Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.WPROWADZENIE
1.1.WSTĘP
Glebywgórachwysokichniestanowiąnaogółbazydlaprodukcjirolniczej,jednak
–jakointegralnyelementśrodowiskaprzyrodniczego–pełniąwieleinnychważnych
funkcji.Glebastanowibowiemsiedliskodlacałejprzyrodyożywionejiwtensposób
jestonapodstawąrozwojuwszystkichekosystemówlądowych.Glebastabilizujeśrodo-
wiskozarównopodwzględemobiegubiogeochemicznego,jakipodwzględemwłaści-
wościmechanicznych.Pełnionatakżeważnąfunkcjęsanitarną,stanowiącrodzajfiltru.
Wreszcie–cojestbardzoważne–glebaodznaczasięfunkcjądokumentacyjną.Stanowi
rodzajksięgi,wktórejzapisanajesthistoriarozwojuśrodowiskanadanymobszarze.
Umiejętneprzeczytanietychinformacjipozwalanazidentyfikowanieprocesówizja-
wisk,któremiałymiejscewprzeszłościdalszejibliższej.Tafunkcjaprofiluglebowego
jestczęstoniedoceniana(Skiba,2002a).
Jednymzczynnikówglebotwórczych,stosunkoworzadkorozpatrywanymwanalizie
pokrywyglebowej,są:rzeźbaiprocesygeomorfologiczne.Procesywietrzeniowepro-
wadządopowstaniaróżnychtypówpokrywzwietrzelinowych,którestanowiąmateriał
macierzystydlarozwojugleby.Ukształtowaniepowierzchniorazwarunkiklimatyczne
determinująrodzajiintensywnośćprocesówmorfogenetycznych.Procesytesądzielone
naprocesyumiarkowane(zwaneteżsekularnymi)orazprocesykatastrofalne(Kotarba,
1976).Prowadząonedomodyfikacjipokrywyglebowej.
Wpływczynnikówgeomorfologicznychnaglebyjestszczególniewyraźnywobsza-
rachwysokogórskich.Wiążesiętoprzedewszystkimzwarunkamiklimatycznymiispe-
cyficznąrzeźbą,któresprzyjająkatastrofalnymprocesommorfogenetycznym.Wgórach
równieżumiarkowaneprocesymorfogenetycznezachodzązdecydowanieszybciejniż
wwarunkachniżowych.Ztegopowodudynamikazmianwgórskiejpokrywieglebo-
wejjestwyjątkowoduża.Ponadtohistoriarozwojuśrodowiskawgórachjestprzyczyną
występowaniawbliskimsąsiedztwiepokrywzwietrzelinowychoróżnejgenezieiwy-
kształceniu.Wymienioneuwarunkowaniarozwojupokrywyglebowejwobszarachgór-
skichsąprzyczynądużychtrudnościmetodycznychwbadaniachnadwłaściwościami
orazprzemianamigleb.
Specyfikapedogenezywobszarachgórskichbyłaopisywanajużwcześniej.Przy-
kłademmożebyćrozdziałpt.HochgebirgsbödenzawartywHandbuchderBodenlehre
(Jenny,1930).Wedługdanychzawartychwtejpracy5,8%powierzchniZiemiznajdu-
jesięnawysokościponad1000mn.p.m.Dreesiwspółpracownicy(2003)podająna-
tomiast,żewspółcześnieżycieokoło800mlnludzijestbezpośredniouzależnioneod
