Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
NiewieleksiążekhebrajskichbyłotakwpływowychjakGrzechymłodości.
JosefKlausner
AutobiografaMoszegoLejbaLilienbluma(1843–1910)–takjakdziejecałe-
gojegożycia–tohistorianieustannychposzukiwańiprzemian;gubienia
iodnajdywaniaścieżek;redefnicji,przewartościowańiwymyślaniasiebie
nanowo.AutorGrzechówmłodościodebrałtradycyjnewychowanie,przeciw-
koktóremuzczasemsięzbuntował.Motywowanywiarąitroskąojejprzy-
szłośćnawoływałdozreformowaniajudaizmu,byzarazpotemodwrócićsię
odreligii.Dążyłdoświeckiejedukacjiipracy,aleniepotrafłodnaleźćsię
wstylużyciawielkiegomiastaportowego,doktóregosięprzeprowadził.
Pisałoutylitaryzmie,kiedysamczułsięnieprzydatnyspołecznie.Okrzyk-
niętyheretykiemipoddanyostracyzmowi,wróciłpolatachnałonospo-
łecznościżydowskiejjakosyjonista.Wlosachtegoliterataorazideologa
przeglądałasięcałageneracjawschodnioeuropejskichŻydów.Czytakże
dzisiejszemuczytelnikowijegoprzeżyciamogąstaćsiębliskie?Biografa
Lilienblumatoopowieśćoszukaniuswojegomiejscawświecie–iwtym
sensiejestuniwersalna.
ŻycieitwórczośćMoszegoLejbaLilienbluma
KolejeżyciaLilienbluma,choćwGrzechachmłodościnierzadkopoddane
zabiegomautokreacji,stanowiąnietylkohistorięjednegointelektualisty,
leczmogąbyćtakżeśmiałoczytaneszerzej–jakogłoscałegopokolenia.
Indywidualnyrozwójpisarzaorazdokonywaneprzezniegowyboryide-
owo-politycznebyłybowiemściślezwiązanezproblemami,którymiżyli
ŻydziwcarskiejRosji.Dotyczytozarównowewnętrznych,jakizewnętrz-
nychczynnikówoddziaływającychnaspołecznośćżydowskąwXIXina
początkuXXwieku.DziejeżyciaLilienblumawpisująsięwszerszykontekst
haskali(żydowskiegooświecenia),problemureformyjudaizmu,uczestnic-
twaŻydówwżyciuspołeczeństwanieżydowskiego,migracjiwewnętrznej
izewnętrznej,atakżekwestiiantysemityzmuiprzemocyantyżydowskiej,
IX
ŻycieitwórczośćMoszegoLejbaLilienbluma
