Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
zasobówprzyrodniczychwystępującychwobszarachmocnourzeźbionych.Mimotak
dużegoznaczenialiteraturadotyczącaglebgórskichjestjednakzdecydowanieuboższa
wporównaniuzliczbąpracdotyczącychglebobszarówniżowych.Wostatnichlatach
wzrosłozainteresowaniebadaniamiprzyrodniczymiwgórach(równieżiwobszarach
polarnych),ekosystemyklimatówzimnychsąbowiemdobrymiindykatoramiglobal-
nychzmianklimatycznych.Glebawtychrozważaniachznajdujepoczesnemiejsce.
Złożonośćgenezyglebywśrodowiskuwysokogórskimpowoduje,żewjejanalizie
należyuwzględnićwielezjawiskiprocesów,któresąmocnozsobąpowiązane.Jakjuż
wspomniano,naobecnyobrazpokrywyglebowejwpływageologiczno-geomorfologicz-
nahistoriategoobszaru–odmiennawswoimprzebieguodobszarówpołożonychnaniż-
szychwysokościach.Wobszarachgórskichśrednichszerokościgeograficznychwystę-
pująpokrywystokowe(Kowalkowski,1998icytowanatamliteratura;Kacprzak,2003;
Munroeiin.,2007)orazpokrywymorenowestanowiącespecyficznysubstratglebowy
(Skiba,1977;SkibaiKomornicki,1983).Górskarzeźbawymuszabocznekrążeniewody
iroztworówglebowych.Matowpływnachemizmgleby,amożerównieżwywoływać
zmianymorfologicznewjejprofilu(Sommeriin.,2000).Następnymczynnikiemdecy-
dującymospecyficerozwojuglebwobszarachgórskichjestznaczącywpływprocesów
morfogenetycznychnarozwójizróżnicowaniepokrywyglebowej.Glebypoddawane
sąerozjiinadbudowywaniuwwynikugwałtownychprocesówmorfogenetycznychlub
podlegajądeformacjiwwynikuoddziaływaniaprocesówumiarkowanych(Birkeland,
1999;Buoliin.,1997;Hall,1983).Wreszcieglebywobszarachgórskichrozwijająsię
podwpływemspecyficznychwarunkówklimatycznychiroślinnych,cowpływanapro-
cesywietrzeniowe(DixoniThorn,2005;Egliiin.,2001)oraztransformacjęmaterii
organicznej(Drewnik,2006a;ShanksiOlson,1961;Skiba,1998).
***
Celempracyjestanalizamechanizmówprzekształcaniapokrywyglebowejprzezpro-
cesygeomorfologicznerozumianejakozespółprocesówtzw.przygotowujących(wie-
trzenie)orazprocesówmorfogenetycznych.Koniecznajestwtymprzypadkuanaliza
specyfikiprocesówglebotwórczychwystępującychwspółcześniewstrefiepowyżejgór-
nejgranicylasu,któraustalirodzajtładladalszychrozważań.Następnienależypodjąć
próbęoddzieleniaprocesówzachodzącychwglebachwspółcześnie(wwarunkachholo-
ceńskich)odtychprocesów,którezachodziływcześniej(wwarunkachplejstoceńskich).
Możnatouczynićpoprzezomówieniebardzoszczególnychprofili,któreposiadające-
chypoligenezy.Stwierdzenieobecnościzachowanychstrukturkopalnychbędzieważną
informacjąpaleogeograficznąimetodyczną.
Następnymcelemszczegółowymjestusystematyzowaniezmianwglebachwywoła-
nychprzezwspółczesneprocesymorfogenetyczne.Wzwiązkuzwielkąichróżnorod-
nościąmożliwejestuwzględnienieprocesówwystępującychpowszechnie.Konieczne
jestbowiemwykazanie,jakbardzozmieniająsięwłaściwościglebwwynikuoddziały-
waniaprocesówobardzoróżnymnatężeniu–odprocesówbardzopowolnych,takich
jakspełzywanie,pobardzogwałtowne,takiejakspływygruzowe.Ponadtoistotnejest
rozpoznanie,czywszystkieglebynastokachpodlegajązmianomwywołanymprzezpro-
cesymorfogenetyczne,czyteżwystępująobszarystabilności.Nieodzownajestwtym
