siętylkodoróżnicindywidualnychobserwowanychwyłączniewbadanej
