Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
estetycznenarodu.Ajeślisięwyładowywały,toniewpięknieformy,
leczwbogactwiematerii.Ezechielpisze(28,13):„Nakryciemtwoim
wszelkidrogocennykamień,sard,topaz,jaspis,chryzolit,onyks,beryl,
karbunkułiszmaragd”.Drogocennośćiświetnośćtobyłodla
Izraelitównajwiększepiękno.
6.SPUŚCIZNASTAROŻYTNOŚCI.Streszczającnależypowiedziećtak:
trzymotywybędącewzwiązkuzestetykąmiaływStarym
Testamenciewiększeznaczenie;popierwszepięknowszechświata,
podrugiepochodzeniepięknaz„miary,liczbyiwagi”,ipotrzecie
próżnośćinawetniebezpieczeństwopiękna.Otóżwszystkietrzy
byłyjużznaneGrekom:pierwszybyłhellenistycznymmotywem
pankalii,drugipitagorejskimmotywemmiary,trzeci
motywemcynickim.DwapierwszezapewneodGreków
przeszłydoPismaśw.,atylkodotrzeciegodoszedłsamprzezsięautor
Eklezjasty.
Motywmiaryniektórzyhistorycynazywają„motywem
sapiencjalnym”[10],czylimotywemKsięgiMądrości,aletawzięła
goniewątpliwiezantyku,niewymyśliłasama.Raczejmotyw
pankalii,choćrównieżwstarożytnościzapoczątkowany,możebyć
wiązanyściślejzBiblią,bonabrałwniejznaczenia,jakiegouGreków
niemiałimógłbyzwiększąracjąwystępowaćpodnazwąmotywu
„biblijnego”.
Estetykachrześcijanczerpałazobuźródeł:zeStaregoTestamentu
iautorówgreckich.TożeStaryTestamentwniektórychswych
księgach,azwłaszczawprzekładzieSeptuagintysamczerpał
zGreków,ułatwiałopołączenieobuźródeł.Jednakżedwoistość,
napięcia,sprzecznościpozostały.Estetykachrześcijanznałazarówno
pięknosymboliczne,jakbezpośrednie,zarównopięknoświatła,jak
pięknoharmonii,pięknożycia,jakpięknospokoju,widziaławpięknie
vanapulchritudo,toznówjednąznajwyższychdoskonałościświata.
Tertulianbyłzautrzymaniemzakazurobieniapodobizn(zresztą
zinnymuzasadnieniem:abyunikaćfałszu,jakijestwkażdym
odtwarzaniu),alewiększośćchrześcijanposzłazaGrekami,uprawiała
sztukiiprzedstawiaławnichnietylkostworzenie,alesamego
Stwórcę.Dwoistośćźródełchrześcijaństwaodbiłasięgłównie
wpraktyce,wsmaku,upodobaniach,dziełachsztuki,amniejwteorii,
wnaukowychuogólnieniach,bownichchrześcijanieszli
zastarożytnymi.
Wcześnichrześcijanieżyliwświeciehellenistycznymijeślistawiali