Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jeślinieprzyniosłyżadnegopożytkumnie,toprzecieżmogąprzynieśćgo
innym.Ztegowłaśniepowoduspisujędziejemojegożycia”(DoCzytelnika,
tytułemwstępu).Lilienblummabowiemświadomość,żetakjakjegożycie
powtarzadopewnegomomentumatrycężydowskiejtradycjiprzedstawio-
nąwcześniejprzezGincburga,takwtesamekoleinymogąwpaśćnastęp-
nepokoleniażydowskichchłopców.LosyLilienblumasąwięcukazane
jakozbiorowy„dramathebrajski”,opowieśćocałympokoleniuczynawet
narodzie64.WedłughistorykaBenjaminaNathansapisarz„należałdotej
nietypowejkategoriiludziprzekonanych,żesąmikrokosmosamiowiele
większejhistoriizbiorowej”65.Tonadajejegoautobiografi,będącejzapi-
semjednostkowychdoświadczeń,charakterznaczniebardziejuniwersalny.
Autokreacjaiprzesłanie
Jakjużzostałopowiedziane,utwórpowstałwceludydaktycznym–aby
pokazaćinnym,„jaknienależyżyć”66.Głównybohaterjestwięcwistocie
antybohaterem,przykłademnegatywnym.Fakttenznajdujeodzwiercie-
dleniewpseudonimie,podktórymukazałsiępierwodrukGrzechówmłodo-
ści.PełnebrzmieniepseudonimuwhebrajskimoryginaletoClofchadbar
Chuszimha-Tohe.Składasięonzdwóchimionbiblijnych(„Selofchad67syn
Chuszima”)orazimiesłowuha-tohe,którywedługróżnychdefnicjisłow-
nikowychoznaczakogoś,ktosiędziwi,rozmyślalubjestzagubiony–ale
wkontekściehistoriiopowiedzianejprzezLilienblumabardziejadekwatne
byłobyokreślenie:„ten,ktorozpamiętujeprzeszłość”albo„ten,ktozbłądził
iżałujeswoichczynów”68.ObiblijnymSelofchadzienapisano,że„umarłza
swójwłasnygrzech”69(be-chetomet),cowkontekścietytułuautobiografi
możeoznaczać,iżwybórtegoimienianiebyłprzypadkowy.
Wnumerologiiżydowskiej,przypisującejposzczególnymliteromalfa-
betuhebrajskiegowartośćliczbową,wyrażenieClofchadbarChuszimha-Tohe
odpowiadaliczbie1193.Tęsamąwartośćmazhebraizowanawersjaimienia
64
Zob.B.Nathans,A“HebrewDrama”.Lilienblum,Dubnow,andtheIdeaof“Crisis”inEastEuropeanJew-
ishHistory,„JahrbuchdesSimon-Dubnow-Instituts”5(2006),s.218.
65
66
67
Tamże,s.226.
L.Simon,MosesLeibLilienblum,s.14.
Forma„Selofchad”tospolszczeniehebrajskiegoimienia„Clofchad”przyjętewpopularnychpolskich
przekładachBiblii;zob.np.Lb26:33wtłumaczeniuBibliiTysiącleciaiBibliiWarszawskiej.Wniniej-
szymtomie,zewzględunaustalonąkonwencjętranskrypcji(zob.Notaedytorska),imiętojestzapisywa-
newformie„Clofchad”wszędzietam,gdziewystępujejakomakaronizm(np.wopisachbibliografcz-
nychpozycjihebrajskojęzycznych).Wpozostałychprzypadkachstosujesięspolszczenie–„Selofchad”.
68
Najkrótszympolskimodpowiednikiemimiesłowuha-tohewtymkontekściebyłby„żałujący”.Ze
względówstylistycznychwniniejszympolskimwydaniuzdecydowanosięnaformę„ten,któryżału-
je”.Zatempełnetłumaczeniepseudonimu„ClofchadbarChuszimha-Tohe”brzmitutaj:„Selofchad
69
Lb27:3.
barChuszim–Ten,KtóryŻałuje”.
XXIX
WokółautobiografiLilienbluma|Autokreacjaiprzesłanie
