Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZESTAWIENIA
65
matematycznejbytu,jakizmistycznejteoriiduszy;przyjąłteżwszystkieichodkrycia
astronomiczne,czynnikpitagorejskistałsięjednymzgłównychskładnikówjegosyste-
mu.DziękiautorytetowiPlatonaiwjegoujęciupoglądypitagorejskieznalazłyogrom-
nerozpowszechnienie.Pitagoreizmwokresieswegorozkwituroztaczałwpływipoza
granicefilozofii:znaukjegokorzystałkomediopisarzEpicharm,rzeźbiarzPoliklet,któ-
ryswąnaukęopięknościciałaludzkiegooparłnapitagorejskimpojęciusymetriiihar-
monii,ilekarzAlkmeonzKrotony,jedenzpionierównaukowejmedycyny,którywtej
dziedziniezastosowałteoriepitagorejskieizdrowieokreślałjakoharmonięznajdujących
sięworganizmieprzeciwieństw.
Szczególnyzaśwpływmielipitagorejczycynadalszyrozwójastronomii.Isam
Platon,iastronom-platończykHeraklideszPontuprzyjęli„systempitagorejski”.Od
niegodoKopernikańskiegoheliocentryzmubyłjużtylkojedenkrok:uczynigoastro-
nomzeszkołyArystotelesaArystarchkołopołowyIIIw.,utożsamiwszyośrodek
światazeSłońcemiprzyjąwszydwojakiobrótZiemi.WpołowiezaśIIw.Seleukos
poparłdowodamihipotezęArystarcha.Wszelakotenzainicjowanyprzezpitagorejskich
uczonychpoglądnieprzyjąłsięwstarożytności.PrzedewszystkimArystotelesbroniąc
naturalnegozmysłowegoobrazuświatawystąpiłprzeciwniemuiwróciłdogeocen-
trycznegosystemusferEudoksosa(równieżpitagorejczyka);zaArystotelesemposzłaje-
goszkoła,aniebawemiAkademiai,mimowystąpieniaArystarchaiSeleukosa,system
Eudoksosa,ulepszonyizamkniętyprzezPtolemeuszawokresiealeksandryjskim,został
ostatnimsłowem,jakiestarożytnośćwypowiedziaławastronomii.
Jednakżepomysłyheliocentrycznepitagorejczykówiichnastępców,choćnarazie
nieprzyjęte,pobudziłypoupływiepółtoratysiącalatnowożytnychtwórców.Keplersam
mówił,żejużmiałzrezygnowaćzrozwiązaniaswegozagadnienia,gdyprzezpośrednic-
twoHarmonikiPtolemeuszaznalazłto,czegoszukał.AKopernikpodaje,żeznalazł
uCyceronaiPlutarchawiadomośćostarożytnychzwolennikachheliocentryzmu;przy
tymjegosposóbmyśleniabyłnawskrośpitagorejski:przytworzeniusystemuświataza-
kładał,iżświatcechujeharmonia.
ZESTAWIENIA
Zagadnieniafilozofiiwpierwszymjejokresie
Zagadnieniategookresubyłytedygłówniekosmologiczne;ubocznierozważa-
nebyłyrównieżpsychologiczneiepistemologiczne;teologicznenieodłączyły
sięodkosmologicznych;etycznepojawiałysiętylkowzaczątkowejpostaci.
I.Z
ZAGADNIEŃKOSMOLOGICZNYCH
głównebyłoA)zagadnieniezasady
(arche).Pierwotniechodziłownimopoczątek,zktóregosięrzeczywistośćwy-
