Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzeniemetodologiczne
29
tumiejscanajakikolwiekprocesnkwalifikacji”rzeczywistościpozajęzykowej
jakonpodpadającej”lubnniepodpadającej”podużytąnazwę.Oodniesieniuna-
zwyniedecydujemówiący,aleutrwalonewdanejspołecznościpowiązanie
międzynazwąatąrzeczywistością.Naturategopowiązaniaiwynikającezniej
rozumieniedanegosłowamożebyć-iczęstobywa-przedmiotemsporów.Na-
rzędziemichrozwiązywaniajestwłaściwezinterpretowanietradycjiużywania
danychsłów.DziękitemuteoretycznapropozycjaDworkinaopartaimplicitena
eksternalistycznym,niekryterialnymrozumieniuznaczeniawydajesiębardziej
adekwatnadlaopisupraktykiprawniczejniżinternalistyczna,kryterialnapro-
pozycjaHarta44.
Przyjęcieproponowanegoprzezeksternalizmsemantycznyobrazufunkcjono-
waniajęzykazmuszadoprzedefiniowaniazadańinterpretatora.Wtradycyjnym,
internalistycznymujęciuzadanietakiemazzasadycharakternodgórydodołu”
(top-down):rozpoczynasięodprzyjęciadefinicjidanegosłowa,rozumianej
jakozbiórkryteriów,anastępniekryteriatesąstosowanedoobiektówwświe-
ciezewnętrznymwobecjęzyka.Wprzeciwieństwiedopodejściaopartegona
definicjieksternalizmsemantycznyproponujepodejścieopartenaparadyg-
macie45.Interpretacjastajesięwówczasprocesemprowadzonymnoddołudo
góry”(bottom-up),wktóryminterpretatorśledziprzypadkiwcześniejszegouży-
ciaposzczególnychterminówczyfraziformułujeteorięichfunkcji.Abysfor-
mułowaćtęteorię,musizidentyfikowaćtypowewłaściwości,którychistnienie
wświeciejestsygnalizowaneprzezużyciedanegoterminuczyfrazy.Ziden-
tyfikowanietejfunkcjiniejestmożliwewyłączniezapomocązespołukryte-
riówdostępnychnajczęściejwsłownikowejdefinicji.Przeciwnie:wymagaza-
nurzeniasięwkontekstużyciakonkretnychznakówjęzykowychiznalezienia
wspólnegomianownikamiędzysytuacjami,doktórychhistorycznieodnosiłsię
interpretowanyznak.
Wniniejszejpracypodstawąmyśleniaojęzykujesteksternalizmsemantycz-
ny46.Jegoznaczeniedlaadekwatnegoopisuprocesuinterpretacjiprawazostanie
przedstawionebardziejszczegółowowrozdzialepierwszym,poświęconymin-
tencjiprawodawcy,alestanowitakżegłównezałożeniestojącezatezamiprzed-
stawianymiwdalszychrozdziałach.
44OeksternalistycznejproweniencjipoglądówsemantycznychDworkinazob.N.Stavropou-
los,ObjectivityinLaw,ClarendonPress,Oxford1996.
45Orozróżnieniunapodejściedopojęćopartenadefinicjiorazopartenaparadygmacie
zob.F.Jackson,FromMetaphysicstoEthics,OxfordUniversityPress,Oxford1998,s.65,
atakżerozważaniawrozdzialesiódmym(Interpretacjaprawnicza-noweujęciezwykłego
znaczenia).
46Wtensposóbteoriaprzedstawionawniniejszejpracypotwierdzaprzekonaniewyrażone
przezK.Płeszkę,żekażdakoncepcjainterpretacjimusiopieraćsięnajakiejśkoncepcjiznacze-
nia,iexplicitetękoncepcjęujawnia.Zob.K.Płeszka,Wykładniarozszerzająca,WoltersKluwer,
Warszawa2010,s.116.
