Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ARYSTOTELES
117
zRodosu,którydałimukładdośćdowolnyiautentycznetekstyuzupełniłprzeznotaty
uczniów.jPismatetworząpięćgrup:pismalogiczne,przyrodnicze,metafizyczne,
praktyczneipoetyczne.
A)P
ISMALOGICZNE
otrzymaływczasachbizantyjskichnazwęOrganonu(o
’
ãÚÁlÓoÓ,
narzędzie),odpowiadającąintencjomArystotelesa.Należądotejgrupynastępującetrak-
taty:Kategorie,Hermeneutyka(¶ÂÚt
`ÂÚunÓ›lg,połac.Deinterpretatione),Analityki(pierw-
’
szeiwtóre),zawierająceteoriewnioskowaniaidowodzenia,Topika,traktującaodo-
wodzeniuprawdopodobnymiosztuceprowadzeniasporu,iOsofizmatach(¶ÂÚt
`
ÛoÊtÛttΈ
~ÓÂ
’
iśÁ¯ˆÓ,połac.Desophisticiselenchis).JądrologikiArystotelesazawartejest
wAnalitykach.Topikajestzredagowananajobszerniej.Pismaokategoriachiozdaniu
(Hermeneutyka)sąmałoprzezautoraopracowaneipóźniejuzupełnione,codałopowód
dokwestionowaniaichautentyczności.
B)P
ISMAPRZYRODNICZE
składająsięzrozprawnależącychdofizyki,dohi-
storiinaturalnejidopsychologii,a)ZpismfizykalnychgłównejestFizyka
(ºUÛtÎn
`l
’
ÎÚfilÛtg,czyliodczytyoprzyrodzie)w8księgach,dziełoważne,aleniejed-
nolite,któregoksięgipochodzązróżnychepok,apierwotniestanowiłymożeoddzielne
traktaty.Pozatym:Oniebie,Ostawaniusięiginięciu,Meteorologika.b)Historianaturalna
zwierzątjestgłównymdziełemdrugiejgrupy,któraponadtoobejmujelicznemonogra-
fiezoologiczne:Oczęściachzwierząt,Opochodzeniuzwierząt,Oruchuzwierząt,Oporusza-
niusięprzestrzennymzwierzątiinne.BotanicznedziełaArystotelesaniezachowałysię.
c)Oduszy,rozprawaważnaistosunkowodobrzeopracowana,jestgłównymdziełem
psychologicznymArystotelesa,uzupełnionymprzezszeregdrobniejszychstudiów.
C)M
ETAFIZYKA
stanowiośrodekfilozofiiArystotelesa,obejmująctakzwanąprze-
zeń„pierwsząfilozofię”.NazwadziełaTl
`uÂtl
`tl
`ÊUÛtοoznacza„pismanastępujące
popismachprzyrodniczych”(takjebowiemAndronikosumieściłwszeregupismAry-
stotelesa)iustaliłasięznaczniepóźniej.Pracataskładasięzczternastuksiągróżnejwa-
giiróżnegopochodzenia,niedającychsięskładniezesobąpowiązać.Metafizykanieby-
łazapewnenigdyjednąksiążkąanijednymkursemwykładowym;dopierokomentatorzy
(SyrianiPseudoaleksander)potraktowalijąjakojednodziełoizdołaliutrwalićtęopinię.
Wyraźnyzwiązekzachodzimiędzyksięgami§–°iZ–£,onestanowiązrąbMetafi-
zyki.Księga§,zawierającaszkicteologiiArystotelesa,stanowiodrębnytraktat;księga
¢jestsłownikiemfilozoficznym;księgiM–NsąpolemikązPlatonem.
D)P
ISMAPRAKTYCZNE
obejmująetykęipolitykę.Etykajestprzechowanawtrzech
redakcjach,alezapewnetylkodwiesąautentyczne:Etykaeudemejskajestwcześniejszą,
aEtykanikomachejskapóźniejsząredakcją.Etykawielka(połac.MagnaMoralia)jestuwa-
żanaprzeważniezapochodzącyzpóźniejszychstuleciekscerptztamtychdwóch.jPo-
litycznedziełoArystotelesa,noszącenazwęPolityka,obszerneanieukończone,jestpra-
wierównieniejednolitejakMetafizyka.
