Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
miejscewsystemiewiedzynaukowej,ojejgłównecele.Niewiemy
ostatecznie,czygeografiamabyć„wielkąsyntezą”,czyteżjestto
mrzonkaautorów,takichjakkrytykowanyprzezJohnstonamło-
dyuczonyaustraliskiA.J.Pitman.Niejesteśmynawetwstanie
stwierdzić,czymjestgeografia.Czyjestonanaukąprzyrodniczą,
czyhumanistycznądziedzinąwiedzy?Niewiemy,czyjestmoż-
liweprecyzyjnezdefiniowanieprzedmiotubadańgeografii.Aby
efektywniepodjąćteipodobneproblemy,koniecznewnikliwe
studiaepistemologiczneorazponownezbadanieiinterpretacja
starych,częstojużzapomnianychideigeograficznych.Konieczny
jestpowrótdobadańwzakresiehistoriimyśligeograficznej,poj-
mowanejzgodniezkoncepcjąJoachimaLelewela.
Historiamyśligeograficznejaedukacja
WśródgeografówpolskichprzedIIwojnąświatowąrozpo-
wszechnionebyłoprzeświadczenie,żedziękirozległościprzed-
miotubadańibliskościdoproblemówcodziennegożyciageogra-
fiajestdziedziną,któramogłabyposłużyćjakopodstawadlasfor-
mułowaniaspójnejwizjirzeczywistości,łączącejwszystkieformy
poznania.Uważanogeografięzadziedzinęnajlepiejodpowiada-
jącąpotrzebomkształceniaogólnego.LudomirSawicki,jeden
zczołowychgeografówprzedwojennych,profesorUniwersytetu
Jagiellońskiego,podczaswykładówwygłoszonychdlanauczycieli
wCieszyniew1919rokutakwyraziłsięojejroliedukacyjnej:
Dotychczasowewychowaniespołeczeństwodbywałosięwszkołach,które
uprawiałyprawiewyłączniebądźtonaukihumanistyczne,bądźteżnauki
przyrodniczo-techniczne.Iutworzyłysiędwaobozy
,jeden,któryobejmu-
jeludzipoddającychsięwpływomestetyki,literatury
,historii,filozofii,
patrzącychnaświatoczamiidealistów,zapatrzonychczęstowprzeszłość
ludzką,adrugiobóz,którywychodziztejziemi,odtwardychiniezmien-
nychprawprzyrodyipatrzynaświatoczamirealistów.Nieobejmując
umysłemswoimispostrzeżeniamicałokształtuzjawiskziemskichije-
den,idrugiobózoceniałrzeczywistośćfałszywie[…].Geografiazmusza
nasdo[…]wiązaniaworganicznącałośćobydwupunktówwidzenia[…],
21