Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Charakterystykaneokantyzmu
sięwzięcie[chodziopowrótdoKanta—AJN]niebyłołatwe,świadczy
fakt,żewokresietympowstało—conależałobyustalićmimorozbież-
nychocen—niemniejniżsześćtypówinterpretacji"61.Iwymienianastę-
pującekierunki:
—logiczno-metodyczny(szkołamarburska),
—psychologiczno-fizjologiczny(H.Helmholtz,F.A.Lange,H.Vaihinger),
—realistyczny(Liebmann,Volkelt,Paulsen),
—psychologiczny(H.Cornelius,L.Nelson),
—aksjologiczny(szkołabadeńska),
—relatywistyczny(G.SimmeliG.Radbruch).
NiezależnieodnichwyróżniaSzyszkowskajeszczenurteklektyczny,
doktóregozaliczaBrunonaBaucha,którynusiłowałdokonaćsyntezy
szkołymarburskiejiszkołybadeńskiej"62.Sprawaniejestjednaktakpro-
sta,gdyżmyślenieeklektycznecechujeobieszkoły,amianowiciebadeń-
skąimarburską,takiżmożnatumówićolicznychzależnościach.
Przykłademmyśliciela,wktóregofilozofiiprzenikająsięwątkiobydwu
szkółneokantowskich,jestHeidegger.Popierwsze,jestuczniembadeń-
czykówiwduchuszkołybadeńskiejpowstająjegopierwszedzieła,choć
wpóźniejszymokresiedziałalnościwyraźniesięodnichdystansuje.Po
drugie,spotykanaswojejdrodzeżyciowejHusserlaiwrezultacieprzej-
mujepewneelementyfilozofiifenomenologicznej.Potrzeciewreszcie,
wlatach1923—1929pracujewMarburgu,gdziedwalatapozostaje
wścisłymkontakciezHartmannem,aponadtopozostajepodwpływem
późnejfilozofiitegomyśliciela,któregonastępcąwMarburguzostał—
PaulaNatorpa63.Hartmannzkoleiwswejkoncepcjifilozofiisystematycz-
nejwdużejmierzeuzależnionyjestodWindelbanda.Trzebajednakdo-
dać,żewpodziale,jakiegodokonujeSzyszkowska,niemamiejscadla
AloisaRiehla,któregoKiersnowska-Suchorzewska,zaÖsterreichem,zali-
czadokierunkurealistycznego.Szyszkowskacharakteryzujestanówczes-
nejfilozofiiwsposóbnastępujący:nPrzezdługielatadominowałyszkoły
badeńskaimarburska.NatomiastwpierwszymdziesiątkulatXXwieku
wzrosłoznaczenietendencjirealistycznych.MożnauznaćpracęRiehla
DerphilosophischeKritizismuszadziełoinicjującewłaśnietenzwrot"64.
Gwolisprawiedliwościdodaćjednaknależy,żesprzeciwiasięzaliczeniu
przezTatarkiewiczaRiehladopozytywistów65.Zkoleiwyróżnienienurtu
61M.Szyszkowska:Neokantyzm...,s.23.
62Ibidem,s.28.
63Zob.J.Stolzenberg:UrsprungundSystem.ProblemederBegründung
systematischerPhilosophieimWerkHermannCohens,PaulNatorpsundbeimfrühem
MartinHeidegger.Göttingen1995,s.259—294.
64M.Szyszkowska:Neokantyzm...,s.28.
65Ibidem,s.19.
33
