Imperium tekstu

Marcin Matczak

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-65390-86-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

416

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Matczak, Marcin. Imperium tekstu. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2019, 416 s. ISBN 978-83-65390-86-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Matczak, M.

T1 Imperium tekstu

PB Wydawnictwo Naukowe Scholar

PP Warszawa

YR 2019

SN 978-83-65390-86-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 219699, author = "Matczak, Marcin", editor = "", title = "Imperium tekstu", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Scholar", year = "2019", address = "Warszawa", isbn = "978-83-65390-86-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Matczak, Marcin

ED -

TI - Imperium tekstu

PB - Wydawnictwo Naukowe Scholar

CY - Warszawa

PY - 2019

SN - 978-83-65390-86-8

ER -

Netografia (standard APA):

Matczak, Marcin. Imperium tekstu [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2019 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/imperium-tekstu-marcin-matczak-219699.

Marcin Matczak jest profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, zajmuje się teorią interpretacji prawniczej i problematyką stosowania prawa przez sądy. W najnowszej książce przedstawia koncepcję wykładni i stosowania prawa, zgodnie z którą prawo postul...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-65390-86-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Scholar

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

416

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Słowo wstępne11
1. Język jako struktura kontra język jako użycie (zdarzenie)17
Wprowadzenie metodologiczne17
2. Internalizm semantyczny kontra eksternalizm semantyczny24
3. Mowa (oralność) kontra tekst (pisemność) jako modele języka30
4. Tekst prawny jako fundament rozważań35
1.1. Wprowadzenie41
1.2. Paradygmat Grice’owski w prawoznawstwie41
Część I. Krytyka teorii zastanychRozdział 1. Intencja prawodawcy – analiza krytyczna41
1.3. Krytyka paradygmatu Grice’owskiego44
1.4. Niemożliwość interpretacji konwersacyjnej57
1.5. Nieadekwatność klasycznej teorii aktów mowy do analizy językapisanego59
1.6. Błędy synchroniczności i adyskursywności w analizie języka prawnego66
1.7. Podsumowanie71
2.1. Wprowadzenie73
2.2. Trzy aspekty aktu mowy i związane z nimi intencje73
Rozdział 2. Intencja legislacyjna jako illokucyjna intencja minimalna73
2.3. Pisemność w prawie a intencja legislacyjna76
2.4. Intencja legislacyjna jako intencja illokucyjna77
2.5. Przykłady nierozróżniania trzech typów intencji81
2.6. Intencje a motywy82
2.7. Intencja legislacyjna a Arystotelesowskie pojęcie „telos”86
2.8. Trzy rodzaje intencji a tzw. intencja zbiorowa88
2.9. Intencja legislacyjna a problem z normatywnością (po raz pierwszy)90
2.10. Podsumowanie93
3.1. Wprowadzenie95
3.2. Skąd się bierze znaczenie tekstu prawnego?95
Rozdział 3. Prawodawca a tekst prawny95
3.3. Historia użyć jako determinanta znaczenia. Koncepcja lineaży97
3.4. Semioza Peirce’a i rośnięcie znaków106
3.5. Koncepcje Millikan i Peirce’a a prawoznawstwo110
3.6. Argumenty przeciwko eksternalizmowi semantycznemu112
3.7. Tekst prawny jako artefakt116
3.8. Podsumowanie119
4.1. Wprowadzenie121
4.2. Problem atomizmu syntaktycznego121
Rozdział 4. Przepis prawny a norma prawna – analiza krytyczna121
4.3. Dyskursywność reguł prawnych w koncepcji M. Zielińskiego123
4.4. Ontologiczny status normy prawnej: wyrażenie czy znaczenie wyrażenia?126
4.5. Struktura znaczenia zamiast struktury wyrażenia132
4.6. Norma prawna jako znaczenie zbioru przepisów prawnych a obraz świata142
4.7. Norma jako reprezentacja mentalna a tradycyjne ujęcie normy prawnej148
4.8. Podsumowanie154
5.1. Wprowadzenie157
Część II. Proponowana teoriaRozdział 5. Tekst prawny jako opis świata możliwego postulowanego przezprawodawcę157
5.2. Tekst prawny a przyszłość danego społeczeństwa158
5.3. Główne tezy koncepcji161
5.4. Tworzenie prawa jako opisywanie świata postulowanego179
5.5. Opisowość języka prawa a problem z normatywnością (po raz drugi)192
5.6. Podsumowanie197
6.1. Wprowadzenie199
Rozdział 6. Świat tekstu prawnego199
6.2. Czym jest świat tekstu prawnego – teoria światów możliwych201
6.3. Założenia co do cech świata możliwego postulowanego przez tekst prawny203
6.4. Argumentacja prawnicza a cechy świata możliwego tekstu prawnego217
6.5. Świat możliwy postulowany przez tekst prawny a tzw. ważenie zasad237
6.6. Świat tekstu prawnego a tzw. fakty instytucjonalne242
6.7. Podsumowanie250
7.1. Wprowadzenie255
Część III. Teoria w praktyceRozdział 7. Interpretacja prawnicza jako rekonstrukcja świata tekstu prawnego255
7.2. Interpretacja prawa jako konstruowanie reprezentacji mentalnej światatekstu prawnego256
7.3. Nowe ujęcie zwykłego znaczenia tekstu prawnego262
prawniczej276
7.5. Wykładnia systemowa. Koherencja lokalna i koherencja globalnaw interpretacji prawniczej282
7.6. Miejsce wykładni celowościowej i funkcjonalnej w omawianej teorii288
7.7. Dynamiczność interpretacji prawniczej294
7.8. Podsumowanie: hermeneutyczny charakter interpretacji prawniczej310
8.1. Wprowadzenie315
Rozdział 8. Stosowanie prawa jako urzeczywistnianie świata tekstu prawnego315
8.2. Etapy stosowania prawa w świetle prezentowanej teorii316
8.3. Praktyka prawnicza sensu stricto i sensu largo326
8.4. Wąskie i szerokie rozumienie praktyki prawniczej332
8.5. Tradycja prawnicza a proces stosowania prawa334
8.6. Precedensowość w języku prawnym342
8.7. Orzeczenia sądów zagranicznych jako precedensy niewiążące344
8.8. Podsumowanie348
9.1. Wprowadzenie351
9.2. Reguła uznania jako precedensowa praktyka prawnicza351
Rozdział 9. Rola prawników w odtwarzaniu obrazu świata tekstu prawnego351
9.3. Umysł prawnika a dyskrecjonalność w urzeczywistnianiu świata tekstuprawnego378
9.4. Podsumowanie385
Zakończenie389
Bibliografia395
Indeks nazwisk411

