Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
9
przypadkuodpowiedźnapytanie,czywspółcześniewglebachTatrwystępujązjawiska
mrozowe,ajeżelitak,towjakimnatężeniuczasowymiprzestrzennym.Jesttootyle
istotne,żeprocesymrozowebardzosilniewpływająnaintensywnośćprocesówmorfo-
genetycznychoraznamorfologięgleby.Zagadnieniewystępowaniaprocesówmrozo-
wychwTatrachjestwdalszymciąguaktualne,mimolicznychbadańgeomorfologicz-
nychipaleogeograficznych.
Kolejnymcelemszczegółowymjestwskazanieprzyczynbardzodużejzmienności
pokrywyglebowejwwarunkachśrodowiskowychpowyżejgórnejgranicylasu.Wiąże
sięztymwielezagadnień,wtympytanie,czymożnawskazaćwTatrachchronosekwen-
cjęgleb,którailustrowałabywpływczynnikaczasunarozwójgleby.
1.2.ZARYSHISTORIIBADAŃGLEBWTATRACH
GlebyTatrbyłyprzedmiotemopracowańnaukowychjużwokresiemiędzywojennym,
kiedytoWłodek,Mościcki,RalskiiKiełpińskipodjęlitematykęwpływugospodarki
pasterskiejnagleby(KomornickiiSkiba,1996).Równieżwokresiemiędzywojennym
opisanoklimatogenicznycharaktermateriiorganicznejgromadzącejsięwglebachwyż-
szychpołożeń(Wąsowicz,1933),conależyuznaćzapierwszezwrócenieuwaginaspe-
cyfikępedogenezyglebwTatrach.
Wśródpracpowojennychmożnawyróżnićkilkakierunkówbadań.Doopracowań
ocharakterzegenetycznymnależyzaliczyćpracepoświęconeskładowimineralnemu
iwłaściwościomchemicznymglebwnawiązaniudoskałpodłoża(Komornicki,1952;
Komornickiiin.,1965;Šaly,1966).Wostatnichlatachpodjętoszczegółoweprace
nadgeneząminerałówilastych(SkibaM.,2001)orazprzemianamimineralogicznymi
wglebachobjętychbielicowaniemwkrystalicznejczęściTatr(SkibaM.,2003;Skiba
M.iSkibaS.,2005).Wtymnurciemieszcząsiętakżeszczegółoweopracowaniadoty-
czącebielicowaniawglebachkrystalicznejczęściTatr(Skiba,1977,1985)orazprace
charakteryzującerozwójglebwczęściwęglanowej(Adamczyk,1962a;Komornicki,
1977;Miechówka,1989,1990,2000;Skiba,1983).Wbadaniachnadwłaściwościami
materiiorganicznejipoziomówpróchnicznychopracowanomikromorfologiępoziomów
próchnicznychglebleśnych(ZasońskiiNiemyska-Łukaszuk,1977)wrazzeszczegóło-
wąanaliząskładupołączeńhumusowych(Niemyska-Łukaszuk,1977a,1977b).Aspekt
piętrowego(wysokościowego)zróżnicowaniapokrywyglebowejTatrznalazłswoje
odzwierciedleniewpracachSkiby(1977,1983,1985),Komornickiego(1977),Peliška
(1966)orazwbadaniachnadformowaniemsiępoziomówpróchnicznychglebitempem
procesówmineralizacji(Drewnik,2002,2006a,2006b).
Stosunkowoniewielepracobejmujeswoimzakresemwpływprocesówmorfoge-
netycznychnaglebyTatr.Opracowanazostałagenezaiwłaściwościformmrozowych
występującychwTatrach–glebpoligonalnychorazthufurów(Oleksynowaiin.,1968;
OleksynowaiSkiba,1976,1977;Pelišek,1953),atakżezagadnienieudziałuprocesów
morfogenetycznychwkształtowaniugleborganiczno-sufozyjnych(SkibaiKomornicki,
