Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GENETYKAZACHOWANIAWPSYCHOLOGIIIPSYCHIATRII
BADANIAMOLEKULARNE
Analizasprzężeń(linkageanalysis)ibadaniapowiązańallelicznych
(allelicassociationstudies)todwiezmetodwykorzystywanychwspół-
cześniedoposzukiwaniaiidentyfikowaniagenówzwiązanychzcechami
zachowaniabądźteżzetiologiązaburzeńpsychicznych.Obydwiemetody
opierająsięnaistnieniumarkerówgenetycznychoznanejlokalizacjiimogą
byćwykorzystywanezarównodotestowaniatzw.genówkandydujących,
jakteżdosystematycznegoprzeszukiwaniachromosomubądźteżcałego
genomu.
Abyzrozumiećpodstawyanalizysprzężeń,należyodwołaćsiędo
wiadomościdotyczącychtego,jakmateriałgenetycznyprzekazywany
jestpotomstwuprzezrodziców.Materiałgenetycznykażdejjednostki
składasięz23chromosomówodziedziczonychpoojcui23chromoso-
mówodziedziczonychpomatce.Chromosomyteukładająsięw23pary,
takwięckażdygenwystępujewpostacidwóchwersji(oczywiściepoza
tymi,którepołożonenachromosomachXiY).Wtrakcierozmnażania
jednostkaprzekazujepotomstwu(poprzezgamety)komplet23chromoso-
mów.Każdyprzekazanychromosomjestswoistą„hybrydą”dwóchodzie-
dziczonychporodzicachchromosomówhomologicznych.Powstawanie
„hybryd”jestefektemprocesówrekombinacji(crossing-over),czyliwy-
mianymateriaługenetycznegopomiędzychromosomamihomologicznymi
wtrakciepodziałumejotycznegokomórki1.Fizycznaodległośćpomiędzy
dwomapunktaminachromosomie(wyrażonawcentymorganachna
cześćThomasaMorgana,odkrywcydziedziczeniachromosomowego)
jestfunkcjączęstościzachodzeniacrossing-overpomiędzynimi.Sprzę-
żeniegenetycznejestzjawiskiempolegającymnatym,żeallelezloci
umiejscowionychnatymsamymchromosomieznajdująsięwystarcza-
jącoblisko,abymogłydziedziczyćsięwspólnie.Wystąpieniezjawiska
crossing-over,iwrezultacierekombinacjigenetycznejpomiędzytymi
loci,jestwtakimprzypadkumałoprawdopodobne.Istnieniesprzężeń
pomiędzygenamiimplikuje,żejeżelibędziemywstaniewykazaćsegre-
gacjępomiędzychorobą(cechą)amarkeremgenetycznym,toświadczy
tootym,żewrejoniechromosomowymzawierającymdanymarkermusi
znajdowaćsięgenzwiązanyzdanymaspektemzachowania.Przedepoką
rozwojumetodgenetykimolekularnejjakomarkerywykorzystywanoróż-
necechyorganizmu(np.grupykrwi).Obecniekorzystasięzmarkerów
1Procesydziedziczeniazostałytuprzedstawionewdużymuproszczeniu.Czytelników
chcącychposzerzyćswojąwiedzęwtymzakresieodsyłamynp.dopodręcznikaWintera,
18
HickeyaiFletchera(2004).