Wprowadzeniemetodologiczne

Niejestwreszciezzasadymożliwewprzypadkumowyformułowaniejednej

wypowiedziprzezwieleosób51.

Diachronicznośćidyskursywnośćkomunikacjipisemnejpowodują,żekla-

sycznekoncepcjewypracowaneprzezfilozofięjęzykadlaanalizykomunikacji

ustnejwymagajądostosowaniadoanalizykomunikacjipisemnej.Dotyczyto

wszczególnościteoriiaktówmowy.Teoriatajestrównieczęstoirówniebez-

refleksyjniejakkoncepcjakomunikacjiH.P.Grice’astosowanaprzezfilozofów

prawadoanalizyjęzykaprawnego,mimożepowstałajakoteoriajęzykamówio-

nego.Dlategozastosowanieteoriiaktówmowydoanalizyjęzykaprawnegopo-

przedziłaadaptacjatejteoriidoanalizywypowiedzipisemnych,któretodosto-

sowaniewielokrotniesugerowałypraceteoretykówpisemności52.Podstawową

słabościąteoriiaktówmowyjestjejniemalwyłączneskupieniesięnaanalizie

tzw.komunikacjisynchronicznej,awięckomunikacjiodbywającejsięwtymsa-

mymmiejscuiczasie,komunikacjintwarząwtwarz”.Tymsamymteoriaaktów

mowyniezajmujesięanalizowaniemkomunikacjidiachronicznej,awięcnp.

komunikacjązapomocąnagraniamowyodsłuchiwanegowinnym,późniejszym

niżnagraniemomencieczasowymaninajbardziejnasinteresującąkomunikacją

zapomocąpisma.Innebłędnezałożenieteoriiaktówmowytofragmentarycz-

nośćwypowiedziprzezniąanalizowanych53.

Tęostatniąuwagęmożnaodnieśćbezpośredniodoanalizfilozoficznopraw-

nych.Założenie,żeanalizęprawanależyprowadzićprzyzałożeniachcharak-

terystycznychdlajęzykamówionego,jestwidocznejużwewspółpracyH.L.A.

HartaiJ.L.Austina54.Najbardziejznanawjurysprudencjiregułaprawna,czyli

nNovehiclesinthepark”jestanalizowanawsposóbmającycharakterystyczne

cechyanalizyprowadzonejnapodłożuoralnegomodelujęzyka.MimożeHart

traktujetęregułęjakozapisaną,aniewypowiedzianą,uważajązapojedynczą

wypowiedźpojedynczegoautora.Tymczasemwrzeczywistościregułyprawne

niesąpojedynczymiwypowiedziami,leczstanowiąefektkilkuczynawetkilku-

nastuwypowiedzizłączonychwdyskurs55.

51Wyjątekwtymzakresiestanowiąsytuacjewspólnegośpiewulubskandowaniaprzeztłum,

niesąonejednakkluczowedlaanalizyjęzykaprawnego.

52W.J.Ong,Oralnośćipiśmienność,przeł.J.Japola,WydawnictwaUniwersytetuWarszaw-

skiego,Warszawa2011,s.249;M.Stubbs,CanIhavethatinwriting?Someneglectedtopicsin

speechacttheory,nJournalofPragmatics”7/1983,s.479-494,tu:s.485.

53M.Stubbs,CanIhaveł,op.cit.,s.485.

54Zob.N.Lacey,ALifeofH.L.A.Hart:TheNightmareandtheNobleDream,OxfordUni-

versityPress,Oxford2004,s.145.Atrakcyjnośćprawajakopolazastosowaniateoriiaktów

mowydostrzegałsamJ.L.Austin,m.in.dziękiwspółpracyzHartem.Zob.Y

.Maley,TheLan-

guageoflegislation,nLanguageinSociety”16(1)/1987,s.25-48.

55Terminndyskurs”rozumiemytuwtakisposób,wjakirozumiesięgowteoriidyskursu-

jakozbiórzdań(zob.J.Renkema,TheTextureofDiscourse:TowardsanOutlineofConnectivity

Theory,JohnBenjaminsPublishing,Amsterdam/Philadelphia2009,s.14).Takietechnicznero-

zumienieobejmujeintuicyjnerozumieniedyskursujakorozmowybądźdyskusji(jestonawszak

zawszezbioremzdańwypowiadanychprzezróżneosoby),alejestodniegoszersze.Dyskursem

Brak wyników

Imperium tekstu

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra