Geografia społeczna Polski

Grzegorz Węcławowicz

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-012-0330-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

426

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Węcławowicz, Grzegorz. Geografia społeczna Polski. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018, 426 s. ISBN 978-83-012-0330-6

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Węcławowicz, G.

T1 Geografia społeczna Polski

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2018

SN 978-83-012-0330-6

Bibliografia BibTex:

@Book{ 199104, author = "Węcławowicz, Grzegorz", editor = "", title = "Geografia społeczna Polski", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2018", address = "Warszawa", isbn = "978-83-012-0330-6" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Węcławowicz, Grzegorz

ED -

TI - Geografia społeczna Polski

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2018

SN - 978-83-012-0330-6

ER -

Netografia (standard APA):

Węcławowicz, Grzegorz. Geografia społeczna Polski [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018 [dostęp: 02 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/geografia-spoleczna-polski-grzegorz-weclawowicz-199104.

geografia społeczna, migracja, modernizacja, zróżnicowanie etniczne, zróżnicowanie wyznaniowe, zróżnicowanie narodowościowe

Prezentowana książka, bazując na dorobku metodologicznym i koncepcyjnym światowej geografii społecznej, ma za zadanie przedstawić sytuację w Polsce – pierwszych dziesięcioleci 21 wieku. Celem autora jest, na tle uwarunkowań historycznych i &...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-012-0330-6

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

426

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

1. Wstęp10
1.1. Co zawiera prezentowana książka?13
1.2. Podstawowe źródła o geografii społecznej Polski16
Rekomendowana literatura uzupełniająca20
2. Geografia społeczna i jej miejsce wśród pokrewnych dyscyplin22
2.1. Orientacje badawcze w geografii społecznej28
2.2. Geografia społeczna w Polsce36
2.2.1. Uwarunkowania polityczno-społeczne39
2.2.2. Geografia społeczna miast a geografia społeczna44
2.2.3. Przestrzenne wymiary zjawisk i problemów społecznych49
2.2.4. Wymiar aplikacyjny geografii społecznej miast56
Rekomendowana literatura uzupełniająca58
3. Historyczne uwarunkowania zróżnicowań społeczno-przestrzennych60
3.1. Geografia społeczna odrodzonej II Rzeczypospolitej Polskiej62
3.1.1. Problemy społeczno-gospodarcze w badaniach geograficznych66
3.1.2. Zróżnicowania etniczne i wyznaniowe77
3.1.3. Procesy urbanizacji82
3.1.4. Procesy konsolidacji społecznej89
3.2. Druga wojna światowa i jej konsekwencje90
3.2.1. Straty ludnościowe, migracje przymusowe92
3.2.2. Przesunięcia terytorialne w trakcie i po drugiej wojnie światowej95
3.2.3. Kształtowanie struktury społeczno-przestrzennej w nowych granicach96
3.2.4. Ujednolicenie narodowościowe101
Rekomendowana literatura uzupełniająca104
4. Założenia koncepcyjne i ideologiczne modernizacji kraju106
4.1. Koncepcje i teorie modernizacyjne a koncepcje centrum–peryferie111
4.1.1. Teorie modernizacji113
4.2. Wymiary modernizacji w przestrzeni119
4.2.1. Modernizacja w stylu komunistycznym120
4.2.2. Polityka zagospodarowania przestrzennego jako narzędzie modernizacji122
4.2.3. Urbanizacja jako element modernizacji społeczeństwa polskiego127
4.2.4. Uprzemysłowienie jako narzędzie zmiany struktury społeczno-przestrzennej132
4.3. Współczesne koncepcje modernizacji rozwoju społeczno-gospodarczego kraju137
4.3.1. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju139
Rekomendowana literatura uzupełniająca142
5. Zróżnicowania demograficzne w przestrzeni kraju i ich uwarunkowania społeczne144
5.1. Koncepcje wyjaśniające procesy demograficzno-społeczne149
5.1.1. Teoria przejścia demograficznego150
5.1.2. Koncepcje wyjaśniające migracje międzynarodowe153
5.1.3. Polityka ludnościowa a polityka społeczna155
5.2. Rozmieszczenie, struktura i dynamika zamian ludnościowych158
5.2.1. Zmiany gęstości zaludnienia164
5.2.2. Przyrost naturalny169
5.2.3. Starzenie się społeczeństwa, umieralność i długość trwania życia171
5.3. Miejsce migracji w kształtowaniu współczesnej struktury zróżnicowań społeczno-przestrzennych176
5.3.1. Migracje wewnętrzne178
5.3.2. Migracje międzynarodowe181
5.4. Specyfika regionalnych i ludnościowych obszarów problemowych190
5.4.1. Współczesne ludnościowe obszary problemowe193
Rekomendowana literatura uzupełniająca197
6. Ekonomiczne wymiary modernizacji w przestrzeni kraju198
6.1. Zróżnicowania przestrzenne w zakresie dochodu narodowego202
6.2. Zróżnicowanie przestrzenne w zakresie lokalnego wskaźnika rozwoju społecznego209
6.3. Zróżnicowania dochodowe ludności Polski213
6.4. Zagadnienie wykluczenia społecznego i ubóstwa218
6.5. Ekonomiczne obszary problemowe227
Rekomendowana literatura uzupełniająca231
7. Zróżnicowania etniczne i wyznaniowe234
7.1. Ewolucja współczesnych zróżnicowań narodowościowych i etnicznych237
7.1.1. Ślązacy245
7.1.2. Kaszubi247
7.1.3. Niemcy248
7.1.4. Ukraińcy i Łemkowie249
7.1.5. Białorusini251
7.1.6. Inne mniejszości narodowe253
7.2. Zróżnicowania wyznaniowe254
Rekomendowana literatura uzupełniająca260
8. Miasta w procesie modernizacji kraju262
8.1. Przemiany miasta postsocjalistycznego w miasto neoliberalne266
8.1.1. Polaryzacja społeczeństwa miejskiego274
8.1.2. Narastanie zróżnicowań społeczno-przestrzennych276
8.2. Rozwój ludnościowy i struktura wielkościowa miast284
8.2.1. Procesy rozlewania się przestrzennego obszarów miejskich291
8.3. Współczesne problemy i wyzwania rozwojowe w procesie modernizacji298
8.3.1. Konkurencyjność i innowacyjność miast w procesie modernizacji301
8.3.2. Przykład modernizacyjnego oddziaływania polityki spójności Unii Europejskiej312
8.3.3. Zagrożenia procesów modernizacji miast314
Rekomendowana literatura uzupełniająca319
9. Podstawowe wymiary zróżnicowań społeczno-przestrzennych322
9.1. Kapitał ludzki i wykształcenie podstawą awansu cywilizacyjnego społeczeństwa polskiego324
9.1.1. Zmiany w strukturze przestrzennej poziomu wykształcenia329
9.2. Kształtowanie się nowej struktury społeczno-przestrzennej343
9.2.1. Nowe czy stare kierunki zmian348
9.2.2. Formowanie się elit i klasy średniej352
9.2.3. Od klasy robotniczej do prekariatu355
9.2.4. Specyfika obszarów wiejskich359
9.3. W kierunku kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego363
9.3.1. Polaryzacja polityczna społeczeństwa polskiego w układzie przestrzennym366
9.4. O nowe miejsce w przestrzeni europejskiej – wyzwania modernizacji struktury społeczno-przestrzennej Polski371
Rekomendowana literatura uzupełniająca380
Literatura382
Spis rycin418
Spis tabel424

