Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LeDernierÉtédesIndiens
minant»introduitainsiledeuxièmetermedel!opposition,crucialepour
Lalonde,entreuneatitudequipréconiseuneexistenceencontactdirect
aveclemonde(l!être-au-monde)quicaractériseseshérospositifsetses
porte-parole(enl!occurrenceMicheletKanak)etl!autre,jugéenégative,
quiconsisteàaccepterl!échappatoired!unereligion.Celle-cifaitvoirle
bonheuretlavraievienonpasdanslemondesensuel,directementac-
cessible,maisdansunailleurs,dansunau-delàproblématique.Cetepé-
jorations!élaboreenmêmetempsqu!undétournementsubtilmaisdéfini-
tifduclichédepaysan-qui-vit-en-contact-avec-la-nature.L
!agentenestle
verbe«ruminer»danssonsensdigestifet«bovin».Lecontexteconcré-
tisel!équation«ruminer»-s!absenterdumonde,puisquelevillage«ru-
minesonabsence»,expressionquesuittoutenelitaniedephénomènes
naturelsauxquelsleshabitantstournentledos,préoccupésparlaproces-
siondulendemain.Cequi,deprimeabord,danslefragmentcité,pourrait
passerpourleparangondelaviedespaysansaurasdelanature(quoide
plusnaturelqueladigestiondesruminantsdansunpré),enconstitueun
astucieuxdémenti.Lecomparédecetefigure(lespaysans),prisdansson
acception«animalière»,metenreliefl!impassibilitéetlemanquederé-
flexion,maissurtoutlemanqued!ardeur,cetedernièreexpressionconsti-
tuantuneréférencegidienneàuneexistencepassionnelleàlaquelleas-
pirelehérosadolescent10.
SauflesparentsdeMichel,lesautreshabitantsduvillagesontmaldif-
férenciésetformentdanslaplupartdescasunemasseindistinctequifait
penseràuntroupeaudebêtesdomestiques,imagequerenforcenonseule-
mentleverbe«ruminer»,maisaussilaréférenceàlareligionchrétienne
(catholique),particulièrementpertinenteàcetendroitdurécit,àlaveille
deFête-Dieu,pendantlaquellelesparoissiens-ouaillesvontsedéplacer
enunetranshumancerituelle,dirigésparleurcuré-berger.
L
!ardeurproprementgidiennedel!Indien,êtresolaire,maisdontles
contactssexuelsetinitiatiquesaveclenarrateurontpourcadrelanuit,
s!opposedonc-dansunefigurequiabeaucoupàvoiraveclechiasme-à
laveuleriedeshabitants,associésaurègnediurne,maisspirituellement
etafectivementendormiscommes!ilsétaientplongésdansuneéternelle
nuit.
Àcôtédecesdeuxélémentsdel!oppositionquesontl!Indienetles«ha-
bitants»,ilconvientdenoterlafiguredugrand-père,indirectementet
pourainsidiremétonymiquementévoquéparletruchementdesonjardin
laisséenfricheàcausedesamortrécente.Cejardinnon-cultivécontient
uneantithèseculture/nature,«culture»parcequ!ilsignifiepardéfini-
tionunespaceclosetdestinéàlaculturedesplantes,et«nature»parce
10LaréférenceprimordialeesticiLesNourrituresterrestres.
23