Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historiamyśligeograficznej
akwestiespołeczno-polityczne
Jednymzargumentówwskazującychnapotrzebęrozwoju
historiimyśligeograficznejjestkoniecznośćzbadaniaróżnorod-
nychstarychinowychkoncepcjiiideipodkątemichprzydat-
nościzpunktuwidzeniapodejmowaniaważnychproblemów
społecznychipolitycznych.Sytuacjawwieluregionachświata
niejednokrotniepowodowała,żegeografowiewłączalisiędoprac
mającychnaceluwytłumaczenierozbieżnychwizjirzeczywisto-
ści,poszukiwaniedrógichpogodzeniawokolicznościachokre-
ślonychprzeznarastającekonflikty.Historiamyśligeograficznej
zawieraliczneidee,któremogąokazaćsięużytecznewtegotypu
trudnychsytuacjach.Jesttakdlatego,żegeografiaodpoczątku
swojegoistnieniapolegałanabadaniuróżnorodności,pojmo-
wanejjakoźródłojedności,harmoniiipiękna.Popularnego
hasłaUniiEuropejskiej„Jednośćwróżnorodności”prawdopo-
dobnieniktspośródjegoużytkownikówniekojarzyzjednązpod-
stawowychzasadgeografii,sformułowanąprzezAlexandravon
Humboldta.Wedługklasykageografiijejcelemjest:
poznaniejednościpanującejwróżnorodności[oryg.Erkenntnisder
EinheitinderVielheit],poszukiwaniewzjawiskachtellurycznychwspól-
nościznamioniwewnętrznegozwiązku[…],śledzeniezwiązkówzacho-
dzącychmiędzyukształtowaniempowierzchniZiemiijejprzyrodąakie-
runkiemwędrówekludówipostępemoświecenia,czyliśledzenierefleksu
Ziemiwobraziehistorii(Humboldt1845,Bd1,s.55,przeł.G.List).
Taoryginalnakoncepcjabyłalogicznąkonsekwencjątzw.pa-
radoksuHumboldta(Wilczyński1996a,s.115–116).Zgodnie
ztązasadąkażdacałośćjesttymbardziejspójna,imbardziejroz-
bieżnesąfunkcjejejczęściskładowych.Znaczyto,żeimbardziej
rozbieżnesąsposobyfunkcjonowaniaposzczególnychelementów,
całość,którąonetworzą,stajesięcorazbardziejspójna.To,czy
cośjestspójne,czytworzycałość,zależywięcodstopniaroz-
bieżnościfunkcji,czyliodróżnorodnościelementów.Humboldt
–16–
