Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzeniemetodologiczne
33
Podobnietradycyjnerozważaniawteoriiaktówmowyopierająsięnaanalizie
dośćprostych,ustnychkomunikatówwstylunZamknijokno!”.Komunikatyte
sąsynchroniczne,tzn.ichnadanieiodbiórodbywająsięwtymsamymczasie
imiejscu.Oznaczato,żekontekstnadawcyikontekstodbiorcypokrywająsię.
Wkomunikacjiustnejniewidaćwięcistotnejróżnicymiędzypodejścieminter-
nalistycznymieksternalistycznym,ponieważtożsamośćkontekstównadawcy
iodbiorcypowoduje,żeniewystępujeżadnaistotnaróżnicamiędzyanaliząstanu
mentalnegonadawcyaanalizązewnętrznegokontekstu.Cowięcej,wrazienie-
porozumieniamiędzynadawcąaodbiorcątenostatnimożedoprecyzowaćinten-
cjekomunikacyjnenadawcyprzezzadaniedodatkowychpytań.Wtensposóbko-
munikacjaustnawnaturalnysposóbsprzyjainterpretacjominternalistycznym.
Wprzypadkukomunikacjipisemnej,jakwspomniano,zachodzinatomiast
zjawiskodiachroniczności:kontekstnadawcyikontekstodbiorcytodwaodmien-
nekontekstyczasoprzestrzenne.Wtejkomunikacjiodbiorcaniemadostępudo
stanówmentalnychnadawcy,niemożezadaćmudodatkowychpytańklaryfikują-
cych.Zatemwceluzrozumieniaprzekazumusioprzećsięnazewnętrznymkon-
tekście.Komunikacjapisemnawymuszaniejakopodejścieeksternalistyczne.
Szczegółowacharakterystykakoniecznychmodyfikacjiteoriiaktówmowy
ipóźniejszezastosowanietejteoriidojęzykaprawnegojestprzedmiotemroz-
ważańprowadzonychwdalszychczęściachniniejszejpracy.Efektemtychmo-
dyfikacjijestwykorzystanieteoriiaktówmowydoskonstruowaniawizjijęzyka
prawnego,wktórejpisemnośćprawajestjegocechąkluczową,anieprzypad-
kową.Pismopowoduje,żeprawojestuzewnętrznionymartefaktem,którymoże
staćsięnietylkoprzedmiotemanalizy,lecztakżenarzędziemoddziaływaniana
rzeczywistość,sięgającdalekopozamiejsceimomentswojejkreacji.Zkoleifakt,
żeprawojestogromnymzbioremstosunkowokrótkichwypowiedzi(przepisów
prawnych)tworzącychjedendyskurs,powoduje,żeprawnicymusząkorzystać
wpracyzespecyficznychnarzędziporządkowaniategodyskursu,abymożnago
byłowłaściwierozumieć.Zewzględunapowyższecechyprawaprzedstawiona
poniżejkoncepcjamodyfikujepowszechnieprzyjmowanezałożeniazagadnień
dotyczącychsprawtakważnychdlaprawników,jakrolaintencjiprawodawcy
winterpretacjiprawaczyontologicznystatusnormyprawnej.
Zpowyższejprezentacjizałożeńwyłaniasięobrazpodejściametodologicz-
nego,którebędziestosowanewniniejszymopracowaniu.Popierwsze,jestto
podejście,wktórymjęzykprawnybędzieanalizowanyprzedewszystkimwjego
wymiarzepragmalingwistycznym,awięcbędzieujmowanyprzedewszystkim
jakoparole:jakopraktykaużyciasłówwokreślonychkontekstach.Nieoznacza
tooczywiściebrakurozważańsemantycznychczysyntaktycznych,będąone
wtymujęciujestnaprzykładartykułprasowybądźpowieśćnapisanaprzezjednegoautora,po-
nieważsąonezbioramizdań.Dyskursemwtymrozumieniujesttakżetekstprawny.