2.Geograﬁaspołecznaijejmiejscewśródpokrewnychdyscyplin

wPolsceitzw.zapotrzebowaniaspołecznegowrozwojugeograﬁispołecznej,anie

wychodzącpozawiekXX,możnawydzielićkilkaokresówrozwojowych.

Pierwszyokres,przypadającynalata1918–1939,jestzwiązanyzodzyskaniem

niepodległościiugruntowaniemniepodległościPolski.Badaniapokoleniageogra-

fówtegookresu,dającdosyćszczegółowyobrazzróżnicowańspołecznych,stały

siępodstawądoreintegracjiprzestrzennejkrajupookresiezaborów.

Wdrugimokresie(odroku1945doroku1989)wysiłekbadawczyskupiałsię

ponownienaintegracjiprzestrzenikraju,alewnowychpowojennychgranicach,

narejestracjisterowanychwzględamiideologicznymiimilitarnymizmianspołecz-

no-gospodarczychzwiązanychzmigracjąizmianamiludnościowymi,forsownym

uprzemysłowieniemiurbanizacją.Wsumiebadaniapokoleniageografówokresu

powojennegowwarunkachgospodarkisocjalistycznejdoroku1989pokazywały

strukturęzagospodarowaniaprzestrzennego.Stałysięważnymelementem,jakkol-

wiekograniczonejwzględamiideologicznymi,względnejracjonalizacjistrukturyprze-

strzennejkraju.Natomiastniebyływstaniezapobiecwieluniekorzystnymzjawiskom

społeczno-gospodarczymiprocesomprzestrzennym.Dotyczytozwłaszczamiast

polskichukształtowanychwwynikuspecyﬁcznychprocesówsocjalistycznejurbani-

zacjiiuprzemysłowieniaokreślanychwkrajachsocjalistycznychjakohurbanizacja

kierowana”(Musil1984)orazhindustrializacjanarzucona”(Morawski1980).

Badania,któremożnawspółcześniewpisywaćwzakresgeograﬁispołecznej

miastwlatach50.i60.byłyograniczanezewzględówpolitycznych.Przykładem

jestksiążkaJ.Braunapt.Elementyekologiimiastaprzemysłowegowydanaw1964r.

przezZakładBadańNaukowychGórnośląskiegoOkręguPrzemysłowegoPolskiej

AkademiiNauk,Biuletynnr2,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław,

znadrukiemhPoufne”!Niemniejjużwpoczątkulat70.książkętęmożnabyło

kupićlegalnie,nawyprzedażywksięgarninaukowejwWarszawiewcenie1zł

(przecenionązówczesnych45zł).

UsankcjonowanieorganizacyjnenakonferencjimetodologicznejwOsiecznej

w1955r.hgeograﬁiosadnictwailudności”jakosubdyscyplinypozwoliłonaprowa-

dzeniebadań,którewspółcześniemożnazaliczyćdogeograﬁispołecznej.Wdal-

szymciągu(wlatach50.i60.)bardzorzadkoużywanonazwyhgeograﬁaspołecz-

na”,podobniejakpojęciahantropogeograﬁa”,hgeograﬁaczłowieka”,albowiem

pojęciatepoIIwojnieświatowejzostałyniemalwyklęte.Używanopojęciageo-

graﬁaekonomiczna,alestopniowowprowadzanopojęciegeograﬁaekonomiczno-

-społeczna.

BezpośredniopohOsiecznej”pozaoﬁcjalnągeograﬁąekonomicznązsub-

dyscyplinamigeograﬁcznymidotyczącymisektorówgospodarkisocjalistycznej

(geograﬁiprzemysłu,rolnictwa,transportu)pozwolononaistnieniegeograﬁi

osadnictwailudności.ZgodniezdeﬁnicjąK.Dziewońskiego(1956)geograﬁę

Brak wyników

Geografia społeczna Polski

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra